ترک پوستی یکی از معمول‌ترین اتفاقاتی است که برای زنان باردار در طول دوران بارداری و پس از زایمان رخ می‌دهد. ترک پوستی اتفاق عجیبی نیست و مشکل خاصی به شمار نمی‌رود، بنابراین لازم نیست نگران آن باشید. با وجود این، احتمالا دلتان می‌خواهد از دست آن راحت شوید و از راهکارهای گوناگون برای پیشگیری و درمان ترک پوستی کمک بگیرید.
راهکارهای طبیعی و پزشکی گوناگونی وجود دارند که می‌توانند ترک پوستی را درمان کنند یا تا اندازه‌ی زیادی جلوی شکل‌گیری آن را بگیرند. در این نوشته می‌خواهیم به بررسی همین موضوع بپردازیم و ببینیم بهترین راهکارها برای پیشگیری و درمان ترک پوستی در دوران بارداری چه چیزهایی هستند.
در ادامه نگاهی به ترک پوستی و دلایل شکل‌گیری آن می‌اندازیم، سپس به سراغ کارهایی که می‌توانید برای درمان آن انجام دهید می‌رویم. پس با ما همراه باشید.
ترک پوستی چیست؟
ترک پوستی نوعی زخم است و هنگامی به وجود می‌آید که پوست خیلی سریع کشیده یا فشرده می‌شود. شما به احتمال زیاد نشانه‌های کشیدگی پوست و ترک پوستی را در دوران رشد جسمانی، بارداری، کاهش و افزایش سریع وزن یا رشد سریع عضلانی با ورزش و بدن‌سازی مشاهده خواهید کرد.
پوست بدن حاوی پروتئین‌هایی به نام کلاژن و الاستین است که از پوست حمایت می‌کنند و به آن اجازه‌ی کشش و انعطاف‌پذیری می‌دهند، ولی زمانی که پوست خیلی سریع کشیده شود این پروتئین‌ها ممکن است پاره شده و نشانه‌های ترک پوستی ظاهر شوند.
هنگامی که این نشانه‌ها ظاهر می‌شوند ممکن است احساس کنید پوستتان نازک‌تر شده یا با خطوط فرورفته روی پوست روبه‌رو می‌شوید. این نشانه‌ها بسته به رنگ پوست شما و مدت زمان وجود ترک‌های پوستی می‌توانند به رنگ قرمز، بنفش، نقره‌ای، سفید، خاکستری تیره یا سیاه باشند. این جای زخم‌ها در پوست‌های روشن‌تر معمولا ابتدا قرمز به نظر می‌رسند و سپس به رنگ سفید یا روشن‌تر متمایل می‌شوند. ترک پوستی در پوست‌های تیره هم معمولا بسیار تیره‌رنگ و کبود هستند و با گذر زمان به قهوه‌ای روشن تبدیل می‌شوند.
نشانه‌های ترک پوستی به طور معمول روی شکم، پهلو، قفسه‌ی سینه، باسن و ران‌ها ظاهر می‌شوند و در دوران بارداری بسیار رایج هستند، البته هر کسی ممکن است در طول زندگی خود با این نشانه‌ها مواجه شود. برخی از مردم هم ممکن است بیشتر در معرض ترک پوستی باشند. در ادامه فهرستی از این افراد را می‌بینید.
- زن‌ها
- کسانی که پدر و مادر یا نیاکانشان سابقه‌ی ترک پوستی داشته‌اند
- کسانی که اضافه وزن دارند
- زنان باردار
- کسانی که خیلی سریع وزن کم یا زیاد می‌کنند
- کسانی که از کورتیکواستروئید (نوعی استروئید) استفاده می‌کنند
- کسانی که با جراحی سایز سینه‌ی خود را بزرگ می‌کنند
- داشتن برخی اختلالات ژنتیکی از جمله سندرم کوشینگ و سندرم مارفان هم منجر به ترک پوستی می‌شود
چرا در دوران بارداری با ترک پوستی روبه‌رو می‌شوید؟
ترک پوستی در دوران بارداری به دلیل مجموعه‌ای از دگرگونی‌های هورمونی، کشیدگی پوست و ویژگی‌های ژنتیکی کاملا رایج است و معمولا در سه ماه آخر بارداری ظاهر می‌شود. در این زمان شکم کاملا بزرگ شده و پوست در بیشترین حالت کشش قرار گرفته است.
در طول دوران بارداری بدن سطح بالاتری از هورمون‌های مختلف از جمله استروژن و پروژسترون را تولید می‌کند و این می‌تواند خاصیت ارتجاعی پوست را ضعیف کند و آن را در معرض ترک پوستی قرار دهد. افزون بر این، افزایش وزن در دوران بارداری هم می‌تواند روی نشانه‌های کشیدگی و ترک پوستی تأثیر بگذارد، به‌ویژه در اندام‌هایی مانند شکم، سینه، باسن و ران‌ها که بیشترین کشیدگی را دارند.
کارشناسان بر این باورند که ترک پوستی می‌تواند ارثی هم باشد. بنابراین اگر فردی در خانواده‌ی شما سابقه‌ی ترک پوستی داشته باشد شما بیشتر در معرض این مشکل خواهید بود و در دوران بارداری به احتمال زیاد با ترک پوستی روبه‌رو خواهید شد.
آیا می‌توانید از شکل‌گیری ترک پوستی جلوگیری کنید؟
هیچ راهی برای جلوگیری ۱۰۰ درصدی از ترک پوستی در دوران بارداری وجود ندارد، ولی شما با برخی راهکارها می‌توانید احتمال بروز این مشکل را کاهش دهید و همچنین نمایان شدن آن را به حداقل برسانید. جدا از این، برخی راهکارها هم وجود دارند که برای پس از زایمان مناسب هستند و می‌توانند ترک پوستی را تا اندازه‌ی زیادی درمان کنند.
در دوران بارداری عوامل زیادی روی شکل‌گیری ترک پوستی تأثیر می‌گذارند. افزایش وزن، ژنتیک، تغییرات هورمونی و نوع پوست موارد مهمی هستند که باید در نظر گرفته شوند. جدا از این، در هر صورت شکم و پوست بدن شما باید کش بیاید تا جای کافی برای جنین وجود داشته باشد، به همین دلیل ترک پوستی طبیعی است و بیشتر زنان باردار با آن مواجه خواهند شد.
پس نکته‌ی اصلی این است که نگران ترک پوستی نباشید و بدانید نمی‌توانید جلوی شکل‌گیری آن را بگیرید. تنها کاری که می‌توانید در دوران بارداری انجام دهید این است که نشانه‌های ترک پوستی را کاهش دهید و نگذارید زیادی روی ظاهرتان تأثیر بگذارد. البته پس از زایمان راهکارهای بیشتری وجود دارند که برای از بین بردن ترک پوستی مناسب هستند. در ادامه برخی از بهترین روش‌ها را برای انجام این کار آورده‌ایم.
بهترین راهکارها برای پیشگیری و درمان ترک پوستی در دوران بارداری
اگر به هر دلیلی در معرض ترک پوستی قرار دارید می‌توانید با تغییراتی در سبک زندگی خود و استفاده از محصولات گوناگون این مشکل را برطرف کنید. ورزش، تغذیه‌ی مناسب و برخی داروها برای پیشگیری از ترک پوستی در دوران بارداری و درمان آن پس از زایمان عالی هستند و کمکتان می‌کنند تا نگذارید این جای زخم‌ها ظاهرتان را خراب کنند. در ادامه بهترین راهکارها را برای پیشگیری و درمان ترک پوستی فهرست کرده‌ایم.
۱. بدن خود را سیراب و هیدراته نگه دارید
نوشیدن آب و مایعات زیاد می‌تواند پوست شما را هیدراته، شاداب، نرم و انعطاف‌پذیر نگه دارد و این کمک زیادی به پیشگیری از ترک پوستی خواهد کرد. هیدراته نگه داشتن پوست با مصرف مایعات می‌تواند به مرطوب نگه داشتن پوست کمک کند و احتمال شکسته و کشیده شدن پوست را در دوران بارداری کاهش دهد.
شما برای سیراب نگه داشتن بدن باید در ابتدا تا جای ممکن آب بنوشید، سپس از دمنوش‌های سالم و سبزی‌ها و میوه‌های آب‌دار مانند چای سبز، کامبوچا، آب یا شیر نارگیل، کرفس، هندوانه، خربزه، خیار، کیوی، فلفل دلمه‌ای، گوجه‌فرنگی، پرتقال، گریپ‌فروت، هویج و آناناس کمک بگیرید تا بدنتان همیشه هیدراته بماند.
- ۱۷ ماده‌ی غذایی برای پیشگیری از کم‌آبی بدن در روزهای گرم
مشاهده همه
۲. یک رژیم غذایی سالم و مقوی را دنبال کنید
یک راهکار دیگر برای پیشگیری و درمان ترک پوستی دنبال کردن رژیم‌های غذایی سالم و مغذی است، زیرا کمبود برخی مواد مغذی می‌تواند منجر به ترک پوستی شود. شما باید خوردنی‌های مقوی بخورید که سلامت پوست را بهبود می‌بخشند. مواد غذایی حاوی ویتامین C، ویتامین D، ویتامین E، روی و پروتئین بهترین گزینه‌ها هستند.
استفاده از انواع غذاهای کامل مانند لبنیات، تخم‌مرغ، میوه‌ها و همچنین سبزی‌های تازه باعث می‌شود غذاهای رنگارنگ و خوشمزه بخورید و در عین حال سلامتی‌تان را حفظ کنید.
- ۱۲ خوراکی خوشمزه که تاثیر چشمگیری در سلامت پوست دارند
۳. ویتامین C را به رژیم غذایی خود اضافه کنید
کلاژن نقش مهمی در استحکام و انعطاف‌پذیری پوست بدن ایفا می‌کند و جلوی چین و چروک را می‌گیرد و همچنین برای درمان ترک پوستی مفید است. ویتامین C یک ماده‌ی مغذی مهم برای ساخت کلاژن است و شما با مصرف منابع این ویتامین می‌توانید به‌آسانی از ترک پوستی جلوگیری کنید.
ویتامین C در انواع میوه‌ها و سبزی‌ها از جمله کیوی، لیمو، پرتقال، گوجه‌فرنگی، توت‌فرنگی، کلم بروکلی و کلم غنچه‌ای، جعفری، فلفل دلمه‌ای، آناناس، انگور، خرمالو، پاپایا (خربزه درختی) و گواوا (زیتون محلی) پیدا می‌شود و شما می‌توانید این خوردنی‌ها را به رژیم غذایی خود اضافه کنید و از فواید آنها بهره‌مند شوید.
- فواید ویتامین C و حقایقی جالب درباره‌ی آن که احتمالا نمی‌دانید
۴. ویتامین D بیشتری دریافت کنید
پژوهش‌ها نشان می‌دهند بین سطوح پایین ویتامین D در بدن و شکل‌گیری ترک پوستی رابطه‌ای وجود دارد. البته برای نتیجه‌گیری قطعی به پژوهش‌های بیشتری نیاز است، ولی به طور کلی کارشناسان بر این باورند که دریافت ویتامین D بیشتر می‌تواند احتمال بروز ترک پوستی را کاهش دهد.
یکی از بهترین راهکارها برای دریافت ویتامین D کافی این است که در معرض نور خورشید قرار بگیرید. بدن شما بسته به رنگ پوست و مدت زمانی که زیر نور خورشید قرار می‌گیرید می‌تواند ویتامین D تولید کند. شما همچنین با مصرف برخی خوردنی‌ها مانند غلات، نان و محصولات لبنی از جمله شیر و ماست می‌توانید ویتامین D کافی دریافت کرده و ترک پوستی را درمان کنید.
۵. غذاهای سرشار از روی (زینک) بخورید
روی یک ماده‌ی مغذی مهم برای حفظ سلامت پوست به شمار می‌رود. مصرف روی می‌تواند التهاب را در بدن کاهش دهد و به بهبود زخم‌ها کمک کند. اگرچه پژوهش‌های زیادی درباره‌ی تأثیر زینک بر ترک پوستی انجام نگرفته، ولی با توجه به فواید این ماده‌ی معدنی برای سلامت پوست می‌توانیم نتیجه بگیریم که مصرف غذاهای حاوی روی و مکمل‌های زینک می‌تواند برای بهبود زخم‌ها و نشانه‌های ترک پوستی مفید باشد.
- ۱۰ خوردنی سرشار از روی (زینک) که باید به رژیم خود اضافه کنید
۶. از عصاره‌ی آب‌قاشقی استفاده کنید
استفاده از محصولاتی که حاوی عصاره‌ی گیاه آب‌قاشقی هستند ممکن است به جلوگیری و درمان ترک پوستی کمک کند. این گیاه که با نام‌های سنتلا آسیاتیکا، قدح مریم و گوتوکولا هم شناخته می‌شود برای درمان بیماری‌های پوستی استفاده می‌شود و می‌تواند جلوی پیشرفت ترک پوستی را بگیرد و همچنین به تولید سلول‌ها و بافت‌های جدید کمک کند.
- جلوگیری از ترک پوستی در بارداری با ۷ روغن مفید و طبیعی
۷. از محصولات حاوی اسید هیالورونیک کمک بگیرید
استفاده از محصولات حاوی اسید هیالورونیک هم می‌تواند نشانه‌های ظاهری ترک پوستی را کاهش دهد، به‌ویژه اگر بلافاصله پس از ظاهر شدن ترک‌ها از این محصولات استفاده کنید.
اسید هیالورونیک می‌تواند هم به آب‌رسانی پوست کمک کند و هم اثرات ضدالتهابی داشته باشد و سلامت پوست را بهبود ببخشد. به طور کلی، اسید هیالورونیک به کاهش و بهبود چین و چروک پوست کمک می‌کند و منجر به جوان‌سازی و درخشش پوست، ترمیم بافت‌های پوستی، آب‌رسانی به پوست و افزایش نرمی و انعطاف‌پذیری پوست می‌شود.
۸. از رتینوئیدها استفاده کنید
رتینوئیدها ترکیبات شیمیایی به شمار می‌روند که از دید شیمیایی با ویتامین A مرتبط هستند. رتینوئیدها بیشتر به دلیل روش آنها در تنظیم رشد بافت پوششی در پزشکی استفاده می‌شوند و در بسیاری از کارکردهای مهم در سراسر بدن از جمله در بینایی، تنظیم تکثیر سلولی، رشد بافت استخوان، عملکرد سیستم ایمنی و فعال شدن ژن سرکوبگر تومور نقش دارند.
استفاده از رتینوئیدها پس از زایمان می‌تواند با افزایش تولید کلاژن و الاستین و همچنین بهبود سرعت جایگزین شدن سلول‌های پوستی جدید با سلول‌های مرده به درمان ترک پوستی کمک کند. البته دقت داشته باشید که حتما این کار را پس از زایمان انجام دهید، زیرا رتینوئیدها در دوران بارداری بی‌خطر نخواهند بود. جدا از این، برای پوست‌های حساس هم پیشنهاد نمی‌شوند. بهترین کار این است که با یک پزشک متخصص مشورت کنید و دیدگاه او را درباره‌ی این موضوع جویا شوید.
۹. تلاش کنید افزایش وزن خود را مدیریت کنید
یکی از دلایل اصلی شکل‌گیری ترک پوستی در دوران بارداری این است که زنان باردار به‌سرعت وزن اضافه می‌کنند و این افزایش وزن هم منجر به کشیده شدن پوست و ترک خوردن آن می‌شود. شما در صورتی که بتوانید وزن خود را مدیریت کنید و اجازه ندهید ناگهانی افزایش پیدا کند خواهید توانست تا اندازه‌ی زیادی جلوی ترک پوستی را بگیرید.
مدیریت سرعت افزایش وزن کمکتان می‌کند فشار روی پوست را کاهش دهید و جلوی ترک پوستی را بگیرید. برای این کار باید تغذیه‌ی مناسب و ورزش کافی داشته باشید. شما می‌توانید با پزشک خود مشورت کنید و ببینید چه اندازه فعالیت بدنی برای مدیریت وزنتان در دوران بارداری مناسب خواهد بود.
- ۱۱ تمرین بی‌نظیر یوگا که می‌توانید در دوران بارداری انجام دهید
۱۰. به طور منظم ورزش کنید
واضح است که ورزش کمک زیادی به حفظ سلامتی می‌کند و جلوی افزایش وزن را می‌گیرد. جدا از این، فعالیت بدنی می‌تواند گردش خون را هم بهبود ببخشد و سلامت پوست را تقویت کند. شما در دوران بارداری و پس از زایمان باید ورزش کنید تا تناسب اندام خود را بهبود ببخشید و جلوی اثرات منفی ناشی از بارداری را بگیرید.
- ۲۳ تمرین و نکته که باید برای ورزش بعد از زایمان طبیعی و سزارین بدانید
۱۱. به سراغ شیوه‌ی درمانی میکرونیدلینگ بروید
اگر می‌خواهید نشانه‌های ترک پوستی را به حداقل برسانید، میکرونیدلینگ می‌تواند یک راهکار عالی باشد. این شیوه‌ی درمانی یک روش تحریک کلاژن‌سازی است که منجر به ترمیم آسیب‌های ساختاری پوست می‌شود. به طور کلی، با استفاده از میکرونیدلینگ پوست محکم‌تر می‌شود، خاصیت کشسانی خود را بازمی‌یابد، چروک و خطوط ظریف کاهش چشمگیری پیدا می‌کنند، منافذ پوست کوچک‌تر می‌شوند، گردش خون تحریک می‌شود و وضعیت کلی پوست بهبود پیدا می‌کند.
میکرونیدلینگ با تحریک پوست موجب تولید بیشتر کلاژن و الاستین می‌شود و پارگی‌ها و ترک‌های پوستی در دوران بارداری را درمان می‌کند. شما با مشورت با یک متخصص می‌توانید از این شیوه‌ی درمانی کمک بگیرید و ببینید آیا برای شما مناسب است یا نه. همچنین ممکن است برای نتیجه گرفتن مجبور شوید چندین بار این کار را انجام دهید.
۱۲. ترک‌های پوستی جدید را هنگامی که ظاهر می‌شوند درمان کنید
اگر نتوانید جلوی ترک‌های پوستی را بگیرید، دست‌کم می‌توانید آنها را مدیریت کنید و نشانه‌های ظاهری‌شان را کاهش دهید تا با گذر زمان خیلی به چشم نیایند. در صورت بروز نشانه‌های کشیدگی و ترک‌های جدید باید بلافاصله به پزشک متخصص مراجعه کنید و ببینید چه راهکارهایی را به شما پیشنهاد می‌دهد. به طور کلی، هرچه سریع‌تر برای درمان ترک پوستی اقدام کنید نتیجه‌ی بهتری خواهید گرفت. پزشک شما می‌تواند علت شکل‌گیری ترک پوستی را تعیین کرده و گزینه‌های درمانی مناسبی را از جمله لیزر درمانی به شما معرفی کند.
سخن پایانی
ترک پوستی یکی از رایج‌ترین اتفاقاتی است که در دوران بارداری رخ می‌دهد و علت اصلی آن هم افزایش وزن و کشیده شدن پوست شکم و پهلو است. بیشتر نشانه‌های ترک پوستی با گذر زمان محو می‌شوند و کمتر به چشم می‌آیند، ولی در هر حال ممکن است بخواهید آنها را کاهش دهید و جلوی شکل‌گیری آنها را بگیرید.
پیشگیری و درمان ترک پوستی می‌تواند بسیار دشوار باشد و هیچ محصول معجزه‌آسایی هم وجود ندارد که نتیجه بدهد. اگرچه بسیاری از کرم‌ها، روغن‌ها و سایر داروها ادعا می‌کنند می‌توانند ترک پوستی را کامل درمان کنند، ولی بسیاری از این ادعاها فاقد پشتوانه‌ی علمی هستند.
با وجود این، برخی راهکارها هستند که نشانه‌های ترک پوستی را کاهش می‌دهند. راهکارهایی که در این نوشته بررسی کردیم بسیار مناسب هستند و کمک زیادی به مدیریت ترک پوستی در دوران بارداری می‌کنند. شما می‌توانید با در نظر داشتن این راهکارها از یک پزشک هم کمک بگیرید و تا اندازه‌ی زیادی ترک‌های پوستی و سایر اثرات منفی ناشی از بارداری را کاهش دهید.
منابع: Byrdie, Healthline, SOG Health