سریال «صحنههایی از یک ازدواج» که در همین ماههای اخیر از سوی شبکه اچ بی او منتشر شد، بازخورد جهانی گستردهای داشت و با استقبال مخاطب و تحسین منتقدان همراه بود. این سریال که در واقع نسخهی امروزی، مینی سریالی سوئدی به همین نام ساخته اینگمار برگمان است، با همان خط داستانی تنها با بازیگرانی هالیوودی و قصهای که المانهای روز را در خود جای داده، زندگی یک زوج و یک رابطه زناشویی را در آستانه طلاق نشان میدهد. بحرانهای روحی حاصل از این جدایی، تاثیراتش بر کودکان و خیانت، مضامینی است که این سریال بر آن تکیه دارد. اما اگر طرفدار سریال «صحنههایی از یک ازدواج» هستید، آثار درخشانی شبیه به این مجموعه ساخته شده که میتوانید آنها را هم در لیست فیلمهایی که باید ببینید قرار دهید. اینجا ۱۰ فیلم مهم که داستان و فضایی مشابه «صحنههایی از یک ازدواج» دارد را آوردهایم.
- ۱. کریمر علیه کریمر (Kramer vs. Kramer)
- ۲. درخشش ابدی یک ذهن پاک (Eternal Sunshine of the Spotless Mind)
- ۳. ماهی مرکب و نهنگ (The Squid and the Whale)
- ۴. جاده انقلابی (Revolutionary Road)
- ۵. ولنتاین غمگین (Blue valentine)
- ۶. دیوانهوار، احمقانه، عشق (Crazy, Stupid, Love)
- ۷. جدایی نادر از سیمین (A Separation)
- ۸. پیش از نیمه شب (Before Midnight)
- ۹. یک سال بسیار خشن (A Most Violent Year)
- ۱۰. داستان ازدواج (Marriage Story)
۱. کریمر علیه کریمر (Kramer vs. Kramer)
- کارگردان: رابرت بنتون
- بازیگران: مریل استریپ و داستین هافمن
- امتیاز IMDB به فیلم: ۷.۸ از ۱۰
- محصول: ۱۹۷۹
یکی از گزینههای لیست ما که بیش از بقیه، به داستان سریال «صحنههایی از یک ازدواج» نزدیک است. با این تفاوت که در «کریمر علیه کریمر» عمده تمرکز داستان بر روی رابطه والدین و مخصوصا پدر با فرزند کوچک و آسیبی که جدایی که به بچه وارد میکند، قرار دارد. تد کریمر یک کارمند موفق است اما همسرش جوآنا احساس تنهایی میکند و پس از سالها زندگی مشترک و داشتن یک فرزند، تصمیم به جدایی میگیرد. حالا تد باید نقش پدری را به شکل متفاوتی برای فرزند خود ایفا کند و از سوی دیگر مشکلات باعث میشود که او شغلش را هم از دست بدهد.
همین موضوع او را در معرض این خطر قرار میدهد که اگر دادگاه حضانت بچه برگزار شود، او بازنده خواهد بود و پسرش را از دست میدهد. این درام خانوادگی با بازیهای فوقالعاده داستین هافمن و مریل استریپ بسیار دیدنی است. بازیهایی که اسکار بهترین بازیگر مرد و بهترین بازیگر زن را برای هردوی این بازیگران به همراه داشت. همچنین «کریمر علیه کریمر» یکی از اولین نمونههای موفق مواجهه هالیوود با بحث طلاق است که در سالهای پایانی دهه هفتاد میلادی به اکران درآمد و پس از آن الگویی برای ساخت این نوع درام شد.
۲. درخشش ابدی یک ذهن پاک (Eternal Sunshine of the Spotless Mind)
- کارگردان: میشل گوندری
- بازیگران: جیم کری و کیت وینسلنت
- امتیاز IMDB به فیلم: ۸.۳ از ۱۰
- محصول: ۲۰۰۴
در فیلم «درخشش ابدی یک ذهن پاک» ما با یک رابطه زناشویی روبرو نیستیم، هیچ قراردادی مبنی بر ازدواج هم صورت نگرفته، بلکه کلمنتاین و جول تنها مدتی را عاشقانه در کنار هم زندگی کردند و حالا به دلایلی از هم جدا شدهاند اما خاطرات گذشته دست از سرشان بر نمیدارد و تصمیم میگیرند به یک کلینیک پاک کردن خاطرات مراجعه کنند. تکنسینهای این کلینیک تمام تلاششان را میکنند تا کلمنتاین و تمام خاطرات آن را به وسیله اتصال سیستمهای الکتریکی به ذهن جول، از زندگی و خاطراتش حذف کنند. اما در نهایت این دو بازهم به سمت هم گرایش دارند و در دنیایی موازی دنبال هم میگردند.
این فیلم با تمی علمی و تخیلی و استفاده از مباحث روانشناختی، سعی دارد بحث شکست عاطفی و سختیهای یک رابطه عاشقانه ویران شده، را در قالب یک داستان غیرخطی، روایت کند. روایتی که تنها نشانه برای فهمیدن زمان اتفاقات در آن، رنگ موی شخصیت زن فیلم است که رنگ سبز برای اولین ملاقات، رنگ قرمز برای صحنههای فانتزی، رنگ نارنجی برای رابطه کامل و رنگ آبی برای آشنایی مجدد پس از پاکسازی حافظه است. «درخشش ابدی یک ذهن پاک» اثر عمیقی بر بیننده میگذارد و همین موضوع باعث شده که منتقدان آن را فیلم متفاوت و تحسین برانگیزی بدانند. بازی متفاوت جیم کری که غالبا او را در نقشهای کمدی دیدهایم در یک نقش بسیار غمگین و مستاصل از شکست عشقی، یکی از اتفاقات خوب این فیلم است.
۳. ماهی مرکب و نهنگ (The Squid and the Whale)
- کارگردان: نوآ بامباک
- بازیگران: جف دانیلز، لورا لینی، اوون کلاین
- امتیاز IMDB به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
- محصول: ۲۰۰۵
اولین فیلم این لیست که با درونمایهای کمدی به مسله طلاق و آسیبهای آن بر روی افراد یک خانواده میپردازد. در دههی هشتاد میلادی، یک زن و شوهر با داشتن دو پسر که یکی نوجوان است و دیگری در سنین کودکی، قصد جدایی از هم دارند. خیانت، جابهجاییها، اتفاقات احساسی و تاثیر غیرقابل جبران طلاق بر روی بچهها، اصلیترین مسایلی است که «ماهی مرکب و نهنگ» به آن پرداخته است. هرچه «صحنههایی از یک ازدواج» رمانتیک و غمانگیز است، این فیلم بیننده را میخنداند اما در عین حال رسالتش را هم در زمینه نشان دادن شرایط طلاق انجام میدهد.
دلیل نامگذاری این فیلم برگرفته از تصویری است از نهنگ و ماهی مرکب که در موزه تاریخ طبیعی آمریکا نگهداری میشوند و در سکانسی پسر بزرگ خانواده در مقابل آنها قرار میگیرد. انگار قرار است قرار گیری این ماهی در کنار نهنگ غولپیکر مفهومی از طلاق و تقابل یک غم و مسولیت بزرگ را به والت، پسر نوجوان خانواده نشان دهد. «ماهی مرکب و نهنگ» از سوی منتقدان و جشنوارههای مختلف بسیار مورد استقبال قرار گرفت و نامزد دریافت جایزه اسکار برای بهترین فیلمنامهی غیراقتباسی هم شد.
۴. جاده انقلابی (Revolutionary Road)
- کارگردان: سم مندس
- بازیگران: لئوناردو دیکاپریو، کیت وینسلنت
- امتیاز IMDB به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
- محصول: ۲۰۰۸
این فیلم که یکی از درامهای عاشقانهی تحسین شدهی سالهای ابتدایی قرن جدید میلادی محسوب میشود، براساس رمانی به همین نام ساخته شده. البته این رمان از سال ۱۹۶۰ در هالیوود برای ساخت اقتباسی سینمایی دست به دست میشد تا اینکه بلاخره، کیت وینسلنت، فیلمنامهای که براساس آن نوشته شده بود را خواند و به سم مندس که آن زمان همسر او بود، پیشنهاد داد تا این فیلم را بسازد و نقش اصلی زن را به خود وینسلنت و نقش مرد را به دیکاپریو بدهد. بلاخره این فیلم در سال ۲۰۰۷ کلید خورد و نتیجه آن یک اثر تحسین برانگیز در ژانر خود شد که جوایز متعددی از جمله جایزه گلدن گلوب را برای خود کیت وینسلنت به همراه داشت.
این فیلم در بسیاری مسایل با سریال «صحنههایی از یک ازدواج» وجه اشتراک دارد، مثل ناامیدی از ادامه زندگی زناشویی، سقط بچهای که در راه است و خیانت، اما با این تفاوت که داستان «جاده انقلابی» در سال ۱۹۵۰ میگذرد. قصه از جایی شروع میشود که یک زن و شوهر که به شکل سنتی ازدواج کردهاند، پس از سالها زندگی مشترک، دچار یاس و ناامیدی میشوند و زن چارهی حل این مشکل را مهاجرت به پاریس میداند. اما مرد که با شغل خود و معشوقهاش سرگرم است، زن را نادیده میگیرد
۵. ولنتاین غمگین (Blue valentine)
- کارگردان: درک سیانفرانس
- بازیگران: میشل ویلیامز، مایک ووگل و رایان گاسلینگ
- امتیاز IMDB به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
- محصول: ۲۰۱۰
اینکه یک رابطه از پیش از ازدواج تا سالها پس از این پیوند به چه شکلی پیش میرود و زوجها در این مسیر چه تغییراتی میکنند شاید یک موضوع تکراری باشد، اما واقعیت این است که همین سهل و ممتنع بودن است که به تصویر کشیدن این مسیر را سخت میکند. یکی از بهترین فیلمهایی که درباره سیر یک عشق به سمت ازدواج و پس از سقوط رابطه زناشویی در یک دهه اخیر ساخته شده، فیلم «ولنتاین غمگین» است. داستان این فیلم از عشق پیش از ازدواج دو شخصیت اصلی یعنی سیندی و دین شروع میشود و به دلیل باردار بودن سیندی از دوستپسر قبلی خود، این زوج تصمیم میگیرند خیلی سریع ازدواج کنند. ازدواجی که چند سال بعد در عین عشق، هردو از اتفاق افتادن آن پشیمان میشوند.
این فیلم رابطهی گذشته و حال را به شکلی نشان می دهد که به این نقطه برسیم که عشق ابدی نیست و میتواند در نهایت حتی سخت باشد. رایان گاسلینگ و میشل ویلیامز بازی احساسی و عمیقی را در این فیلم ارائه میدهند که با توجه به روند کند داستانی تنها بازی آنها است که به فیلم هیجان میدهد. تماشای «ولنتاین غمگین» کار آسانی نیست و غمی که بر بیننده تحمیل میشود آزاردهنده است. شاید به همین دلیل است که این فیلم از سوی منتقدین بازخوردهای بسیار خوبی گرفت.
۶. دیوانهوار، احمقانه، عشق (Crazy, Stupid, Love)
- کارگردان: گلن فیکارا و جان ریکوآ
- بازیگران: استیو کارل، رایان گاسلینگ و جولیان مور
- امتیاز IMDB به فیلم: ۷.۴ از ۱۰
- محصول: ۲۰۱۱
دومین فیلم کمدی لیست ما که در دستهی کمدیهای رمانتیک تابستانی در هالیوود قرار میگیرد و بسیار هم طرفدار دارد. این فیلم دقیقا با خط داستانی سریال «صحنههایی از یک ازدواج» شروع میشود یعنی کال مرد مرد میانسالی است که زندگی بسیار خوبی با همسرش اِمیلی دارد. اما او به تازگی به کال اعلام کرده که قصد طلاق دارد، چون بیشتر از این نمیتواند مخفیانه به او خیانت کند! اما از اینجای داستان مسیری متفاوت از سریال مورد بحث در این فیلم به وجود میآید، چون کال به شدت سرخورده می شود و تصمیم میگیرد حال بد خود را با رفتن به کاباره درمان کند.
در همین جا است که کال با پسری به نام جیکوب آشنا میشود. این پسر اعتقادی به عشق ندارد و تمام زندگیاش در رابطههای نامشروع با دختران زیبا میگذرد. ممکن است پایان فیلم کمی کلیشهای باشد، اما برگ برنده این فیلم، شخصیتهای کاملا واقعی آن است. آنها نه پولدار هستند و نه موقعیت خاصی دارند، آنقدر معمولی هستند که بیننده کاملا با آنها همذاتپنداری میکند. این فیلم قرارنیست به صورت موشکافانه و از دیدگاه روانشناختی به مسله جدایی و خیانت بپردازد، بلکه تنها با یک کمدی شیرین، پیچیده و سرگرمکننده تاثیراتی که شکست عاطفی بر هریک از طرفین میگذارد را به نمایش میگذارد. از بازی دیدنی بازیگران این فیلم یعنی استیو کارل، ستاره یک دههی اخیر فیلمهای کمدی و رایان گاسلینگ هم نباید به سادگی گذشت.
۷. جدایی نادر از سیمین (A Separation)
- کارگردان: اصغر فرهادی
- بازیگران: پیمان معادی، لیلا حاتمی، ساره بیات و شهاب حسینی
- امتیاز IMDB به فیلم: ۸.۳ از ۱۰
- محصول: ۲۰۱۱
«جدایی نادر از سیمین» یکی از پرچالشترین فیلمهای ساخته شده درباره بحران طلاق و جدایی یک زن و شوهر و تاثیر آن بر همه افرادی که با این زوج زندگی میکنند. این فیلم اولین جایزه اسکار تاریخ سینمای ایران را از آن خود کرد. «جدایی نادر از سیمین» در کشوری فرسنگها دورتر از محل ساخت «صحنههایی از یک ازدواج» با فرهنگی و شرایط زندگی کاملا متفاوت ساخته شده، اما چون بحث طلاق و تاثیرات آن در هر دو مطرح است میتوان نقاط مشترک زیادی در آنها پیدا کرد.
نادر و سیمین زندگی معمولی در ایران دارند اما سیمین برای آینده بهتر فرزندش تصمیم به مهاجرت میگیرد. در این میان نادر که از پدر پیر و مریض خود مراقبت میکند، نمیتواند سیمین را همراهی کند و این باعث اختلاف میان آنها میشود. اما این مسیر اصلی داستان است و یک قصهای پررنگتر در مسیر این ماجرا اتفاق میافتد که دلیل اصلی آن هم جدایی و ترک خانه توسط سیمین است. البته اگر دنبال پایان خوب هستید «جدایی نادر از سیمین» چندان مورد پسند شما نخواهد بود چون در پایان، هم نادر و سیمین از هم طلاق میگیرند و هم پدر نادر فوت میکند.
۸. پیش از نیمه شب (Before Midnight)
- کارگردان: ریچارد لینکلیتر
- بازیگران: ایتن هاک، ژولی دلپی
- امتیاز IMDB به فیلم: ۷.۹ از ۱۰
- محصول: ۲۰۱۳
این فیلم در ادامه دو اثر دیگر از لینکلیتر یعنی «پیش از طلوع» و «پیش از غروب» ساخته شده و داستان درباره ادامه زندگی و بلوغ دو شخصیت اصلی یعنی جسی و سلین در مسیر یک زندگی زناشویی است که بیش از ۹ سال از شروع آن گذشته. در «پیش از طلوع» این زوج که بیستسالگی و خامی خود را پشت سر میگذراند، در شهر وین عاشق هم میشوند، در «پیش از غروب» بحران بزرگسالی را پشت سر میگذارند و حالا در «پیش از نیمهشب» با زوجی روبرو هستیم که سالها با هم زندگیکردهاند، دو فرزند دارند و سعی میکنند به درک درستی از زندگی مشترک خود برسند.
نکته قابل توجه این سهگانه، مستقل بودن هرکدام از آنهاست که میتوان به طور مجزا هم آنها را دید و با قصهاش ارتباط برقرار کرد. البته براساس ویژگی های لیست ما، «قبل از نیمهشب» که تقابل یک زوج را در عمق یک رابطه زناشویی نشان میدهد، تنها گزینه مورد بررسی است. این فیلم دیالوگ محور است و کارگردان آزادی عمل به بازیگران داده که در سکانسهایی طولانی قدرت بازیگری خود را در کنار دیالوگها قرار دهند و بر رابطه خود کار کنند. در این میان بیننده هم دعوت است به دیدن این اتفاقات. البته نباید انتظار داشت که در «قبل از نیمهشب» جنجالها و روابط پرسرو صدایی ببینیم چون ما تنها با واقعیت یک زندگی زناشویی که حالا کمی متزلزل شده روبرو هستیم. این فیلم پایانبندی مشابهی با سریال «صحنههایی از یک ازدواج» دارد.
۹. یک سال بسیار خشن (A Most Violent Year)
- کارگردان: جی.سی.چاندور
- بازیگران: اسکار ایزاک و جسیکا چاستین
- امتیاز IMDB به فیلم: ۷ از ۱۰
- محصول: ۲۰۱۴
فیلم «یک سال بسیار خشن» به شما نشان میدهد که هماهنگی و شیمی خوب میان اسکار ایزاک و جسیکا چاستین در سریال «صحنههایی از یک ازدواج» از کجا به وجود آمده. این دو بازیگر ۷ سال پیش در این فیلم در کنار هم قرار گرفتند و اتفاقا بازهم نقش زن و شوهری را بازی میکردند که روابطشان پر از نقطه ضعف است. البته تمرکز فیلم «یک سال بسیار خشن» بر مسایل مافیایی و روابط کاری شخصیت اصلی فیلم یعنی ابل مورالس با بازی ایزاک است و او را در شرایطی نشان میدهد که میخواهد در اوضاع وحشتناک اقتصادی و جنایی حاکم بر شهر نیویورک در سال ۱۹۸۱، خانواده و شغلش را حفظ کند.
روابط زناشویی در این فیلم در اولویت دوم قرار دارد، اما بازی خوب ایزاک و چاستین در این فیلم در مقابل هم، برای مخاطب دیدنی است. شاید به همین دلیل است که بازی چاستین بسیار مورد تحسین قرار گرفته و در اکثر جشنوارههای مهم مانند گلدن گلوب نامزد جایزه بهترین بازیگر زن شد. البته از آنجایی که این فیلم پایان خوشی دارد و روابط شخصیت زن و مرد فیلم هم پس از یک گذر سخت، به آرامش میرسد، نمیتوان به آن با دید فیلمی درباره شکست عاطفی نگاه کرد.
۱۰. داستان ازدواج (Marriage Story)
- کارگردان: نوآ بامباک
- بازیگران: اسکارلت جوهانسون، آدام درایور
- امتیاز IMDB به فیلم: ۷.۹ از ۱۰
- محصول: ۲۰۱۹
این فیلم نزدیکترین فیلم و داستان را به «صحنههایی از یک ازدواج» دارد. حتی بسیاری از منتقدین پیش از آن که این سریال منتشر شود، «داستان ازدواج» را ادای دینی به فیلم «صحنههایی از یک زادواج» برگمان در سال ۱۹۷۳ میدانستند. این فیلم هم دقیقا فروپاشی یک زندگی در طی مراحل طلاق را نشان میدهد و زن و شوهری که با وجود تلاشها برای جدایی، نمیخواهند شرایط برای پسرشان تغییر کند. عشق، احترام و زندگی که پس از اینها آرام آرام به سمت طلاق عاطفی و بعد جدایی رسمی میرسد، مسیری است که در این فیلم طی میشود.
بازی اسکارلت جوهانسون و آدام درایور یکی از نکات برجسته فیلم است که نمیتوان به راحتی از کنار آن گذاشت. نکته جالب توجه درباره «داستان ازدواج» این است که به صورت رسمی برای پلتفرم نت فلیکس ساخته شد و به صورت اینترنتی منتشر شد، به همین دلیل اکران رسمی نداشت و تنها برای اجازه یافتن برای شرکت در رقابت اسکار، به صورت محدود در آمریکا به پرده اکران رسید. «داستان ازدواج» جزو ۱۰ فیلم برتر سال ۲۰۱۹ است که در فستیوالهای مهمی مانند اسکار و گلدن گلوب در رشتههای مختلف نامزد دریافت جایزه بود.
منبع: screenrant