عشق فقط عطش و نشئگی نیست، گاهی هم دل را می‌شکند. و این شبیه زندگی است. سینما به سهم خود قصه‌های عاشقانه‌ی خوش بسیاری را روایت کرده است، همان‌ها که اول و وسط و آخرشان شاد است و زوج عاشق در نهایت به هم می‌رسند و خوب و خوش در کنار هم زندگی را تا ابد سپری می‌کنند. اما همچون خود زندگی عشق همیشه پایانی خوش ندارد، بعضی عشق‌ها اگرچه خوش و زیبا نمی‌توانند در برابر تراژدی‌اش مقاوم بمانند. یا فاجه‌ای رخ می‌دهد یا یک بیماری آن‌ها را از هم دور می‌کند، هرچه هست، این زوج‌های عاشق قرار نیست تا ابد کنار هم بمانند. آخر قصه‌ی آن‌ها غم است و رنج، اما عشق‌شان شاید نه بر پرده‌ی سینما، که به لطف سینما، در ذهن طرفدارانشان تا ابد زنده باقی می‌ماند، ولو با چشمان اشک‌آلود و قلبی شکسته.
- ۱۱ فیلم عاشقانه برتر قرن اخیر به تفکیک دهه
- ۷ زوج عاشق به‌یادماندنی سینمای ایران
۸. جک و رز در «تایتانیک» (Titanic)
- سال اکران: ۱۹۹۷
- کارگردان: جیمز کامرون
- بازیگران: لئوناردو دی‌کاپریو، کیت وینسلت، بیلی زین، کتی بیتس، فرانسیس فیشر
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۸ از ۱۰۰
گمان نمی‌کنم کسی نام این زوج عاشق سینمایی را نشنیده باشد. شهرت و محبوبیت جهانی جک و رز «تایتانیک» را صاحب یازده اسکار و کیت وینسلت و لئوناردو دی‌کاپریو را به ابرستاره تبدیل کرد؛ شهرتی که تا به امروز باقی است. هنوز همه این دو را در فیلم‌ها و فرش قرمزها در شمایل جک و رز به یاد می‌آورند. شخصیت رز یکی از بهترین قوس‌های شخصیتی را در فیلمی تماماً عاشقانه دارد که یافتن و از دست دادن سریع عشق واقعی را در بردارد. جک زمانی وارد زندگی او می‌شود که می‌خواهد از زندگی خشک و تجملاتی خودش فاصله بگیرد اما متأسفانه، همان‌طور که نرم‌های اجتماعی اقتصادی حکم می‌کنند، عشق آن‌ها هر چند بزرگ، واقعی و به حقیقت پیوسته محکوم به شکست است، رؤیایی است به بزرگی تایتانیک و به کوتاهی عمرش. این عشق همچون کشتی بزرگ تایتانیک قرار است نیست به ساحل مقصود برسد.
و همین است که «تایتانیک» را به یکی از موفق‌ترین فیلم‌های عاشقانه‌ی دنیا می‌کند. قرار دادن یک رابطه‌ی عاشقانه‌ی خیالی در بستر رویدادی حقیقی که ما مخاطبان زودتر و پیش‌تر از شخصیت‌ها از سرنوشتش آگاهیم، چرا که از غرق شدن کشتی تایتانیک در زندگی حقیقی آگاهیم، برگ برنده‌ی فیلم است. عجیب است که با این آگاهی ما همچنان امید داریم و می‌خواهیم که این دو در کنار هم بمانند. سفر کوتاه اما جادویی این دو که هر مرزی را از میانشان بر می‌دارد، چنان ما را دلبسته‌ی این زوج می‌کند که در صحنه‌ی نمادین آخر، آنجا که بعد از غرق شدن تایتانیک رز روی تخته و جک در آب است، دیگر گریه امان‌مان نمی‌دهد.
۷. نوآ و الی در «دفترچه‌ی خاطرات» (The Notebook)
- سال اکران: ۲۰۰۴
- کارگردان: نیک کاساوتیس
- بازیگران: رایان گاسلینگ، ریچل مک‌آدامز، جیمز گارنر، جنا رولندز، جوآن آلن، جیمز مارسدن، هدر والکوئیست
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۵۴ از ۱۰۰
قصه‌ی این زوج عاشق سینمایی، در کنار جک و رز «تایتانیک»، برچسب کلیشه‌ای و بعضاً آبدوغ خیاری خورده است. خود فیلم هم نقدهای خوبی دریافت نکرده است. اما همچنان یکی از غم‌انگیزترین فیلم‌های عاشقانه‌ی تمام دوران به حساب می‌آید. کارهای عاشقانه‌ی بزرگ و دیوانه‌وار، ابراز عشق زیر باران و جدال‌های داغ و پرشور، نوآ و الی را به یکی از ماندگارترین زوج‌های عاشق سینما تبدیل کرده است.
البته نوآ و الی در فیلم به هم می‌رسند اما آنچه در انتهای فیلم افشا می‌شود، مخاطبان را ناراحت و دلسرد می‌کند. فراموشی الی بعد از آن قصه‌ی داغ عاشقانه و بالا و پایین‌ها و نشدن‌هایش حقیقتاً غیر قابل پیش‌بینی و غم‌انگیز است، جز این خود قصه شیرین است؛ با اینکه الی نه نوآ را به خاطر می‌آورد و لحظات خوش دوران خوش جوانی‌اش را. تنها نکته‌ی مثبتش این است که نوآ با وجود این تا آخر عمر کنارش می‌ماند.
۶. الی و جکسون در «تولد یک ستاره» (A Star Is Born)
- سال اکران: ۲۰۱۸
- کارگردان: بردلی کوپر
- بازیگران: بردلی کوپر، لیدی گاگا، اندرو دایس کلی، دیو چپل، سام الیوت
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۰ از ۱۰۰
عشق زیبا و موزیکال الی و جکسون، که شعله‌هایش بر اساس شایعات به بیرون از قاب و زندگی شخصی بازیگرانش هم کشیده شد، از آن دسته عشق‌هاست که تولد یکی در نابودی دیگری اتفاق می‌افتد. این دو هم را پیدا می‌کنند و منجی هم می‌شوند اما مانعی بزرگ همچون مشکل روحی و اعتیاد بر سر راهشان قرار دارد که در نهایت ناباوری به بدترین شکل ممکن آن‌ها را از هم جدا می‌کند. با خود می‌گویی چرا عشقی چنین زیبا باید چنین پایانی داشته باشد؟
ما مخاطبان، چون «تولد یک ستاره» یک فرنچایز است، می‌دانیم که این قصه پایانی تلخ دارد اما هر بار حیرت‌زده و ماتم‌زده می‌شویم. پیرنگ همیشگی این است؛ یک ستاره‌ی موسیقی دختری با استعداد خوانندگی را ملاقات می‌کند، او را به روی صحنه می‌برد و به ستارگی می‌رساند. اما حتی این عشق هم دوای درد روان پریشان و بیماری مرگبارش نیست و خود سقوط‌کرده‌اش را از سر راه زندگی ستاره‌ی نوظهور، عشقش، برمی‌دارد.
فیلم شاید در پرداختن به چرایی مشکل روانی جکسون ضعیف عمل می‌کند اما در به تصویر کشیدن عشق میان او و الی و شکل رابطه‌ی موسیقایی‌شان، به لطف ساوندترک خوب لیدی گاگا و دو سه ترانه‌ی خوب، به طور ویژه ترانه‌ی سرنوشت‌ساز «سطح» (Shallow)، فوق‌العاده خوب و باورپذیر است. حیف که جکسون در مسیر ستارگی الی جایی ندارد و محکوم به نابودی است. عشق ناکام الی و جکسون، به‌خصوص در نسخه‌ی بردلی کوپر از «تولد یک ستاره»، یکی از بزرگ‌ترین افسوس‌های سینماست. شاید به همین خاطر است که در اسکار آن سال حضور دوباره‌ی لیدی گاگا و بردلی کوپر در کنار هم برای اجرای زندهی ترانه‌ی اسکاربرده‌ی «سطح» اینقدر مهم بود.
۵. ریک و ایلسا در «کازابلانکا» (Casablanca)
- سال اکران: ۱۹۴۳
- کارگردان: مایکل کورتیز
- بازیگران: هامفری بوگارت، اینگرید برگمن، پل هنرید، کلود رینس، جان کوالن
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۹ از ۱۰۰
عشق‌های کلاسیک خاصیتی دارند که از اساس حسرت‌برانگیزند، اگر به پایانی خوش منجر نشوند، همچون خنجر در قلب‌اند. بر همین اساس، عشق جذاب اما ناکام ریک و ایلسای «کازابلانکا» یکی از غم‌انگیزهای قصه‌های عاشقانه‌ی هالیوود است. «کازابلانکا» ماجرای عاشقانه‌ای را در گیر و دار جنگ دوم جهانی و درباره‌ی بحران پناهجویان به تصویر می‌کشد و داستان مردی را روایت می‌کند که میان عشق و انسان خوب بودن باید یکی را انتخاب کند؛ عشق به زن مورد علاقه‌اش و کمک به فرار مبارز چکی از دست حاکمیت وابسته به فرانسه ویشی در جهت مبارزه با نازی‌ها.
ایلسا بین ریک و ویکتور باید یکی را انتخاب کند اما برای ریک او تنها محبوب است. این دو برای هم ساخته شده بودند اما ریک آن‌قدر ایلسا را دوست دارد که می‌گذارد او برود. صحنه‌ی آخر که ریک ایلسا را وادار می‌کند به همراه ویکتور سوار هواپیما شود تا با افسوس زندگی نکند، بی‌نهایت رمانتیک و به شکلی جان‌سوز غم‌انگیز است. ریک باید می‌گذاشت خودش رها شود تا با جنگ پیش‌رو بجنگد و عشق آن‌ها بنا نبود پایدار بماند. «کازابلانکا» یکی از معدود فیلم‌هایی است که عشقی نافرجام را چنین ساد و دقیق روایت می‌کند که مخاطب را با اندوه تنها می‌گذارد. احتمالاً خیلی‌ها دوست دارند ایلسا سوار هواپیما نشود و پیش ریک بماند.
۴. سیا و میا در «لا لا لند» (La La Land)
- سال اکران: ۲۰۱۶
- کارگردان: دیمین شزل
- بازیگران: اما استون، رایان گاسلینگ، جی.کی. سیمونز، جان لجند، رزمری دویت، میگن فی، مایلز اندرسون
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۵۱ از ۱۰۰
یک افسوس عاشقانه‌ی دیگر از جنس عشق الی و جکسون؛ رابطه‌ای عاشقانه که با هنر گره خورده است و مخاطب همیشه با این پرسش تنها می‌ماند که اگر می‌شد چه می‌شد. رابطه‌ی سباستین و میا در فضای رنگی و آفتابی شروع می‌شود و به همین خاطر است که در پایان دل ببینده را عمیقاً می‌شکند. میان میا و سباستین همچون الی و جکسون غول بزرگ اعتیاد قرار نگرفته است، این جاه‌طلبی‌های حرفه‌ای است که این دو را از هم جدا می‌کند و مهر تأییدی بر این تئوری می‌زند که دو ستاره در کنار هم نمی‌درخشند. و اینکه همیشه عشق کافی نیست و گاهی نیاز است برای چیزهای بزرگ‌تری در زندگی مثل رسیدن به رؤیاهای فردی فدا شود.
میا (اِما استون) یک بازیگر جوان است که منتظر است موفقیتی بزرگ نصیبش شود و تبدیل به ستاره‌ای دست‌نیافتنی در هالیوود شود. میا در مسیر رسیدن به موفقیتش با سباستین، نوازنده‌ی پیانو، آشنا می شود. آشنایی میا و سباستین منجر به ایجاد عشقی رؤیایی میان آن‌ها شده اما در ادامه‌ی مسیر این دو با چالش‌هایی روبه‌رو می‌شوند.
اگرچه میا و سباستین نتوانستند رابطه‌شان را نگه دارند، عشق میانشان هرگز از بین نرفت؛ دست‌کم بر پرده‌ی سینما و در ذهن ما تا ابد باقی است. مگر می‌شود رقص این زوج عاشق سینمایی را زیر ستاره‌های آسمان بر بلندای شهر و اجرای ترانه‌ی «شهر ستارگان» (City of Stars) را فراموش کرد، یا آن لحظه‌ی نخست دیدار که میا میخکوب سباستین پشت پیانو شد. این دو حتی بعد از جدایی هم روی هم تأثیر گذاشتند و می‌دانستند که شاید عشق‌شان ماندگار نشد اما مهم بود.
۳. پیتر و گوئن در «مرد عنکبوتی شگفت‌انگیز ۲» (The Amazing Spider-Man 2)
- سال اکران: ۲۰۱۴
- کارگردان: مارک وب
- بازیگران: اندرو گارفیلد، اما استون، جیمی فاکس، دین دی‌هان، کمپبل اسکات، امبت دیویتس، کلم فیور، پل جیاماتی، سالی فیلد
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۵۱ از ۱۰۰
ابرقهرمان‌ها و رابطه‌ی عاشقانه هرگز با هم جور در نمی‌آیند، و سرنوشت رابطه‌ی مرد عنکبوتی اندرو گارفیلد با گوئن استیسیِ اما استون هم همین شد. یعنی اساساً ابرقهرمان محکوم به از دست دادن عشق اشت. در «مرد عنکبوتی شگفت‌انگیز» گوئن و پیتر رابطه‌ی خوبی را با هم برقرار می‌کنند، خالی از درام و دردسر. ارزش‌هایشان با هم یکی است و همین از این دو زوج عاشق سینما، زوجی بی‌نقص می‌سازد.
اما همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، و تقریباً در همه‌ی فیلم‌های ابرقهرمانی همین‌طور است، گوئن طعمه‌ی باجگیری دشمنان مرد عنکبوتی می‌شود و این ابرقهرمان نمی‌تواند او را از آن سقوط مرگبار از ساختمان نجات دهد. عدم قطعیت این لحظه، به همراه آگاهی از اینکه گوئن از این سقوط جان سالم به در نمی‌برد، واقعاً ناراحت‌کننده است.
مشاهده همه
۲. رومئو و ژولیت در «رومئو و ژولیت» (Romeo & Juliet)
- سال اکران: ۲۰۱۴
- کارگردان: باز لورمن
- بازیگران: لئوناردو دی‌کاپریو، کلیر دینز، برایان دنهی، جان لگویزمائو، پیت پاستویت
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۳ از ۱۰۰
مخالفت خانواده‌ها با وصلت دو جوان همچنان، دست‌کم در جوامع سنتی، یکی از کلیشه‌ای‌ترین و مرسوم‌ترین دلیل از بین رفتن یک عشق و نرسیدن دو عاشق به هم است. رومئو و ژولیت، که نماد عشق بدطالع‌اند، سالیان سال در اقتباس‌های گوناگونی که در مدیوم‌های مختلف از این نمایشنامه‌ی ویلیام شکسپیر می‌شود، دل‌ها شکسته‌اند، و فیلم محصول ۱۹۹۶ باز لورمن با بازی لئوناردو دی‌کاپریو و کلیر دینز جوان احتمالاً معروف‌ترین اقتباس سینمایی از این تراژدی عاشقانه است.
قصه‌ی عاشقانه‌ی این دو تمام ملزومات یک فاجعه، که فقط محدود به آن‌ها هم نیست، از خانواده‌هایی که هم را قبول ندارند تا جوان و احمق بودن را دارد. این زوج عاشق تمام تلاش خود را برای راضی کردن خانواده‌هایشان و ماندن در کنار یکدیگر می‌کنند اما گیجی و سردرگمی و شتابزدگی باعث مراگ هر دوشان می‌شود. به راحتی می‌شد با ذهن آرام و ارتباطی منطقی جلو این فاجعه را گرفت، و همین سرنوشت این زوج را غم‌انگیزتر می‌کند.
۱. بنجامین و دیزی در «مورد عجیب بنجامین باتن» (The Curious Case of Benjamin Button)
- سال اکران: ۲۰۰۸
- کارگردان: دیوید فینچر
- بازیگران: برد پیت، کیت بلانشت، تراجی پی. هنسون، جولیا اورموند، الیاس کوتیاس، جرد هریس، جیسون فلمینگ، تیلدا سوئینتن، ماهرشالا علی
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۱ از ۱۰۰
بعضی رابطه‌ها قرار نیست به ثمر بنشینند و رابطه‌ی بداقبال بنجامین و دیزی یکی از آن‌هاست. اول اینکه با توجه به موضوع فیلم و مسیر معکوس پا به سن گذاشتن بنجامین باتن ما می‌دانیم که رابطه‌ی عاشقانه‌اش با دیزی فرجامی ندارد، دل را می‌شکند، دوم زیبایی این زوج در کنار هم با آگهی از این حقیقت تلخ است که رابطه‌ی عاشقانه‌ی میان مورد عجیب بنجامین و دیزی را به یکی از غم‌انگیزترین، و غم‌انگیزترین این فهرست، روابط عاشقانه‌ی تاریخ سینما تبدیل می‌کند.
بنجامین از پیری به کودکی می‌رسد و دیزی مثل همه‌ی انسان‌های عادی عمرش را پشت سر می‌گذارد. بنابراین این دو با اینکه آشنایی دیرینه دارند، زمان بسیار کوتاهی را (که هر دو در اوج زیبایی قرار می‌گیرند) در اختیار دارند تا بتوانند مثل دو عاشق واقعی با هم بگذرانند. هیچ راهی برای آنکه رابطه‌ی این دو کار کند، وجود نداشت. نمی‌شود از این سرنوشت محتوم اندوهگین نشد.
منبع: cbr