مانند هر دسته و زیر مجموعه‌ی دیگری از جهان سینما، دنیای فیلمنامه نویسی هم پر است از کتاب‌های رنگارنگ و جورواجور که هر کدام از ظن نویسنده با این دنیا همراه شده‌اند. به همین دلیل هم ممکن است که شخص علاقه‌مند به این گونه کتاب‌ها، با انبوهی اثر مختلف روبه‌رو شود که دست زدن به انتخاب و خرید یکی از میان آن‌ها را به عملی سخت تبدیل می‌کند. ضمن این که کتاب‌های این چنینی، برای افراد مختلف با سطح دانش مختلف از موضوع مورد بحث فرق دارند و نمی‌توان به کسی که هیچ دانشی از فیلمنامه نویسی ندارد، توصیه کرد که کتابی در باب فیلمنامه نویسی سینمای تجربی خریداری کند. به همین دلیل ۷ کتاب معرفی شده در این فهرست برای علاقه‌مندان به فیلمنامه نویسی، با این پیش فرض انتخاب شده‌اند که حداقل یک کتاب برای افراد مختلف با هر سطح از آگاهی وجود داشته باشد.
- ۱۲ کتاب سینمایی که برای درک بهتر فیلم‌ها باید بخوانید
- ۴ رمان مهیج درباره‌ی جنگ؛ داستان‌هایی از شکوه پیروزی و رنج سربازان
دنیای فیلمنامه نویسی، دنیای پیچیده‌ای است و هر روز کار تازه‌ای در آن انجام می‌شود. نظریاتی مانند نگاه پست مدرنیستی به هنر هم که اساسا این دنیا را پیچیده‌تر کرده‌اند و آن را اساسا چیزی بدون قاعده می‌دانند و کسانی هم هستند که آگاهانه قواعد تثبیت شده را به هم می‌ریزند. اما برای به هم ریختن قواعد، اول باید آن‌ها را حسابی بشناسید تا بتوانید هر کدام را به بازی بگیرید و حتی بیش از کسی که به آن‌ها پایبند است، بر هر کدام تسط داشته باشید. بنابراین تاریخ ۱۲۵ ساله‌ی فیلمنامه نویسی در طول این بیش از یک قرن تعداد بسیار زیادی از قواعد برای خود دست و پا کرده که البته بسیاری از آن‌ها هم ریشه در داستانگویی ادبی و نمایشی گذشته دارند. اما چون این کلمه‌ها، به قصد تبدیل شدن به تصویر نوشته می‌شوند، از ویژگی‌های منحصر به فردی برخوردار هستند که از آن‌ها رشته‌ای تازه و کاملا متمایز می‌سازد.
به دلیل همین خاصیت ویژه، بسیاری یک فیلمنامه را متنی هنری و ادبی به حساب نمی‌آورند. چرا که معتقد هستند فیلمنامه به تنهایی ارزشی ندارد و بنابراین هدفی جز خودش را دنبال می‌کند. در واقع چنین افرادی بر این باور هستند که چون فیلمنامه به قصد تبدیل شدن به فیلم نوشته می‌شود و نویسنده از همان ابتدا بر تصویر روی پرده متمرکز می‌شود، نمی‌توان آن را به شکل مستقل اثری هنری به حساب آورد. گرچه برخی از فیلم‌نامه‌ها هم در تاریخ سینما نشان داده‌اند که حسابی خواندنی هستند و بدون تماشای فیلم، فقط از خواندن متن نوشته شده می‌توان لذت برد، اما بالاخره هر فیلمی از متن روی کاغذ آغاز می‌شود و نطفه‌ی اصلی در ذهن خلاق نویسنده‌ای بسته می‌شود. حال این که این نطفه چکونه گسترش یابد و چگونه به اثری مناسب ساتخه شدن فیلم تبدیل شود، به دانشی نیاز دارد که از کتاب‌هایی مانند کتاب‌های معرفی شده در این فهرست به دست می‌آید.
در هر رشته‌ای، افراد تازه‌کاری وجود دارند که صرفا به دلیل علاقه و گوش دادن به ندای دل ممکن است به سمت کار تازه‌ای بروند. اگر این حرفه، نوشتن فیلمنامه باشد، انتخاب کتاب اشتباه می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری به فرد علاقه‌مند وارد کند و اصلا او را نه تنها از نوشتن، بلکه از خود سینما فراری دهد. نمی‌توان کتمان کرد که تعداد کتاب‌های بیهوده با ترجمه‌های بد در کتابفروشیها کم نیست و این ادعا را هم نداریم که کتاب‌های معرفی شده در این فهرست، تمام کتاب‌های به درد بخور و اساسی را شامل می‌شود و نمی‌توان کار خوب دیگری در بازار کتاب پیدا کرد، اما داشتن یک راهنما در این آشفته بازار اصلا چیز بدی نیست.
از سوی دیگر هستند کسانی که دانش بالایی در زمینه فیلمنامه نویسی دارند و نام‌هایی چون سید فیلد یا رابرت مک‌کی یا مترجم خوبی چون محمد گذرآبادی را سال‌ها است که می‌شناسند. بنابراین در این لیست سعی شده که برای چنین فردی هم کتابی قرار داده شود تا بتواند به دانش خود بیافزاید. طبعا این لیست هم مانند هر لیست دیگر این چنین، قرار نیست که به تحلیلی همه‌جانبه از کتاب‌ها دست بزند و فقط می‌خواهد با ارائه اطلاعاتی، در تصمیم‌گیری نهایی به شما یاری رساند.
۱. سی و شش وضعیت نمایشی
- نویسنده: ژرژ پولتی
- مترجم: سید جمال آل‌احمد و عباس بیاتی
- ناشر: سروش
ژرژ پولتی برای نوشتن این کتاب، متون نمایشی بسیاری را زیر و رو کرده و از یونان باستان، چین اعصار گذشته، هند و غیره گرفته تا آثار کلاسیک همین چند قرن قبل و البته آثار عصر مدرن را بررسی کرده و سی و شش طرح کلی را طبقه بندی کرده که همه‌ی داستان‌ها را در برمی‌گیرد و ثابت می‌کند که همه‌ی قصه‌ها، در همه‌ی زمان‌ها و مکان‌ها ذیل یکی از این سی و شش وضعیت قرار می‌گیرند. پس طبیعی است که با کتاب بسیار مهمی سر و کار داریم که نه تنها برای نویسندگان فیلمنامه بسیار مهم است و خواندش ضروری، بلکه دیگر افراد دست اندرکار در سینما را هم نیازمند به خود می‌کند.
ساختارهای داستانی و خصوصیاتشان یک به یک توسط نویسنده مورد بررسی قرار می‌گیرد تا خواننده بداند که داستان مورد نظرش در کدام دسته قرار گرفته و چگونه امکان گسترش آن وجود دارد. این موضوع به نویسندگان این امکان را می‌دهد که بتوانند در موقعیت‌های مختلف و در شرایطی که دچار افت در نوشتن و کمبود ایده شده‌اند، خود را نجات داده و دوباره دست به قلم شوند. ضمن این که کتاب کمک می‌کند، نویسنده به درک بهتری از نویسندگان و نحوه‌ی کار آن‌ها برسد و البته آثار دیگری هم برای مطالعه پیدا کند و در نتیجه از تجربه‌ی دیگران بهره ببرد.
اگر در تمام عالم قصه‌گویی سی و شش وضعیت کلی و ساختار وجود دارد، پس این کتاب، برای شروع هر علاقه‌مندی مناسب است. چرا که او را وامی‌دارد به ایده‌ی خود نگاهی دوباره، این بار با دانشی تازه بیاندازد. ضمن این که به منتقدان و دیگر افراد شاغل در حوزه‌ی ادبیات سینمایی و البته دیگر شاخه‌های هنرهای نمایشی کمک می‌کند که بدانند با چه چیزی روبه‌رو هستند و هر قصه و فیلمی از چه چیزهایی پیروی می‌کند. پس طبیعی است که این کتاب باید در قفسه‌ی کتابخانه‌ی هر علاقه‌مندی به دنیای نویسندگی وجود داشته باشد.
کتاب «سی و شش وضعیت نمایشی» نه تنها از پرفروش‌ترین کتاب‌ها با موضوع نوشتن داستان در ایران، بلکه در تمام دنیا است.
۲. مبانی فیلمنامه نویسی / راهنمای گام به گام از فکر تا فیلمنامه
- نویسنده: سید فیلد
- مترجم: جلیل شاهری لنگرودی
- ناشر: سوره مهر
سید فیلد را به عنوان یکی از پیامبران در حوزه‌ی تدریس نحوه‌ی نگارش فیلمنامه می‌شناسند. بسیاری بر این باور هستند که او بهتر از هر کس دیگری تمام دانش شیوه‌ی نگارش فیلمنامه نویسی سه پرده‌ای به شکل کلاسیک را تئوریزه کرد و از آن روش فیلمنامه نویسی، راهنمایی ساخت که می‌شد با مطالعه‌اش به آن دانش لازم نویسندگان بزرگ سینمای کلاسیک دست یافت. اگر تفاوت دیگری وجود داشت که نویسنده‌ها را پس از خواندن کتاب‌های او از یکدیگر متمایز می‌گرد، دیگر به دانش فیلمنامه نویسی بازنمی‌گشت، بلکه پای سواد و دانش در حوزه‌ی های دیگر یا زندگی زیسته و ذوق و قریحه به میان می‌آمد.
پس مشخص است که سید فیلد و کتاب‌هایش، برای علاقه‌مندان به فیلمنامه نویسی حسابی مهم هستند و باید با او نوشته‌هایش آشنا بود. کتاب‌های او حتی برای کسانی که در شاخه‌های دیگر سینما هم فعالیت می‌کنند، مفید هستند؛ چرا که سبب به وجود آمدن دیدی تحلیلی نسبت به سینما در افراد می‌شود. بنابراین کسی که مثلا به نقد سینما علاقه دارد، حتما باید نوشته‌های وی را بخواند تا بتواند نسبت به ساختار سه پرده‌ای در سینما و مشخصات و زیر و بمش اطلاعات لازم را به دست آورد.
همان‌طور که از نام کتاب هم برمی‌آید، کتاب پیش رو دست مخاطبش را می‌گیرد و از زمانی که نطفه‌ی داستانی در ذهن او شکل می‌گیرد تا زمانی که آن نطفه به یک فیلم‌نامه‌ی کامل تبدیل شود، کمکش می‌کند. طبعا همیشه نوشته‌ی نهایی یک فیلمنامه درجه یک نیست و نویسنده باید بداند که برای رسیدن به چنین جایی، نیاز به چیزهای دیگری هم وجود دارد اما این کتاب برای کسی که می‌خواهد شروع به یاد گرفتن قواعد اولیه کند، حسابی مفید است. به همین دلیل هم اثر سید فیلد با طرح مسائلی ابتدایی مانند «تعریف فیلمنامه» آغاز می‌شود.
جلیل شاهری لنگرودی یکی از فعالان در عرصه‌ی ترجمه‌ی کتاب‌های مرتبط با فیلمنامه نویسی و ترجمه است. او کتاب‌های دیگری با موضوع اصول ترجمه و فیلمنامه نویسی مانند «ساخت واژه» اثر جان سینکلر و «راهگشای فیلمنامه نویسی» نوشته‌ی همین سید فیلد را ترجمه کرده و البته کتابی هم در باب شیوه‌ی ترجمه‌ی یک اثر با عنوان «راهگشای ترجمه، با نگاهی زبان‌شناختی» را به رشتهی تحریر درآورده است.
۳. عناصر فیلمنامه نویسی
- نویسنده: اروین آر. بلکر
- مترجم: محمد گذرآبادی
- ناشر: هرمس
بگذارید این بار با مترجم کتاب شروع کنیم. محمد گذرآبادی یکی از فعال‌ترین افراد در عرصه‌ی عرضه‌ی کتاب‌های مفید در حوزه‌های فیلمنامه و داستان در این سرزمین است. او تعداد زیادی از کتاب‌های مختلف را ترجمه کرده و کاری کرده که گنجینه‌ی معرکه‌ای از آثار مهم فیلمنامه نویسی سر از کتابفروشیها و قفسه‌‌های کتابخانه‌های خانگی درآورد. در هر خانه‌ی علاقه‌مند به سینمایی حتما کتابی به ترجمه‌ی او وجود دارد و دلیل این موضوع هم به کیفیت کارش و هم به عناوین مختلفی که تاکنون ترجمه کرده بازمی‌گردد. از دیگر کتاب‌هایِ خوبِ ترجمه شده توسط او (به جز آثار معرفی شده در این فهرست) می‌توان به «سفر نویسنده» نوشته‌ی کریستوفر ووگلر، «راه داستان؛ فن و روح نویسندگی» اثر کاترین آن جونز یا «۱۰۱ نکته‌ی فیلمنامه نویسی» به قلم الکسیس نیکی اشاره کرد.
درباره‌ی نویسنده‌ی کتاب هم شاید ذکر این نکته جالب باشد که کسی مانند جرج لوکاس از دانشجویانش بوده. مهم‌ترین نظریات وی هم در همین اثر گردآوری شده که در برابر شما است. اروین آر. بلکر در این کتاب تلاش می‌کند که تکنیک‌های نوشتن فیلمنامه را آموزش دهد و کاری به این ندارد که قصه‌ی شما چیست. او در واقع فقط در جستجوی کنار هم قرار دادن قواعدی است که به درد هر قصه‌ای می‌خورد.
از سوی دیگر اروین آر. بلکر در این کتاب به اصول درام و البته نحوه‌ی پرورش شخصیت‌های دراماتیک هم توجه دارد. برای او آدم‌های حاضر در نوشته، فقط کله‌های سخنگویی نیستند که تنها قصه را جلو می‌برند و کار دیگری ندارند. در واقع وی دسستورالعمل‌هایی ارائه کرده که با اتکا به آن‌ها می‌توان شخصیت‌هایی ملموس و جذاب خلق کرد که مخاطب با آن‌ها همراه و برای سرنوشتشان نگران می‌شود. پس نویسنده می‌تواند کلیاتی در اختیار داشته باشد که با دنبال کردنشان، شخصیت‌های بهتری بسازد.
گویا جناب اروین آر. بلکر هیچ‌گاه موفق نشده که کتابش را تمام کند. او قبل از اتمام کارش بر روی این کتاب از دنیا رفته اما خانواده‌اش برای حفظ میراث وی، از دانشجویان و دوستان و البته از نوارهای ضبط شده در کلاس‌ها و جزوه‌های دانشجویان کمک گرفته‌اند و کتاب را به سرانجام رساده‌اند. نتیجه هم حسابی مفید از کار درآمده است.
۴. داستان / ساختار، سبک و اصول فیلمنامه نویسی
- نویسنده: رابرت مک‌کی
- مترجم: محمد گذرآبادی
- ناشر: هرمس
از محمد گذرآبادی و تاثیرش در ادبیات سینمایی ایران گفتیم. اما قطعا این مهم‌ترین ترجمه‌ی او در زمینه‌ی نوشتن فیلمنامه به زبان فارسی است. این موضوع هم به اهمیت کتاب و هم به اهمیت نویسنده‌اش بازمی‌گردد. شیوه‌ی کار رابرت مک‌کی با دیگران بسیار فرق دارد. او برخلاف شخصی مانند سید فیلد که اصولی کلی و مکانیکی برای نوشتن فیلمنامه طراحی می‌کنند و بقیه‌ی کار را به خود نویسنده وامی‌گذارند، بر تقویت احساس نویسنده در کنار فهم ساز و کار داستان و تاثیری که یک روایت خوب بر شنونده یا بینننده می‌گذارد، متمرکز می‌شود. برای رابرت مک‌کی هیچ چیز مهم‌تر از بالا بردن قدرت تاثیرگذاری نوشته‌ی نویسنده نیست و البته دست او را هم بازمی‌گذارد که خودش، به شیوه‌ی دلخواهش برسد.
با سر زدن به عناوین کتاب، مشخص می‌شود که منظور پاراگراف بالا چیست. او تک تک اجزای یک داستان را تعریف می‌کند و از اهمیت آن‌ها می‌گوید. او حتی تعریفی از نویسنده و داستانگو هم ارائه می‌دهد و از تاثیر قصه‌گویی بر هر فرهنگی می‌نویسد. برای او قصه و قصه‌گویی انتهای هدف زندگی آدمی است و به همین دلیل هم نوشته‌اش در کتاب «داستان» انگار اثری در رسای نویسندگان از کار درآمده است. بنابراین برای او شما به عنوان یک نویسنده ارزش بسیاری دارید و دوست دارد کاری کند که نویسنده‌ی بهتری شوید.
رابرت مک‌کی بعد از گفتن از قصه و داستان، به سراغ سینما می‌رود. از نوشتن یک صحنه‌ی خاص برای فیلمنامه می‌گوید و به شما یاد می‌دهد که چگونه این صحنه در ساختار یک نوشته‌ی منظم قرار دهید. به همین دلیل هم اصلا فصلی برای تحلیل صحنه در نظر گرفته شده است. در ادامه وی به شخصیت و قهرمان در یک فیلمنامه می‌رسد و از استفاده‌ی درست و پرورش صحیح آن‌ها در دل یک نوشته‌ی خوب می‌گوید. همه‌ی این‌ها در کنار هم باعث شده که کتاب رابرت مک‌کی در کنار گفتن از الگوهای مختلف، دست نویسنده را هم برای شیوه‌ی نوشتن بازگذارد، برخلاف کاری که افرادی مانند سید فیلد انجام می‌دهند. همین موضوع هم این کتاب وی را به یکی از مهم‌ترین آثار در حوزه‌ی فیلمنامه نویسی، نه تنها در ایران، بلکه در کل دنیا کرده است. در چنین چارچوبی است که هم دوستداران نظریات ارسطو در شیوه‌ی داستاگویی از کتاب وی استقبال می‌کنند و هم دوستداران مدرنیسم در قصه‌گویی و روایت دوستش دارند.
۵. آناتومی داستان / بیست و دو گام تا استاد شدن در داستانگویی
- نویسنده: جان تروبی
- مترجم: محمد گذرآبادی
- ناشر: ساقی
گذرآبادی این بار به سراغ ترجمه‌ی کتتبی رفته که از تکنیک‌های داستاگویی به نفع نوشتن یک فیلمنامه استفاده می‌کند. نویسنده در ایجا با اشاره و مثال آوردن از نمایش‌نامه و رمان‌های مختلف، فرصتی می‌سازد تا تکنیک‌های نوشتن یک فیلمنامه خوب را به خواننده‌اش آموزش دهد.
از این جا به بعد فهرست با کتاب‌های سر و کار داریم که کمی مخاطب را به چالش می کشند. مثلا برای فهم بهتر نوشته‌ی جان تروبی شما باید علاقه‌ی زیادی به خواندن رمان و کتاب‌های داستانی و اصلا خواندن هر نوع قصه‌ای داشته باشید. پس طبعا اگر چندان اهل ادبیات نیستید، فهم این کتاب بسیار سخت خواهد بود، حال بماند که چگونه می‌توان اهال ادبیات و خوانده قصه نبود، اما به قصه گفتن علاقه داشت؟
از سوی دیگر جان تروبی، یعنی نویسنده کتاب، هم از آن آدم‌هایی است که از آن‌ها به عنوان دکتر فیلمنامه یاد می‌کنند. این دسته از افراد کسانی هستند که مدام توسط کمپانی‌ها و نویسنده‌های مختلف مورد ارجاع قرار می‌گیرند تا درباره‌ی فیلمنامه نظر دهند و در مقام مشاور فیلمنامه نویس همکاری و کاری کنند که قصه‌ی مورد نظر نویسنده مناسب ساخته شدن یک فیلم شود. گفته می‌شود که او تاکنون به بیش از هزار فیلمنامه مشورت داده است که اگر درست باشد، رقم هزار، رقمی جادویی است. او را به مردی افسانه‌ای تبدیل می‌کند.
از سوی دیگر جان تروبی به مساله‌ای بسیار مهم به ویژه در میان نسل جدید توجه می‌کند. او می‌داند که نسل تازه به واسطه‌ی گسترش شیوه‌های مختلف دنبال کردن یک داستان مانند تماشای فیلم‌های مختاف، گسترش تلیزین در خانه‌ها و هم‌چنین افزایش روزافزون پلتفرم‌های مختلف، در دسترس بودن کتاب‌های مختلف نسبت به دهه‌های گذشته و غیره، تمایز کمی میان داستانگویی بین مدیوم‌های متلف قائل است. برای او چندان فرقی نمی‌کند که این داستان در یک کتاب ادبی است یا در یک فیلم. فقط جذابیت اهمیت دارد. پس سعی کرده که پلی بین شکل‌های مختلف داستاگویی برقار کند و نه تنها برای چنین مخاطبی، فیلمنامه را از گونه‌های دیگر روایتکری جدا کند، بلکه به تشابهات هم بپردازد. این مساله کتاب او را به اثری مهم تبدیل می‌کند.
۶. راهنمای خلاقیت فیلمنامه نویس
- نویسنده: لیندا سیگر
- مترجم: عباس اکبری
- ناشر: نیلوفر
لیندا سیگر دیگر نویسنده‌ی این فهرست است که او را به عنوان دکتر فیلمنامه در آمریکا می‌شناسند. او که در حوزه‌ی الهیات هم دستی دارد و آثاری با مضامین معنوی هم نوشته، سال‌ها به عنوان مشاور در پروژه‌های سینمایی و تلویزینی کار کرده و کتاب‌هایی هم در زمینه‌ی نوشتن فیلمنامه به رشتهی تحریر درآورده است. یکی دیگر از کتاب‌های خوب او که در بازار کتاب ایران وجود دارد، کتاب «فیلمنامه نویسی پیشرفته» است که هم با ترجمه‌ی محمد گذرآبادی و هم با ترجمه‌ی عباس اکبری در بازار کتاب موجود است. از طرف دیگر او به نحوه‌ی اقتباس از آثار دیگر هنری هم علاقه دارد و کتابی هم با چنین مضمونی نوشته با نام «نگارش فیلمنامه اقتباسی» که انتشارات نیلوفر آن را عرضه کرده و حسابی می‌تواند به نویسندگان جوان کمک کند..
خب در این جای فهرست دیگر به آثاری رسیده‌ایم که نیاز به خواننده‌ی ورزیده دارند؛ به این معنا که خواننده این کتاب اول باید تسلط کافی بر قواعد نوشتن فیلمنامه داشته باشد، چند باری تمرین نوشتن کرده باشد و حال به دنبال سبکی شخصی می‌گردد که او را از دیگران متمایز می‌کند. در واقع باید کلی کتاب دیگر خوانده باشید، بعد سراغ این کتاب بروید. طبعا این که شما مانند هزاران نویسنده‌ی دیکر بنویسید و آثارتان هیچ وجه تمایزی از دیگران نداشته باشد، برای شما موقعیت ویژه‌ای در بازار به وجود نمی‌آورد و ممکن است که هیچ‌گاه هیچ فیلم‌نامه‌ای نفروشید. طبعا به چنین چیزی علاقه ندارید و می‌خواهید که از این وضعیت خلاص شوید و دیگران را تحت تاثیر قرار دهید، به ویژه سرمایه‌گذاران و کارگردانان را.
کتاب خانم سیگر به شما کمک می‌کند که تمرین کنید و سبک خود را پیدا کنید. نوشته‌های خود را متنوع‌تر کنید و اصلا نسبت به خود و علایقتان به درک تازه‌ای برسید. پس اگر از خواندن کتاب‌های دیگر فارغ شدید و مدام نوشتید اما از خود راضی نبودید، حتما سری به کتاب «راهنمای خلاقیت فیلمنامه نویس» بزنید و معضل نوشتن خود را از بین ببرید.
۷. فیلمنامه نویسی آلترناتیو / با موفقیت قواعد را بشکنید
- نویسنده: کن دایسینجر و جف راش
- مترجم: آراز بارسقیان
- ناشر: چشمه
اگر همه‌ی آن کارهایی که در ذیل کتاب «راهنمای خلاقیت فیلمنامه نویس» نوشته شده را انجام دادید و روحیه‌ای عصیانگر داشتید که راضی به پیروی از قواعد نبود و می‌خواست مدام طرح‌های نو دراندازد و ساختارشکنی کند و به فیلم‌های کلیشه‌ای هم علاقه‌ای ندارید، این کتاب اثر مناسبی برای شما است. اصلا این کتاب برای نویسندگانی نوشته شده که از سینمای معمول گریزان هستند و دوست دارند علاوه بر پیدا کردن سبک خاصی در نوشتن، قواعد بازی را به هم بزنند و مدام آشنازدایی کنند.
عنوان کتاب هم چنین چیزی به ما می‌گوید. قبلا در همین نوشته گفته شد که برای بر هم زدن قواعد، باید اول تسلط کافی بر آن‌ها داشته باشید. پس باید مدام سطح خود را ارتقا دهید و به جایی برسید که بتوانید یک فیلم‌نامه‌ی کلیشه‌ای را راحت از کار دربیاورید و روی کاغذ بنویسید. تنها در آن حالت است که می‌توانید فیلم‌نامه‌ای آلترناتیو و پیشرو بنویسید که همان قواعد را به بازی می‌گیرد. اصلا در هر رشتهی هنری چنین قاعده‌ای وجود دارد؛ خیال می‌کنید که پیکاسو نمی‌توانست نقاشی‌هایی شبیه به واقعیت از کار دربیاورد و از فقط به خاطر روحیه‌ی متفاوتش مکتب هنری کوبیسم را پایه گذاشت و تبدیل به نقاشی پیشرو شد؟ اگر چنین خیالی دارید، سخت در اشتباه هستید.
البته کتاب نقطه قوت دیگری هم دارد که حسابی آن را از آثار مشابه جدا می کند؛ آن هم این که نیازی نیست برای مرور قواعد فیلمنامه نویسی سینمای کلاسیک، سری به کتاب‌های خوانده شده بزنید و کتابخانه‌ی خود را زیر و رو و ساعت‌ها وقت صرف کنید. نویسندگان خودشان ابتدا توضیحی اجمالی در باب نوشتن یک فیلم‌نامه‌ی کلاسیک داده‌اند، قواعد فیلمنامه نویسی به آن شیوه را مرور کرده و البته در این کار هم سنگ تمام گذاشته‌اند و سپس به سراغ روش‌های تمرین برای بر هم زدن آن قواعد رفته‌اند. همین هم از کتاب «فیلمنامه نویسی آلترناتیو» کتاب خوبی ساخته که می‌تواند مفید واقع شود. نکته‌ی دیگر این که کتاب حاضر ترجمه‌ی روانی دارد و خواندنش هم حسابی لذتبخش است.
