همه ما گاهی با خواب رفتن موقت دست و پا مواجه شده‌ایم. اگر برای مدتی به یک سمت بدن و روی بازو بخوابیم یا مدتی طولانی بنشینیم دست و پایمان خواب می‌رود. گاهی خواب رفتن دست و پا با بی حس شدن آن‌ها و گاهی با سوزن سوزن شدن همراه است. از علل بروز این سندرم می‌توان به فشار آمدن به عصب‌های بدن، در رفتگی استخوان‌ها، کمبود انواع ویتامین و … اشاره کرد. اگر دوره خواب رفتن دست‌ها و پاهایتان طولانی شود باید به پزشک مراجعه کنید. پزشکان معمولا پس از بررسی سبک زندگی روزانه‌تان، از شما می‌خواهند آزمایش یا سی‌تی اسکن انجام دهید. در این مقاله از مجموعه مقالات دیجی‌کالا مگ، دلایل، نحوه تشخیص و روش‌های درمان بی‌حسی و گزگز دست و پا را شرح داده‌ایم. با ما همراه باشید.
دلایل خواب رفتن دست و پا
بی‌حس شدن دست و پاها یا سوزن سوزن شدن آن‌ها دلایل مختلفی دارد. در برخی از موارد کمبود مواد مغذی و در برخی دیگر انواع بیماری عامل بروز این سندرم هستند.
دلایل خواب رفتن دست
مهم‌ترین دلایلی که باعث خواب رفتن دست می‌شوند عبارتند از:
- سندرم تونل کارپال: اگر عصب میانی دست شما در مچ دستتان فشرده شود، انگشتان دست یا ساعد سوزن سوزن یا بی‌حس می‌شوند. تغییرات بدن در دوران بارداری یکی از عوامل ایجاد سندرم تونل کارپال است.
- سندرم گیر افتادن عصب اولنار: این عصب در ساعد و مچ دست قرار دارد. گیر افتادن عصب اولنار باعث سوزن سوزن شدن انگشتان دست شما یا درد گرفتن کف دست و دو انگشت آخر می‌شود.
- فلج عصب رادیال: این عصب از بازو تا کف دست امتداد دارد. با تحت فشار قرار گرفتن عصب رادیال دست شما بی‌حس می‌شود.
دلایل خواب رفتن پا
موارد زیر باعث بی‌حس شدن یا سوزن سوزن شدن دست شما خواهد شد:
- فلج عصب پرونئال: فلج عصب پرونئال یا نوروپاتی به دلیل آسیب دیدن قسمت پایینی پا رخ می‌دهد. این فلج باعث بی‌حس شدن یا سوزن سوزن شدن ساق و ران پا می‌شود.
- سندرم تونل تارسال: تونل تارسال در مچ پا قرار دارد و اگر تحت فشار قرار بگیرد پاها بی‌حس می‌شوند.
- سیاتیک: سیاتیک به عنوان طولانی‌ترین عصب بدن انسان از لگن شروع شده و تا نوک انگشتان پا ادامه دارد. با وارد شدن فشار به عصب سیاتیک پا بی‌حس می‌شود.
دلایل همزمان بی حسی و گزگز دست و پا
گاهی ممکن است احساس کنید هر دو دست و هر دو پای شما همزمان سوزن سوزن و بی‌حس شده است. این خواب رفتن دلایل مختلفی دارد که در این بخش به آن‌ها اشاره کرده‌ایم.
- اضطراب: اضطراب نه تنها باعث خواب رفتن دست و پا می‌شود بلکه در برخی از موارد بی‌حس شدن صورت و خشکی دهان را نیز به همراه دارد.
- فیبرومیالژی: این سندرم دلیل مشخصی ندارد. اما باعث خواب رفتن دست‌ها و پاها، خستگی و اختلال در خواب می‌شود.
- اسپوندیلوز گردنی: با بالا رفتن سن، دیسک‌های گردن به مرور فرسوده می‌شوند و اعصاب ستون فقرات را تحت فشار قرار می‌دهند. اسپوندیلوز گردنی بی‌حس و سوزن سوزن شدن تمام دست و پا را به همراه دارد.
- بیماری‌های گوناگون: اختلالات کلیوی، بیماری‌های کبدی، آسیب عروقی، بیماری‌های مرتبط با خون، عدم تعادل هورمونی مانند کم‌کاری یا پرکاری تیروئید، سرطان‌ها و تومورهای خوش‌خیم.
- کمبود ویتامین: برای داشتن عصب‌هایی سالم به ویتامین‌های گروه ب مانند B1، B6 و B12 و منیزیم نیاز دارید. همچنین کمبود ویتامین B12 باعث کم‌خونی شدید خواهد شد.
- وجود سموم مختلف در بدن: در بسیاری از مواد شیمیایی مانند داروهای ویژه درمان سرطان ریه، فلزاتی مانند سرب، آرسنیک و جیوه وجود دارد. مصرف داروهای ضد ویروسی و آنتی بیوتیک‌ها نیز ممکن است موجب تشکیل سموم مختلف در بدن شود.
- عفونت‌ها: برخی از بیماری‌های عفونی مانند زونا و ایدز باعث خواب رفتن دست و پا می‌شوند.
- جراحت: فشار آمدن به استخوان‌ها باعث آسیب دیدن عصب‌ها خواهد شد. به عنوان مثال اگر در چاله‌ای بیفتید و مچ پای شما پیچ بخورد یا در برود، پا بی‌حس خواهد شد.
- بیماری‌های خودایمنی بدن: ام اس یا اسکلروز چندگانه باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن به غلاف میلین، که رشته‌های عصبی موجود در مغز و ستون فقرات هستند، حمله کند.
برای مطالعه بیشتر: همه چیز درباره بیماری‌های خودایمنی
تشخیص علت بی حسی و گزگز دست و پا
اگر قصد تشخیص دلیل اصلی خواب رفتن دست و پاهایتان را دارید، توصیه می‌کنیم حتما به پزشک مراجعه کنید. پزشک درباره سابقه بیماری‌های شما، عادات روزانه، مصرف یا عدم مصرف مواد اعتیادآور و … سوالاتی خواهد پرسید. همچنین ممکن است موارد زیر را نیز برای شما تجویز کند:
- آزمایش خون: برای تشخیص دیابت، کمبود ویتامین، اختلال در عملکرد کبد یا کلیه و …
- بررسی مایع نخاعی: برای شناسایی آنتی بادی‌های مرتبط با بیماری نوروپاتی محیطی
- الکترومیوگرام: برای آزمایش فعالیت الکتریکی عضلات شما
- سی تی اسکن
- ام آر آی
- بیوپسی عصبی
- بیوپسی پوست: برای مشاهده انتهای رشته‌های عصبی
برای مطالعه بیشتر: ۱۱ آزمایش ضروری که هرگز نباید فراموش نکنید
درمان خواب رفتن دست و پا
درمان خواب رفتن دست و پا به علت بروز این سندرم بستگی دارد. اما تا زمانی که سلول‌ها از بین نروند می‌توان برای درمان آن‌ها اقدام کرد. به عنوان مثال اگر علت خواب‌رفتگی دیابت است می‌توان با کنترل قند خون یا مصرف مکمل‌های ویتامینه این سندرم را درمان کرد. درمان‌هایی که باعث بهتر شدن سندرم خواب رفتن دست و پا می‌شون عبارتند از:
- فیزیوتراپی
- قرار دادن دستگاه‌های تحریک عصبی در بدن برای کوتاه کردن سیگنال‌ها
- تزریق استروئید
- استفاده از کمپرس‌های گرم یا سرد
- انجام برخی از ورزش‌ها
راه‌های جلوگیری از بی حسی دست و پا
روش‌های مختلفی برای جلوگیری از ابتلا به این سندرم وجود دارد که مهم‌ترین آن ایجاد تغییر در سبک زندگی است. کارهایی که برای شما مفید است عبارتند از:
- کنترل کردن وزن
- داشتن رژیم غذایی اصولی
- کنترل مصرف کافئین
- داشتن برنامه ورزشی تحت نظر مربی یا پزشک
- اجتناب از قرار گرفتن در معرض سموم
- پرهیز از مصرف سیگار
برای مطالعه بیشتر: معرفی ۱۵ خوراکی مفید برای تقویت ایمنی بدن
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر بی حسی و گزگز دست و پا به صورت مداوم در زندگی شما پیش بیاید، کیفیت زندگی‌تان را تحت تاثیر قرار دهد یا باعث بروز ضعف‌های عضلاتی و مشکلات پوستی شود باید به پزشک مراجعه کنید. علائم مهمی که پس از مشاهده آن‌ها باید به پزشک مراجعه کنید عبارتند از:
- تغییر در گفتار، بینایی یا تنفس
- بی‌حسی یا سوزن سوزنی که از کتف شروع شده و تا انگشتان پا ادامه دارد
- بی‌حسی در صورت یا قفسه سینه
- از دست دادن کنترل مثانه یا روده
- شروع ناگهانی ضعف یا بی‌حسی
- گیجی یا از دست دادن هوشیاری
سوالات متداول
۱. خواب رفتن دست و پا نشانه چیست؟
این سندرم می‌تواند نشانه ابتلا به بیماری مختلف مانند دیابت و ام اس باشد. اما معمولا نشانه تحت فشار قرار گرفتن عصب‌های شما است.
۲. چه زمانی خواب رفتن دست نگران‌کننده است؟
اگر خواب رفتن دست چند روز طول بکشد باید به سرعت به پزشک مراجعه کنید.
۳. چگونه از خواب رفتن دست و پا جلوگیری کنیم؟
برای جلوگیری از این سندرم داشتن رژیم غذایی و برنامه ورزشی مشخص می‌تواند مفید باشد.
۴. درمان خواب رفتن دست و پا چیست؟
بسته به علت بروز این سندرم، روش‌های درمان متفاوت است. به همین توصیه می‌کنیم برای تشخیص علت سندرم خواب رفت دست و پا و درمان آن به پزشک مراجعه کنید.
سخن آخر
خواب رفتن دست و پا ممکن است هنگامی که به یک سمت بدن خوابیده‌اید یا طولانی مدت روی پاهای خود نشسته‌اید رخ دهد. فشار آمدن به عصب‌های موجود در بدن از عوامل مهم بروز این سندرم است. از دیگر عوامل بروز آن می‌توان به کمبود ویتامین، بیماری‌های کلیوی و کبدی و ام اس اشاره کرد. اگر دوره خواب رفتن اعضای بدن طولانی شود باید به پزشک مراجعه کنید. پزشکان پس از بررسی عادات روزانه شما ممکن است انجام آزمایش‌های مختلف، ام آر آی و سی تی اسکن را برای شما تجویز کنند. داشتن رژیم غذایی سالم و برنامه ورزشی اصولی می‌تواند از بروز سندم خواب رفتن دست و پا جلوگیری کند.
این مطلب صرفا جنبه‌ی آموزش و اطلاع‌رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه‌های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه‌ی رفع مسؤولیت دیجی‌کالا مگ را بخوانید.
منبع