«پهلوم داره از جا کنده می‌شه»، «نمی‌دونم چرا اینقدر بی‌حالم» ، اگر جمله‌های قبل برایتان آشناست، احتمالا شما هم دچار سنگ کلیه شده‌اید. سنگ کلیه‌ها رسوبات سختی هستند که از مواد معدنی و نمک، داخل کلیه تشکیل می‌شوند. رژیم غذایی، اضافه وزن بدن، برخی از داروها و مکمل‌ها از جمله علل تشکیل سنگ کلیه هستند. سنگ کلیه روی بخش‌های مختلف مجاری ادراری، از کلیه گرفته تا مثانه، تاثیر می‌گذارد. غلیظ شدن ادرار، باعث چسبیدن مواد معدنی درون و رسوب آن‌ها در کلیه‌ها می‌شود. در این مقاله از مجموعه مقالات دیجی‌کالا مگ، به معرفی روش‌های درمانی مختلف سنگ کلیه پرداخته‌ایم. با ما همراه باشید.
علائم سنگ کلیه
معمولا سنگ کلیه‌ها علائمی ندارند مگر این که در لوله‌های متصل‌کننده کلیه به مثانه حرکت کنند. حرکت این سنگ ممکن است باعث مسدود شدن جریان ادرار، تورم کلیه و اسپاسم آن شود که دردهای شدید به همراه دارد. مهم‌ترین علائم وجود سنگ کلیه عبارتند از:
- درد شدید در پهلو، پشت و زیر دنده‌ها
- درد قسمت تحتانی شکم که تا ران پا ادامه دارد
- دردی که به صورت موج است و نوسان دارد
- احساس درد یا سوزش هنگام دفع ادرار
- ادرار صورتی، قرمز یا قهوه‌ای
- ادرار کدر یا بد بو
- نیاز مکرر به دفع ادرار
- تهوع و استفراغ
- تب و لرز در صورت وجود عفونت
برای مطالعه بیشتر: سنگ کلیه؛ علل، علائم و رژیم غذایی مناسب برای پیشگیری
روش‌های درمانی سنگ کلیه
روش‌های درمانی سنگ کلیه، به نوع سنگ و علت تشکیل آن بستگی دارد. در این بخش به روش‌های مختلف خانگی و کلینیکی درمان سنگ کلیه اشاره کرده‌ایم. برخی از روش‌های زیر مناسب کودکان نیستند. برای درمان سنگ کلیه کودکان، حتی اگر سنگشان کوچک باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
مشاهده همه
درمان سنگ کلیه‌های کوچک
اگر سنگ کلیه شما کوچک است، نیازی به درمان در مراکز پزشکی ندارد. ممکن است بتوانید با روش‌های زیر آن را درمان کرده یا دردش را کمتر کنید.
- نوشیدن آب: نوشیدن ۲ الی ۳ لیتر آب در روز، ادرار شما را رقیق‌تر می‌کند و ممکن است مانع تشکیل سنگ کلیه شود. برای داشتن ادراری شفاف، زیاد آب بنوشید.
- مصرف مسکن‌ها: حرکت کردن سنگ کلیه کوچک هم ممکن است باعث درد شود. برای تسکین دردهای سنگ کلیه ممکن است پزشک ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم را برای شما تجویز کند.
- مصرف داروهای مخصوص: ممکن است پزشک برای درمان سنگ کلیه، داروهای مخصوصی را برایتان تجویز کند. این داروها که به عنوان مسدودکننده آلفا شناخته می شوند، ماهیچه‌های شما را منبسط می‌کنند و باعث می‌شوند سنگ کلیه سریعتر و با درد کمتر دفع شود. از معروف‌ترین داروهای مسدودکننده می‌توان به تامسولوسین و ترکیب دارویی دوتاستراید و تامسولوسین اشاره مرد.
برای مطالعه بیشتر: ۱۶ درمان خانگی برای کاهش درد سنگ کلیه
درمان سنگ کلیه‌های بزرگ
برخی از سنگ کلیه‌ها بزرگ هستند و نمی‌توان به راحتی آن‌ها را دفع کرد. این سنگ‌ها ممکن است باعث خون‌ریزی، آسیب کلیه یا عفونت‌های مجاری ادراری شوند. روش‌های درمان سنگ کلیه ۵ میلیمتری و درمان سنگ کلیه ۴ میلیمتری یا بیشترعبارتند از:
- استفاده از امواج صوتی برای شکستن سنگ‌ها: برای برخی از سنگ‌های کلیه، بسته به اندازه و محل قرار گرفتن آن، ممکن است پزشکان از روشی به نام سنگ‌شکن با امواج صوتی استفاده کنند. این امواج با ایجاد ارتعاش‌های قوی، سنگ‌ها را به قطعه‌های ریزی تبدیل می‌کنند که با دفع ادرار، از بدن شما خارج می‌شوند. درمان سنگ کلیه با این روش حدود ۴۵ الی ۶۰ دقیقه طول می‌کشد و ممکن است کمی درد داشته باشد. می‌توانید از پزشک خود بخواهید از مقداری آرامبخش یا داروهای بیهوشی با دوز پایین برای حس نکردن این درد استفاده کند.
- جراحی برای برداشتن سنگ کلیه‌های بزرگ: در روش نفرولیتوتومی، پس از ایجاد حفره در پشت شما، سنگ کلیه‌ها با دستگاه‌هایی مانند تلسکوپ کوچک خُرد و از بدن شما خارج می‌شوند. برای انجام این جراحی، لازم است بیهوش شوید. بسته به درجه سختی عمل ممکن است لازم باشد یک روز در بیمارستان بستری شوید.
- استفاده از اسکوپ برای از بین بردن سنگ: برای برداشتن سنگ‌های متوسط و کوچکی که در حالب یا میزنای قرار دارند، پزشک ممکن است یک لوله نازک با نور (یورتروسکوپ) مجهز به دوربین را از طریق مجاری ادراری و مثانه وارد حالب شما کند. با پیدا شدن سنگ، ابزار‌ها می‌توانند سنگ‌ها را وارد این لوله‌های درمانی کنند یا آن‌ها بشکنند تا بتوانید با دفع ادرار سنگ‌ها را نیز دفع کنید. سپس ممکن است پزشک، یک لوله کوچک (استنت) را وارد حالب شما کند تا درد و تورم کمتری را تجربه کنید. ممکن است برای انجام این عمل به بیهوشی عمومی یا بی‌حسی موضعی نیاز داشته باشید.
- جراحی غده پاراتیروئید: برخی از سنگ‌های فسفات کلیسمی حاصل فعالیت بیش از حد غدد پاراتیروئید هستند که در چهار گوشه غده تیروئید قرار دارند. اگر این غدد بیش از حد هورمون پاراتیروئید تولید کنند، سطح کلسیم خون بالا می‌رود و ممکن است سنگ کلیه به وجود آید.
داروهای مناسب دفع سنگ کلیه
داروهایی که پزشک برای سنگ کلیه شما تجویز می کند، به میزان مواد معدنی و املاح موجود در ادرار شما بستگی دارد. هر دارو ممکن است نوع خاصی از سنگ را درمان کند. در این بخش به نوع سنگ و داروهای مناسب درمان آن اشاره کرده ایم:
- سنگ‌های کلسیمی: سنگ‌های اگزالات کلسیمی رایج‌ترین نوع سنگ کلیه هستند. اگزالات ماده‌ای طبیعی است که در بسیاری از مواد غذایی یافت می‌شود. بدن پس از جذب مواد مفید، مواد زائد را از طریق خون به کلیه می‌فرستد. اگر آب بدن کم باشد، ممکن است کریستال‌هایی در کلیه‌ها تشکیل شوند. برای کمک به جلوگیری از تشکیل سنگ‌های کلسیمی، پزشک ممکن است دیورتیک تیازیدی یا داروی حاوی فسفات تجویز کند. همچنین برای درمان سنگ کلیه اگزالات کلسیم بهتر است از مصرف پروتئین و نمک سدیم‌کلرید را تا حد امکان خودداری کنید.
- سنگ‌های اسید اوریکی: ممکن است پزشک، برای کاهش سطح اسید اوریک خون و ادرار شما آلوپورینول و دارویی قلیایی تجویز کند. در برخی موارد، آلوپورینول و یک داروی قلیایی ممکن است سنگ‌های اسید اوریکی را در خود حل کنند.
- سنگ‌های استروویت: برای جلوگیری از تشکیل سنگ‌های استروویت ممکن است پزشک نوشیدن زیاد مایعات را به شما توصیه کند. این کار باعث جلوگیری از تکثیر باکتری‌ها و ایجاد عفونت در مجاری ادرار شما خواهد شد. در برخی موارد نیز ممکن است پزشک آنتی‌بیوتیک‌ها را برای شما تجویز کند.
- سنگ سیستین: برای دفع این سنگ، معمولا توصیه می‌شود در رژیم غذایی خود از مواد غذایی کم‌نمک و کم‌پروتئین استفاده کنید. همچنین نوشیدن مایعات بیشتر نیز تجویز می‌شود.
درمان سنگ کلیه در طب سنتی
در طب سنتی برای درمان سنگ کلیه می‌توانید از انواع نوشیدنی‌ها استفاده کنید. در این بخش به معرفی نوشیدنی‌های مفید برای درمان سنگ کلیه پرداخته‌ایم.
- آب‌لیمو: برای از بین بردن سنگ‌های کلیه، می‌توانید هرازگاهی به لیوان آب خود چند قطره آب‌لیمو اضافه کنید. سیترات موجود در لیمو، مانع تشکیل سنگ‌های کلسیمی، کوچک شدن آن‌ها و راحت‌تر دفع کردنشان می‌شود. همچنین آب‌لیمو از رشد باکتری‌ها جلوگیری کرده و ویتامین‌های بسیاری به بدن شما منتقل می‌کند.
- آب ریحان: ریحان سرشار از مواد مغذی، آنتی اکسیدان و خواص ضد التهابی است. معمولا افراد برای اختلالات گوارشی و التهابی از آب ریحان استفاده می‌کنند. برای بهره‌بردن از خواص آب ریحان می‌توانید چند پر ریحان درون قوری ریخته و با چای دم کنید و روزانه چند فنجان از آن را بنوشید.
- سرکه سیب: اسید سیتریک موجود در سرکه سیب به حل شدن سنگ کلیه کمک می‌کند. سرکه سیب علاوه‌بر از بین سنگ کلیه، در کاهش دردهای ناشی از دفع آن نیز تاثیر دارد. سرکه سیب را می‌توانید همراه با لیوان آب یا به عنوان چاشنی انواع سالاد مصرف کنید.
برای مطالعه بیشتر: درمان سنگ کلیه با هندوانه؛ یک راهکار طبیعی و موثر
سخن آخر
دردهای ناحیه مجاری ادراری یا پهلوها ممکن است به دلیل وجود سنگ کلیه باشند. این سنگ‌ها حاصل رسوب مواد غذایی مانند کلسیم در کلیه تشکیل می‌شوند. اگر سنگ کلیه حرکت کند، درد آن را حس خواهید کرد. روش‌های مختلفی برای درمان سنگ کلیه وجود دارد. برخی از افراد به درمان با داروهای شیمیایی و برخی دیگر به داروهای گیاهی مانند جوشانده ریحان درمان می‌شوند. روش درمانی سنگ کلیه، به دلیل تشکیل آن بستگی دارد. اگر ابعاد سنگ کلیه شما بزرگ باشد، پزشکان از دستگاه‌های سنگ‌شکن استفاده می‌کنند. درمان سنگ کلیه در زنان، به محل قرارگیری سنگ و اندازه آن بستگی دارد.
این مطلب صرفا جنبه‌ی آموزش و اطلاع‌رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه‌های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه‌ی رفع مسؤولیت دیجی‌کالا مگ را بخوانید.
منبع
سوالات متداول
- برای دفع سنگ کلیه چه بخوریم؟
اگر قصد مصرف داروهای گیاهی برای درمان سنگ کلیه را دارید، می‌توانید از آب ریحان، آب‌لیمو و سرکه سیب استفاده کنید.
- قوی‌ترین داروی گیاهی سنگ‌شکن چیست؟
گزنه، قوی‌ترین داروی گیاهی برای از درمان سنگ کلیه است.
- علائم وجود سنگ کلیه چیست؟
درد شدید در ناحیه شکم یا پهلو یکی از علائم وجود سنگ کلیه است.
- کدام ماده غذایی باعث ایجاد سنگ کلیه می‌شود؟
غذاهای سرشار از سدیم، فست‌فودها، برخی از مکمل‌ها، چای، شکلات، اسفناج، شیر سویا، بادام هندی و لوبیا سویا باعث تشکیل سنگ کلیه می‌شوند.