اگر اهل ورزش باشید حتما می‌دانید که یک زیرانداز ورزشی چقدر مهم است و چقدر می‌تواند ورزش کردن را راحت‌تر، ایمن‌تر و لذت‌بخش‌تر کند. چه در باشگاه ورزش کنید چه در خانه، حتما به یک زیرانداز ورزشی یا مت نیاز دارید تا با خیال راحت ورزش کنید و آسیب‌دیدگی‌ها را به حداقل برسانید. در ادامه در مورد مزایای استفاده از زیرانداز ورزشی، ویژگی‌هایی که باید موقع خرید در نظر بگیرید و نحوه‌ی نگهداری صحیح از آن بیشتر بخوانید.
چرا باید در انتخاب زیرانداز ورزشی یا مت تمرین دقت کنیم؟
شاید فکر کنید مت تمرین یا مت یوگا، یک وسیله‌ی ساده است و خرید آن به دقت نیاز ندارد. اما این وسیله علاوه بر اینکه باعث راحتی بیشتر شما برای ورزش کردن می‌شود، از نظر بهداشتی هم اهمیت زیادی دارد. وقتی از مت تمرین استفاده می‌کنید عرق و باکتری بدن شما به آن منتقل می‌شود؛ پس جنس آن مهم است که قابل شست‌شو و مقاوم باشد. علاوه بر این باید طراحی و ساخت آن استاندارد باشد تا آسیبی موقع ورزش برای شما ایجاد نشود.
۴ مزیت استفاده از زیرانداز ورزشی
زیرانداز ورزشی مزایای متعددی دارد که باعث می‌شود خرید این زیراندازها ارزش هزینه کردن داشته باشد. در ادامه به چند مورد اشاره می‌کنیم:
۱. بهداشت و سلامت
اگر اهل ورزش کردن در جاهای عمومی مثلا باشگاه باشید، حتما می‌دانید که در بسیاری از تمرین‌ها بدن شما زیاد با زمین تماس دارد. اگر قرار باشد از مت‌های مکان‌های عمومی استفاده کنید، باید بدانید که ممکن است آلوده باشند چون دایما با عرق و باکتری بدن افراد مختلف در تماس‌اند.
بهترین کار برای پیشگیری از مشکلات پوستی ناشی از تماس با مت‌های آلوده، این است که مت خودتان را به باشگاه ببرید.
۲. راحتی بیشتر حین تمرین
زیرانداز ورزشی یک مانع نرم و راحت بین زمین سفت و بدن شما ایجاد می‌کند که تمرین کردن را برای شما لذت‌بخش‌تر و راحت‌تر می‌کند. اگر تمرین کردن روی زمین سفت برایتان سخت است و دچار درد در ناحیه کمر و مفاصل می‌شوید، حتما از زیرانداز ورزشی استفاده کنید. تحقیقات نشان داده است که استفاده از مت موقع انجام ورزش نه‌تنها باعث بهبود تعادل می‌شود بلکه درد کمر را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
۳. حفظ امنیت ورزشکار
زیراندازهای ورزشی معمولا ضدلغزش هستند و موقع انجام تمرینات، از لیز خوردن و افتادن شما جلوگیری می‌کنند. با این ویژگی، می‌توانید تمرین‌های طولانی داشته باشید بدون اینکه دچار آسیب‌دیدگی شوید. ضمنا بیشتر مت‌های ورزشی ضدآب هم هستند یعنی عرق کردن شما باعث لیز شدن زیرانداز و سر خوردن شما نمی‌شود.
۴. داشتن فضای شخصی
در باشگاه‌های شلوغ گاهی اوقات پیدا کردن فضای کافی برای ورزش کردن سخت می‌شود. علاوه بر این، برخی افراد در باشگاه‌ها بی‌ملاحظه هستند و ممکن است موقع انجام ورزش‌ها و تمرین‌های گروهی، وارد فضای شخصی شما شوند و ورزش کردن را برای شما سخت کنند. وقتی یک زیرانداز ورزشی همراهتان داشته باشید، فضای مختص شما، از دیگر فضاهای باشگاه متمایز می‌شود و در این حالت، معمولا افراد به‌راحتی به فضای شما نزدیک نمی‌شوند و جای شما را نمی‌گیرند.
- چگونه باید بهترین توپ تناسب اندام را بخرید و با آن ورزش کنید؟
انواع زیرانداز ورزشی
زیراندازهای ورزشی انواع مختلفی دارند و با اهداف متفاوتی تولید می‌شوند. جنس ماده‌ی اولیه، ابعاد، ارتفاع، میزان نرمی و انعطاف، ضدآب بودن یا نبودن و سایر ویژگی‌های آن‌ها در انواع مختلف مت ورزشی، با هم تفاوت دارد. در ادامه با انواع مت ورزشی و کاربرد هر کدام آشنا می‌شوید.
زیراندازهای عادی با کاربری عمومی
این زیراندازها کاربری عمومی دارند و رایج‌ترین نوع زیرانداز ورزشی در فروشگاه‌های ورزشی هستند. مت‌هایی با کاربری عمومی برای تمرین‌هایی مناسب است که روی زمین و با وزن بدن انجام می‌شوند مثلا شنا، دراز نشست و کرانچ. این زیراندازها به لطف ضخامت و چگالی که دارند، ضربه را خنثی می‌کنند و یک مانع نرم و انعطاف‌پذیر بین بدن شما و زمین هستند. این زیراندازها معمولا از جنس PVC هستند، وزن آن‌ها سبک است، به راحتی قابل حمل هستند و نگهداری از آن‌ها راحت است.
مت یوگا
مت یوگا نازک‌ترین نوع زیرانداز ورزشی است چون برای تمرین‌هایی طراحی شده که معمولا شدت بسیار کمی دارند. سطح آن‌ها ضدلغزش است و کمک می‌کنند تا بتوانید تعادل خود را حفظ کنید و موقع تمرین‌ها به زمین نیافتید. ضمنا این مت‌ها به سطح‌های صاف می‌چسبند و لیز نمی‌خورند در نتیجه توانایی شما برای استقامت و حفظ تعادل در حالت‌های مختلف ورزش یوگا را افزایش می‌دهند. مت‌های استاندارد یوگا از PVC ساخته می‌شوند تا انعطاف‌پذیری خوبی داشته باشند اما می‌توانید مت‌هایی پیدا کنید که از جنس فیبرهای طبیعی هستند مثلا نمد و کتان.
مت پیلاتس
مت‌های پیلاتس هم ضدلغزش و شبیه مت‌های یوگا هستند البته به اندازه‌ی آن‌ها چسبناک نیستند. معمولا مت پیلاتس ضخامت بیشتری دارد چون بسیاری از تمرین‌های پیلاتس روی زمین انجام می‌شوند. این مت‌ها لایه‌ای نرم بین بدن و زمین فراهم می‌کنند و خوب به زمین می‌چسبند. برخی از انواع آن‌ها ممکن است دارای یک سطح چسبنده در زیر و یک قسمت لغزنده‌تر در روی زیرانداز برای انتقال نرم‌تر بین حرکت‌ها باشند. تشک‌های پیلاتس سفت هستند و معمولاً با ساختار فومی ساخته می‌شوند.
مت‌های محافظ زمین
اگر در تمرینات خود تمرین با وزنه خصوصا با دمبل دارید، ممکن است به یک زیرانداز لاستیکی نیاز پیدا کنید؛ شبیه مت‌ها و کف‌پوش‌هایی که در باشگاه‌ها می‌بینید. این زیراندازهای یا کفپوشها زیر تجهیزات ورزشی قرار می‌گیرند تا مانع از ایجاد آسیب توسط وسایل ورزشی برای سطح زمین شوند.
برای خرید این کفپوشها باید دنبال مدل‌های ضدلغزش باشید تا وسایل ورزشی و تجهیزات، روی آن‌ها جابه‌جا نشود. معمولا روی این زیراندازها دراز نمی‌کشید و این مدل‌ها برای تمرین‌های عمومی و گاهی برخی حرکات کششی مناسب است.
اگر ورزشکار حرفه‌ای نیستید و قرار نیست بخشی از خانه را به باشگاه اختصاص دهید به این نوع از زیرانداز نیاز ندارید. این مت‌ها فقط برای کسانی است که بخشی از خانه را به باشگاه تبدیل می کنند و تجهیزات ورزشی و دمبل‌های مختلف می‌خرند.
۸ نکته در مورد خرید بهترین زیرانداز ورزشی
برای اینکه بهترین زیرانداز ورزشی را انتخاب کنید به این نکات دقت کنید.
۱. خرید زیرانداز ورزشی بر اساس نیاز
در قسمت قبل در مورد انواع مت و زیرانداز ورزشی توضیح دادیم. با توجه به نیاز ورزشی خودتان، یکی از این مدل‌ها را انتخاب کنید. اگر قصد دارید تمرین‌های مختلف را امتحان کنید، مدل همه‌کاره و چندمنظوره را بخرید، اگر دوست دارید فقط یوگا کار کنید، مت یوگا بخرید و اگر تمرین‌های پیلاتس مورد علاقه‌ی شما است، مدل مت پیلاتس را بخرید. در نهایت اگر قصد دارید بخشی از خانه را به باشگاه ورزشی تبدیل کنید، حتما از کفپوش‌های مخصوص استفاده کنید که کف خانه‌ی شما آسیب نبیند.
۲. حمل‌ونقل آسان
مت‌های ورزشی را ممکن است در خانه استفاده کنید یا همراه خود به باشگاه ببرید. در هر صورت باید زیراندازی بخرید که به راحتی قابل حمل باشد. زیرانداز ورزشی قابل حمل، معمولا وزن سبکی دارد و خیلی راحت لوله می‌شود. بعضی از مدل‌های آن‌ها گیره‌ها و بندهایی برای جمع کردن دارند و یک بند بلند برای انداختن روی دوش که حمل و نقل آن را آسان می‌کند.
اگر مت سنگین‌وزنی بخرید، حمل‌ونقل آن می‌تواند باعث درد در قسمت کمر و شانه شود.
۳. قابل شست‌وشو بودن
زیرانداز ورزشی برای مدت طولانی روی زمین می‌ماند و دائما روی آن عرق می‌کنیم. بنابراین بسیار مهم است که قابل شست‌وشو باشد. برای تمیز کردن زیرانداز از گرد و غبار و آلودگی و باکتری و عرق، باید مرتب آن را بشویید. چه بهتر که مدلی بخرید که در ماشین لباسشویی قابلیت شسته شدن داشته باشد. به این ترتیب کار شما بسیار راحت‌تر می‌شود و فقط روی تمرین‌های ورزشی خود تمرکز می‌کنید.
۴. توجه به متریال مصنوعی و طبیعی
زیراندازهای ورزشی معمولا با دو دسته از متریال اصلی ساخته می‌شوند؛ طبیعی یا مصنوعی. مواد مصنوعی مثل PVC بیشترین کاربرد را در تولید زیراندازهای ورزشی دارند و بیشتر مت‌هایی که در بازار وجود دارد از این جنس است. ویژگی این متریال این است که قیمت مناسبی دارد و عملکرد آن به اندازه‌ی مواد طبیعی است؛ مثلا مثل لاستیک‌های گیاهی.
متریال‌های طبیعی قیمت‌های بالاتری دارند ولی معمولا دوام آن‌ها بیشتر است و برای محیط زیست انتخاب بهتری هستند. اگر از نظر مالی محدودیت ندارید، بهتر است که زیراندازهایی از جنس طبیعی تهیه کنید.
۵. رطوبت‌گیری برای حفظ سلامتی
یکی از مهم‌ترین نکاتی که برای خرید زیرانداز ورزشی باید در نظر داشته باشید این است که برای سلامت شما مشکلی ایجاد نکند. مت ورزشی مستقیما با پوست بدن و عرق ما در تماس است. در نتیجه خیلی زود آلوده می‌شود و به‌سرعت می‌تواند به عامل انتقال بیماری‌ها و باکتری‌ها تبدیل شود.
آن دسته از زیراندازهایی که خاصیت رطوبت‌گیر و دفع رطوبت دارند، برای سلامتی شما گزینه‌ی بهتری هستند و تمیز کردن آن‌ها هم راحت است. این زیراندازها درست مثل اسفنج هم رطوبت را به راحتی جذب می‌کنند و هم با فشار دادن، به راحتی رطوبت را از دست می‌دهند. هم زیراندازهای ساخته شده از متریال‌های طبیعی و هم متریال‌های مصنوعی می‌توانند این ویژگی را داشته باشند.
زیراندازهایی که رطوبت را به خود جذب می‌کنند و داخل خود نگه می‌دارند، بعد از چند روز استفاده بو می‌گیرند و بویی شبیه کپک از آن‌ها متصاعد می‌شود. علاوه بر این، اگر مت نتواند رطوبت عرق را جذب کند، لیز می‌شود و انجام حرکات ورزشی برای شما سخت و حتی مشکل‌ساز می‌شود.
۶. راحتی و انعطاف‌پذیری
میزان راحتی زیرانداز شما مستقیما به تعداد دفعاتی که ورزش می‌کنید بستگی دارد. هر چقدر بیشتر ورزش می‌کنید و مدت طولانی‌تری را به ورزش اختصاص می‌دهید، باید زیرانداز راحت‌تری بخرید. ضخامت زیراندازها به نوع تمریناتی که انجام می‌دهید بستگی دارد. مثلا اگر تمرین‌های آرام مثلا حرکات کششی یا یوگا انجام می‌دهید که در موقع انجام آن‌ها معمولا پای شما برهنه است و تماس زیادی با زمین دارید، بهتر است زیراندازهای نرم با ضخامت حداقل ۵ میلی‌متر بخرید.
۷. اندازه‌ی مناسب
برای اینکه تمرینی راحت و بی‌دردسر داشته باشید، اندازه‌ی مت ورزشی هم اهمیت دارد. زیرانداز شما نباید به اندازه‌ای کوچک باشد که به زور روی آن جا شوید. در مجموع هر چقدر زیرانداز بزرگتری بخرید بهتر است. اما سایز زیرانداز تا حدی به میزان استفاده‌ی شما و جایی که از آن استفاده می‌کنید هم بستگی دارد.
مثلا اگر در باشگاه در ورزش‌های گروهی شرکت می‌کنید، ممکن است جای کافی برای پهن کردن یک مت بزرگ نداشته باشید. یا اگر قرار است زیرانداز خود را دائم بین خانه و باشگاه جابه‌جا کنید، احتمالا با مت بزرگ دچار مشکل می‌شوید.
زیرانداز باید به اندازه‌ای باشد که برای انجام بیشتر تمرین‌های خود، به اندازه‌ی تمام بدنتان که با زمین در تماس است، جای کافی داشته باشد. نسبت به نوع تمرین‌هایی که انجام می‌دهید، اندازه‌ی مت را انتخاب کنید. اگر بیشتر تمرین‌های شما روی زمین است و بخش زیادی از بدن شما با زمین در تماس است، از مت‌های بزرگتر استفاده کنید.
۸. دوام
اینکه مت شما چقدر بادوام باشد به میزان استفاده‌ی شما هم بستگی دارد. هر چقدر بیشتر ورزش کنید طبیعتا به مت بادوام‌تری نیاز دارید.
دقت کنید که زیرانداز ورزشی از آن وسایلی است که زیاد شسته می‌شود پس باید در برابر شست‌وشو هم مقاوم باشد. اگر تمرین‌ها شدید ورزشی انجام می‌دهید و موقع ورزش کفش می‌پوشید، باید زیرانداز بادوام‌تری بخرید.
- انواع کتل‌بل و نکاتی که برای خرید آن باید در نظر داشته باشید
چطور زیرانداز ورزشی را تمیز کنیم؟
زیرانداز ورزشی یکی از آن وسایلی است که دائما با بدن ما در تماس است. موقع ورزش مرتب عرق می‌کنید و عرق‌ها و باکتری‌های بدن و محیط، خیلی زود باعث کثیف شدن مت ورزشی می‌شود. برای اینکه بیمار نشوید و وسایل ورزشی شما بوی نامطبوعی نگیرند، زیرانداز ورزشی را باید مرتب بشویید. اگر نمی‌دانید چطور این کار را انجام دهید، ادامه‌ی مطلب را بخوانید.
مواد و وسایل لازم
- مایع ظرفشویی ملایم
- آب گرم
- بطری اسپری‌دار
- دستمال‌های میکروفایبر
روش شست‌وشو
۱. در یک بطری اسپری‌دار، چند قطره مایع ظرفشویی و دو فنجان آب گرم بریزید.
۲. این مایع را روی تمام قسمت‌های زیرانداز اسپری کنید و با یک دستمال تمیز، روی آن را دستمال بکشید. دستمال باید تمیز و خشک و نرم باشد.
۳. یک دستمال تمیز دیگر بردارید و در آب گرم خیس کنید و بعد بچلانید. با این دستمال نم‌دار، یک بار دیگر روی زیرانداز دستمال بکشید تا شوینده‌ی اضافه از روی آن پاک شود.
۴. زیرانداز را برگردانید و این مراحل را برای طرف دیگر آن هم تکرار کنید.
۵. زیرانداز را جایی پهن کنید یا از جایی آویزان کنید تا کاملا خشک شود. تا زمانی که کاملا خشک نشده، آن را لوله نکنید.
می‌توانید آن را در معرض باد و هوای تازه قرار دهید تا حسابی خشک و تمیز شود. می‌توانید آن را در آفتاب هم بگذارید ولی نباید برای مدت طولانی در آفتاب بماند.
این شیوه از شست‌وشو برای تمیز کردن روتین زیرانداز مناسب است. غیر از این شست‌وشوی روتین، چند وقت یک بار می‌توانید مت‌های ورزشی را حسابی بشویید تا عمیقا پاک و تمیز شوند.
راهنمای شست‌وشوی حسابی مت یوگا
مواد و وسایل لازم
- مایع ظرفشویی ملایم
- آب گرم
- دستمال میکروفایبر
- سرکه‌ی سفید رقیق
اگر مت شما از نوعی است که می‌توانید داخل آب فرو ببرید، از این روش برای شست‌وشوی حسابی مت‌ها استفاده کنید.
۱. مقداری مایع ظرفشویی ملایم را داخل وان یا یک لگن بزرگ که پر از آب گرم است بریزید.
۲. مت یوگا را داخل آب فرو ببرید و اجازه دهید که چند دقیقه در محلول آب گرم و مایع ظرفشویی بماند. بعد از چند دقیقه، با دستمال میکروفایبر و آب و مایع ظرفشویی، تمام قسمت‌های مت را داخل آب تمیز کنید.
۳. لگن یا وان را خالی کنید و مت را حسابی آب بکشید. مطمئن شوید که هیچ اثری از مواد شوینده روی سطح مت باقی نمانده است.
۴. تا جایی که می‌توانید آب اضافه را از داخل مت خارج کنید. سپس آن را پهن یا از جایی آویزان کنید تا کاملا خشک شود.
بهتر است که مت‌های یوگا را زیر نور مستقیم آفتاب قرار ندهید چون خیلی زود رنگ آن‌ها می‌پرد و دوام خود را از دست می‌دهند.
اگر مت شما از نوعی است که نمی‌توانید داخل آب فرو ببرید، از این روش برای شست‌وشوی حسابی مت‌ها استفاده کنید.
۱. در یک بطری اسپری‌دار آب و سرکه را با نسبت سه قسمت آب گرم و یک قسمت سرکه مخلوط کنید.
۲. این محلول را روی تمام قسمت‌های مت اسپری کنید و با یک دستمال خشک، تمیز و نرم، روی مت را دستمال بکشید.
۳. دستمال تمیز دیگری را در آب گرم تمیز فرو ببرید و بچلانید. با این دستمال نم‌دار، روی زیرانداز را کاملا پاک کنید تا اثری از سرکه نماند.
۴. زیرانداز را برگردانید و این مراحل را برای پشت زیرانداز هم تکرار کنید.
۵. مت را جایی پهن یا از جایی آویزان کنید تا خشک شود. تا زمانی که کاملا خشک نشده است آن را لوله نکنید.
چند وقت یک بار باید مت ورزشی را بشوییم؟
اینکه چند وقت یک بار زیرانداز ورزشی خود را بشویید به شدت تمرینات و تعداد دفعاتی که ورزش می‌کنید بستگی دارد. یک قانون کلی که می‌توانید در نظر بگیرید این است که هفته‌ای یک بار آن را به صورت سطحی تمیز کنید. اگر حس می‌کنید مت شما بو گرفته یا لکه‌‌های کثیفی روی آن دیده می‌شود، هفته‌ای دو بار آن را تمیز کنید.
بعضی از تولیدکنندگان مت‌های ورزشی در مورد شست‌وشوی بیش از حد آن‌ها هشدار می‌دهند چون این کار می‌تواند باعث خراب شدن مت شود؛ زودتر از آن که عمر آن به سر آمده باشد.
آیا می‌توان مت ورزشی را در ماشین شست؟
بعضی از مت‌های یوگا و مت‌های ورزشی را می‌توانید در ماشین لباسشویی بشویید و از شوینده‌های ملایم لباس استفاده کنید. اما دقت کنید که این روش شست‌وشو فقط برای زمانی است که واقعا ضروری باشد و تولیدکننده به وضوح در توضیحات محصول اعلام کرده باشد که مت‌ها قابلیت شست‌وشو در ماشین لباسشویی دارند. انداختن مت ورزشی در ماشین لباسشویی و چرخیدن زیاد آن داخل ماشین، باعث خراب شدن زودهنگام زیرانداز می‌شود.
اگر مت‌های ورزشی را تمیز نکنیم چه اتفاقی می‌افتد؟
زیرانداز ورزشی مثل هر وسیله و پوشاک ورزشی دیگر، بر اثر تماس با بدن و جذب عرق و چربی طبیعی پوست، باکتری‌ها و آلودگی‌ها را به خود جذب می‌کند. علاوه بر این اگر قبل از تمرین از انواع کرم‌ها هم روی پوست استفاده کرده باشید، این مواد هم به مت منتقل می‌شوند. این مواد به مرور سطح مت را می‌پوشانند و باعث لغزنده شدن آن می‌شوند. ضمن اینکه به مرور زمان با جذب آلودگی‌های مختلف، ممکن است بیماری‌های پوستی ایجاد کنند.
علاوه بر این، لوازم ورزشی خیلی زود بوی عرق و کپک‌زدگی می‌گیرند. به‌همین دلیل باید شستن زیرانداز ورزشی را جدی بگیرید.
مشاهده همه
جمع‌بندی
زیرانداز ورزشی یکی از وسایل ورزشی ضروری است که برای تمرین در خانه و باشگاه لازم دارید. برای خرید مت ورزشی باید به عوامل مختلفی مثل جنس، دوام، اندازه و کاربری آن دقت کنید. اگر مت مناسب تهیه کنید، ورزش کردن برای شما جذاب‌تر می‌شود. بعد از خرید مت مناسب، حتما آن را مرتب تمیز کنید تا همیشه سالم و خوش‌بو بماند و همراه خوبی برای جلسات تمرینی شما باشد.
منابع: chiliguides و decathlon