پوست یکی از مهم‌ترین ارگان‌های بدن انسان است و تحت تاثیر عوامل بیرونی و درونی متعددی ممکن است این ارگان حیاتی بدن در معرض خط قرار بگیرد. استرس یکی از مهم‌ترین عواملی است که می‌تواند بر پوستتان تاثیرگذار باشد. زمانی که تحت تاثیر مشکلات اقتصادی یا عاطفی‌تان دچار استرس می‌شوید پوست شما یکی از اولین بخش‌ها در بدن است که به این استرس واکنش نشان می‌دهد و تاثیر استرس بر پوست یکی از عوامل مهمی است که نمی‌توانید آن را ندیده بگیرید.
استرس‌های روحی، جسمی و هورمونی به شکل‌های مختلفی بر پوست تاثیر می‌گذارند؛ از بروز جوش و آکنه گرفته تا انواع اگزما، ریزش مو و یا به وجود آمدن چین و چروک‌های جدید. در این مطلب ۸ مورد از تاثیرات استرس بر پوست بدن را برایتان شرح داده‌ایم و روش‌های مقابله با این تاثیرات را هم به طور مختصر توضیح داده‌ایم؛ با ما همراه باشید.
۱. استرس ناشی از قرار گرفتن در نور خورشید پوست را خسته می‌کند
قرار گرفتن در نور خورشید مزایا و معایب خاص خودش را دارد و یکی از این معایب استرسی است که نور خورشید بر پوست وارد می‌کند. نور خورشید به طور مستقیم پوست را در معرض استرس قرار می‌دهد و مکانیسم دفاعی پوست را تضعیف می‌کند. عوامل بیرونی بسیاری سبب بروز استرس می‌شوند؛ عواملی از قبیل مشکلات فردی و اقتصادی، شلوغی و ترافیک، تغذیه ناسالم، بی‌خوابی و… . استرسی که توسط این عوامل ایجاد می‌شود به طور غیر مستقیم بر پوست تاثیر می‌گذارد و در خصوص هر یک از این تاثیرها به تفصیل صحبت می‌کنیم اما بهتر است بدانید که نور خورشید به طور مستقیم پوست را دچار استرس می‌کند و عملکرد دفاعی سلول‌های پوست را تحت فشار قرار می‌دهد.
پرتوهای نور خورشید چه به صورت طبیعی و چه به صورت مصنوعی (در دستگاه‌های برنزه‌کننده) باعث می‌شوند سلول‌های خون به محدوده‌هایی که در معرض نور خورشید قرار گرفته‌اند هجوم ببرند تا سلول‌های پوستی را ترمیم کنند. قرار گرفتن بیش‌ازحد در معرض اشعه ماوراء بنفش ممکن است منجر به تیره شدن لکه‌ها، خال‌ها و حتی سرطان پوست شود. بهترین راه برای مبارزه با اشعه ماوراء بنفش و استرس ناشی از نور خورشید استفاده از کرم ضد آفتاب هر روز صبح است.
- ۷ نشانه‌‌ی پوست ناسالم
برای مقابله با استرس ناشی از نور خورشید علاوه بر استفاده از ضد آفتاب می‌توانید مکانیسم دفاعی بدنتان را هم با تغذیه مناسب بهبود ببخشید. لیمونن Limonene، یک ماده شیمیایی مشتق شده از پوست مرکبات، برای استفاده در داروهای پیشگیری از سرطان مورد مطالعه قرار گرفته است. خوردن پوست مرکبات همچنین ممکن است منبع مورد اعتماد محافظت‌کننده در برابر آفتاب باشد.
میوه‌های سرشار از آنتی‌اکسیدان و ویتامین C (مانند توت فرنگی و انار) این توانایی را دارند که از سلول‌هایتان در برابر آسیب ناشی از قرار گرفتن در معرض نور خورشید محافظت کنند. به خاطر داشته باشید که خوردن این مواد غذایی جایگزین استفاده از ضد آفتاب نمی‌شود. علاوه بر مصرف غذاهای سرشار از لیمونن، ویتامین C و سایر آنتی اکسیدان‌ها، همچنان باید از ضد آفتاب استفاده کنید.
- ۹ روش آسان برای اینکه همیشه پوست جوان و شادابی داشته باشید
۲. التهاب و تحریک بیش‌ازحد؛ تاثیر مستقیم استرس بر پوست
کهیر، پسوریازیس، اگزما، درماتیت و روزاسه اغلب در نتیجه‌ی التهاب هستند، اما مطالعات همچنین نشان می‌دهند که وقتی مغز بیش از حد کار می‌کند، در واقع می‌تواند توانایی‌های محافظتی پوست شما را تضعیف کند. به عبارت دیگر استرس اجازه نمی‌دهد عملکرد سلول‌های پوستی تنظیم شود و متعادل بماند. جای تعجب نیست اگر پس از یک هفته بی‌خوابی یا پس از یک مشاجره شدید دچار سکته قلبی شوید چرا که استرس نه تنها پوست بلکه تمامی مکانیسم‌های بدن شما را دچار اختلال می‌کند.
پیش از درمان مشکلات پوستی که در اثر التهاب به وجود آمده باید به علت بروز این التهاب توجه شود؛ این که آیا پوستتان در اثر استرس تحریک شده یا دچار آلرژی شده‌اید یا این که در اثر مصرف دارو، غذا یا محصول خاصی دچار التهاب پوستی شده‌اید. اگر این التهاب در اثر استرس ایجاد شده است باید علت را رفع کنید. پیدا کردن علت دقیق استرس و یا رفع استرس ممکن است بسیار دشوار یا غیر ممکن باشد اما با این وجود روش‌هایی برای مهار استرس وجود دارد.
برای کاهش استرس می‌توانید روش‌های زیر را انجام دهید:
- به سراغ روش‌هایی بروید که در طولانی مدت استرس را کاهش می‌دهند؛ روش‌هایی مانند یوگا و مدیتیشن.
- از مواد غذایی فرآوری‌شده و یا شیرین‌کننده‌های مصنوعی اجتناب کنید.
- به جای شیرین‌کننده‌های مصنوعی از میوه، به جای مارگارین از روغن زیتون و به جای گوشت قرمز از ماهی استفاده کنید. برای رفع استرس نوشیدنی‌های آرامشبخش مصرف کنید؛ دم‌نوش‌‌هایی مانند دم‌نوش گل گاو زبان می‌تواند برایتان مفید باشد.
۳. افزایش سبوم و آکنه تحت تاثیر استرس بر پوست
احتمالا برایتان پیش آمده باشد که تحت تاثیر یک فشار عصبی یک یا چند جوش جدید در صورت یا بدتان ظاهر شده باشد. استرس تاثیر زیادی در به وجود آمدن جوش یا آکنه دارد به خصوص در مورد خانم‌ها. استرس می‌تواند سیگنال‌های عصبی پوست را مختل کند و باعث عدم تعادل هورمون‌ها شود که این امر تولید سبوم در پوست را افزایش می‌دهد.
همان‌طور که گفتیم حذف استرس از زندگی ممکن است غیر ممکن باشد اما روش‌هایی برای کاهش استرس وجود دارد که در بخش قبلی مطلب به این روش‌ها اشاره کردیم. آکنه‌ها گاهی به درمان‌های موضعی هم واکنش می‌دهند؛ به عنوان مثال سالیسیلیک اسید یک اسید بتا هیدروکسی است که می‌تواند در پوست نفوذ کند و با تمیز کردن و پاکسازی منافذ پوستی، با جوش و آکنه مقابله و از بروز آن پیشگیری کند. اگر در مقاطعی از زمان دچار استرس شدید می‌توانید از محصولات پوستی حاوی مواد پیشگیری‌کننده از آکنه مانند سالیسیلیک اسید از بروز آکنه استفاده کنید.
- سالیسیلیک اسید چیست و چه تاثیری در بهبود آکنه و سلامت پوست دارد؟
۴. چرب شدن کف سر، ریزش موها و شکستن ناخن‌ها به دلیل استرس
همان طور که گفته شد استرس با ایجاد اختلال در روند فعالیت هورمون‌ها و یا تضعیف مکانیسم فعالیت سلول‌های پوستی می‌تواند مشکلات بسیاری را پدید بیاورد؛ چرب شدن کف سر، ریزش موها و شکستن ناخن‌ها از جمله تاثیرات استرس بر بدن هستند. البته اگر دچار این مشکلات شدید لزوما ممکن است دلیل آن استرس نباشد به عنوان مثال ممکن است پوسته پوسته شدن کف سر به دلیل اگزما باشد یا ناخن‌هایتان به دلیل تغذیه نامناسب شکسته باشد. این که دلیل این مشکلات در بدن شما چیست باید توسط پزشک و با انجام آزمایش‌های پزشکی مناسب تعیین شود.
اگر کف سرتان بیش از حد چرب شد و یا دچار شوره سر و یا ریزش مو شدید از حمام کردن با آب داغ خودداری کنید و با ورزش منظم و تغییر رژیم غذایی و مصرف میوه‌ها و سبزیجات مفید به بدنتان قوام دهید.
۵. تحت تاثیر استرس پوست حساس‌تر و نازک‌تر می‌شود
استرس باعث افزایش سطح کورتیزول در بدن می‌شود و افزایش غیر عادی در سطح کورتیزول در بدن می‌تواند باعث نازک‌تر شدن پوست شود. کورتیزول می‌تواند باعث تجزیه پروتئین‌های پوستی شود و این امر در نهایت می‌تواند سبب شود پوستتان نازک شده و به راحتی کبود شود.
افزیش غیر عادی کورتیزول که سندروم کوشینگ Cushing و یا هیپرکورتیزولیسم نامیده می‌شود دارای علائمی مانند عدم تحمل گلوکز، ضعف عضلانی و ضعف سیستم ایمنی بدن است. اگر دیدید پوستتان نازک شده و یا در اثر ضربه به سرعت کبود می‌شوید ممکن است سطح کورتیزول در بدنتان بالا رفته باشد؛ در این مواقع بهتر است به یک متخصص داخلی مراجعه کنید و با مصرف دارو سطح کورتیزول را در بدنتان پایین بیاورید.
۶. استرس باعث می‌شود زخم‌هایتان دیرتر ترمیم شود
در مواجهه با استرس اپیدرم و لایه‌ی بیرونی پوستتان می‌تواند تضعیف شود و خطر ابتلا به عفونت‌ها و پاتوژن‌های محیطی را افزایش دهد. این امر همچنین می‌تواند باعث شود توانایی طبیعی پوستتان برای ترمیم و التیام زخم‌ها و آکنه‌ها کاهش پیدا کند.
برای ترمیم سد پوستی خود می‌توانید از محصولات حاوی گلیسیرین و اسید هیالورونیک استفاده کنید. مصرف مواد غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان و تقویت مکانیسم دفاعی بدن هم می‌تواند بسیار موثر باشد. حفظ رطوبت پوست و افزایش مصرف آب و مایعات، مصرف مکمل‌های حاوی زینک هم می‌تواند به شما در تقویم مکانیسم ترمیمی پوستتان کمک کند.
۷. چشمان خسته و پوف و سیاهی زیر چشم؛ تاثیر استرس بر پوست
احتمالا این مسئله برایتان پیش آمده باشد که پس از چند شب بی‌خوابی دچار سیاهی و یا پوف زیر چشم شده باشید؛ استرس به می‌تواند باعث سیاهی یا پوف زیر چشم و خستگی چشم‌ها شود. بدن ما در هنگام استرس آدرنالین را در زمان خواب هم در سطحی بالا نگه می‌دارد و همین امر باعث بی‌خوابی می‌شود.
برای حل مشکل بی‌خوابی یوگا و مدیتیشن می‌تواند بسیار تاثیرگذار باشد. مصرف دم‌نوش‌های آرامشبخش مانند گل گاوزبان هم می‌تواند برایتان مفید باشد. حداقل یک ساعت پیش از خواب موبایل و لپ تاپتان هم کنار بگذارید و اگر اختلال خواب را به صورت جدی تجربه می‌کنید مصرف روغن سی‌بی‌دی (CBD) و ملاتونین می‌تواند به شما کمک کند.
۸. افزایش خطوط ظریف و چین و چروک؛ تاثیر استرس بر پوست
برخی از افرادی که در مواجهه با مشکلات روحی و استرس‌های شدید روحی قرار می‌گیرند در عرض مدت کوتاهی چندین سال پیر‌تر به نظر می‌رسند. استرس با تضعیف مکانیسم دفاعی و ترمیمی پوست باعث به وجود آمدن چین و چروک‌ها می‌شود.
اگر برای پیشگیری از چین و چروک و خطوط ظریف صورت به روش‌هایی مانند بوتاکس علاقه ندارید یوگای صورت می‌تواند برایتان جایگزین فوق‌العاده‌ای باشد؛ به شرطی که که یوگای صورت را به شکل مستمر و پیگیرانه انجام دهید. با هدف قرار دادن عضلات صورت که به طور ناخودآگاه هر روز از آن‌ها استفاده می‌کنیم، از طریق تکنیک‌های ماساژ در نواحی پر تنش مانند پیشانی، ابروها و خط فک، تمرینات یوگای صورت می‌تواند با چین و چروک‌های در حال رشد مقابله کرده و پوست را انعطاف‌پذیر کند.
و در آخر
تاثیرات استرس در افراد ممکن است مشابه یکدیگر نباشد. ممکن است استرس در شما باعث بروز جوش و آکنه شود و تاثیر استرس بر پوست دوستتان اگزما و یا چین و چروک باشد. همچنین میزان استرسی که شما تجربه می‌کنید ممکن است با دیگران متفاوت باشد؛ ممکن است تحت تاثیر مشکلات اقتصادی و… سطح بالاتری از استرس را نسبت به دیگران تجربه کنید. مراجعه به تراپیست و یا روان‌پزشک برای مقابله با استرس‌ها و اضطراب‌هایتان هم یکی از مهم‌ترین کارهایی است که برای افزایش سلامت روان و متعاقبا سلامت جسم‌تان باید انجام دهید. با این وجود بهتر است به جای این که دائم دغدغه این را داشته باشید که چرا بیشتر از سایرین استرس دارید نحوه واکنش‌تان به استرس را کنترل کنید.
بهبود رژیم غذایی و استفاده از مکمل‌ها، ورزش، متدهایی مانند یوگا و مدیتیشن همگی روش‌هایی هستند که میتوانند تاثیر استرس بر بدن و متعاقبا پوست شما را کاهش دهند و به شما کمک کنند تا با وجود مشکلات و دغدغه‌های روحی و ذهنی که به طور روزمره با آن ها درگیر هستید بدن و پوست سالم‌تری داشته باشید.
منبع: healthline