اگر شما هم این دایره‌های رنگی را در حال حرکت می‌بینید، باید گفت که یک تکنیک تصویری توانسته است که ذهن شما را دچار خطا کند. خطای دید جلوه‌ای از پردازش نادرست مغز انسان است اما گاهی برخی تصاویر، به‌طرزی شگفت‌آور ذهن انسان را به چالش می‌کشند و اینجاست که علم به چرایی آن پاسخ می‌دهد.
مغز انسان واقعا چیز شگفت‌انگیزی است. مغز است که توانست باعث فرود انسان روی ماه شود، مغز است که آثار هنری مانند آثار داوینچی یا پیکاسو را آفریده است و مغز است که واکسن نجات‌بخش کووید-۱۹ را ساخته است.
اما گاهی مغز انسان دچار خطاهای عجیبی می‌شود. برای نمونه یک ویدیو نشان می‌دهد که چقدر آسان می‌توان مغز را فریب داد. یک خطای دید هوشمندانه از دو دایره‌ی رنگین‌کمانی است که در حال حرکت یا تغییر اندازه به‌نظر می‌رسند، اما کاملا ثابت هستند.
این ویدیو دو دایره‌ی رنگارنگ را نشان می‌دهد که فلش‌هایی درون آن‌ها قرار دارند. زمانی که فلش‌ها به یکدیگر اشاره می‌کنند، دایره‌ها به سوی هم حرکت می‌کنند. سپس جهت فلش‌ها تغییر می‌کند و دایره‌ها هم به همان سمت حرکت می‌کنند.
این ویدیو همچنین با نمایش چند فلش داخل هر دایره، نشان می‌دهد که دایره‌ها بزرگ و کوچک می‌شوند. با این وجود، باید گفت که هیچ کدام از این دایره‌ها واقعا حرکت نمی‌کنند و حتی اندازه‌شان هم تغییر نمی‌کند. در واقع در کل مدت ویدیو ثابت و به یک شکل هستند.
- این تصویر در دستگاه‌های اپل بسیار متفاوت به نظر می‌رسد، خودتان ببینید
دایره‌های رنگارنگ اصلا حرکت نمی‌کنند
دایره‌ها رنگین‌کمانی اصلا حرکت نمی‌کنند. بله! باورش سخت است اما می‌توانید امتحان کنید. یک خط‌کش یا جسم مشابه بردارید و پیش از آغاز ویدیو آن را در لبه‌ی دایره قرار دهید. سپس پلی را بزنید و ببینید که شکل و فاصله‌ی دایره تغییری نمی‌کند. این یک خطای دیداری نسبتا گیج‌کننده است.
چگونه ممکن است؟
«جان میکواست» (John MiIkoaust) در کانال یوتیوب خود، سعی کرده تا حدودی این موضوع را توضیح دهد.
دایره‌های نمایش داده شده، دارای لبه‌ی درونی و بیرونی هستند که رنگ متفاوتی با رنگین‌کمان مرکزی حلقه‌ها دارد. این لبه‌ها در اصل برش‌های نازک‌تری از دایره‌های اصلی با شیب رنگی متفاوت هستند و رنگ‌های موجود در آن‌ها می‌تواند کمی گرم‌تر یا سردتر باشد.
در اصل، این ترکیب نمایش حلقه‌های بیرونی و درونی است که ذهن را فریب می‌دهد تا فکر کند که این دایره‌ها در حال حرکت هستند. بنابراین به محض پوشاندن دایره‌های بیرونی و داخلی با یک حلقه‌ی رنگی ثابت، خطای دید از بین می‌رود و دیگر حرکتی نشان داده نمی‌شود.
این حلقه‌ها با الگوی تغییرات رنگی خاصی ساخته شده‌اند به‌طوری که گویی از یک لبه‌ی ضخیم به یک لبه‌ی نازک تبدیل می‌شود و در ویدیو بسته به نوع حرکتی که می‌خواهد نشان دهد، این لبه‌ها هم می‌چرخند. بدین ترتیب حرکت لبه‌های داخلی باعث ایجاد توهم بصری بزرگنمایی به داخل و خارج می‌شود و حرکت دایره‌های بیرونی توهم حرکت به چپ و راست و غیره را موجب می‌شود.
وقتی این حلقه‌ها می‌چرخند، مغز ما فکر می‌کند که دایره‌ها در حال حرکت هستند، درست مانند حالتی که هنگام تماشای تصاویر فریم به فریم ساکن در هنگام تماشای یک فیلم سینمایی یا ویدیو روی می‌دهد. دقیقا همان ترفند استفاده می‌شود و باعث خطای دیداری ما می‌شود.
- چشم ما چگونه دچار خطای دید می‌شود؟
عکس و ویدیو: خطای دید حرکت دایره‌های رنگی
Credit: Jagarikin, Twitter
منابع: India Times, Science Alert