نیلانجانا سودشنا لاهیری که با نام جومپا لاهیری شناخته می‌شود در سال ۱۹۹۹ به خاطر مجموعه داستان «مترجم دردها» برنده‌ی جایزه‌ی معتبر پولیتزر شد. رمان‌های «همنام» و «گودی» را منتشر کرد. داستان‌های کوتاه، اشعار و مقالات زیادی نوشت و چند قصه‌ای که از زبان ایتالیایی به انگلسی برگرداند مورد توجه منتقدان و خوانندگان قرار گرفت. در این مطلب با هفت واقعیت در مورد او آشنا می‌شوید.
۱- پیشینه‌ی شرقی جومپا لاهیری در آثارش منعکس است
لاهیری در ۱۱ ژوئیه ۱۹۶۷ در لندن از پدر و مادری هندی که از کلکته در ایالت بنگال غربی به آنجا مهاجرت کرده بودند به دنیا آمد. وقتی لاهیری دو ساله بود، خانواده به رودآیلند نقل مکان کردند. در سال‌های اخیر، نویسنده در رم و نیوجرسی زندگی می‌کند. پیشینه‌ی شرقی لاهیری در نوشته‌هایش منعکس است. او در قصه‌ها و رمان‌هایش به تجربیات مهاجران و تعاملات میان ملیت‌ها و فرهنگ‌های گوناگون می‌پردازد. به گفته‌ی نانسی ادواردز، منتقد کتاب روزنامه‌ی یو. اس. ای تودی، لاهیری بخشی از تجربیات و تعاملاتی که در کودکی‌اش دیده را در رمان «همنام» بازگو کرده است.
در بخشی از رمان «همنام» که با ترجمه‌ی امیر مهدی حقیقت توسط نشر ماهی منتشر شده، می‌خوانیم:
«این چند روز آخر، بچه دیگر از تک وتا افتاده و آشیما غیر از پرش‌های گاه و بیگاه روی دنده‌هاش، مشت و لگد و فشاری حس نکرده. از خودش می‌پرسد یعنی من تنها هندی این بیمارستان‌ام. ولی موقعی که بچه توی شکمش می‌جنبد، می‌بیند که نه، تنها نیست. پیش خودش فکر می‌کند چقدر عجیب غریب است که بچه بناست جایی به دنیا بیاید که بیشتر مردم در آنجا درد می‌کشند یا جان می‌دهند. کاشی‌های شیری کف اتاق، قاب‌های شیری سقف و ملافه‌های سفیدی که سفت روی تختش کشیده شده، چیزی ندارند که به آشیما قوت قلب بدهند. یادش می‌آید که در هند، زن حامله برای وضع حمل می‌رود خانه پدر و مادرش؛ هم از شوهر و قوم شوهر دور می‌شود، هم از تمام گرفتاری‌های خانه. انگار تا چند وقت بعد از تولد بچه، مادر هم به دوران بچگی‌اش برمی‌گردد.»
۲- لاهیری سه مدرک کارشناسی ارشد و دکتری دارد
لاهیری پیش از شروع فعالیت ادبی مدت‌ها در دانشگاه مشغول تحصیل بود. او از کالج برنارد نیویورک لیسانس ادبیات انگلیسی و سه مدرک کارشناسی ارشد و دکترا در رشته‌های زبان انگلیسی، نویسندگی خلاق، ادبیات تطبیقی و مطالعات رنسانس از دانشگاه بوستون گرفته است.
۳- حضور در سمینار ترجمه‌ی دانشگاه بوستون زندگی‌اش را تغییر داد
لاهیری در دوران تحصیلات تکمیلی در دانشگاه بوستون، همراه با مری آن مک گریل استاد رشته‌ی زبان‌های خارجی سمیناری دربارهی ترجمه برگزار کرد. او در طول این سمینار به ترجمه علاقه‌مند شد. تمرکز او بر مطالعات ترجمه و برگرداندن آثار نویسندگان سایر کشورها به زبان انگلیسی است. او معتقد است: «ریشه‌ی کارهایی که امروز انجام می‌دهم را می‌توان در سمینار ترجمه جست‌وجو کرد.»
۴- خواندن و نوشتن خاطرات نقش مهمی در پیشرفت لاهیری به عنوان نویسنده داشته است
لاهیری معتقد است نوشتن خاطرات و مطالعه‌ی یادداشت‌های روزانه‌ی نویسندگان نقش زیادی در پیشرفت ادبی‌اش داشته است. مطالعه‌ی خاطرات ویرجینیا وولف و آن فرانک تاثیر زیادی بر او گذاشته. نویسنده‌ی هندی آمریکایی در گفت‌و‌گو با مجله‌ی LA Review of Books می‌گوید: «اولین چیزها را در دفتر یادداشت نوشتم. خیلی چیزها دربارهی نوشتن را از خاطرات ویرجینیا وولف و آن فرانک یاد گرفتم. کتابچه‌ی یادداشت و قلم کنارش تاثیر عظیمی بر زندگی‌ام گذاشت و استعداد نوشتن را شکوفا کرد.»
۵- لاهیری برخی از معتبرترین جوایز ادبی را برده است
لاهیری تا امروز جوایز زیادی گرفته است. برخی از آن‌ها عبارتند از:
– جایزه‌ی پولیتزر سال ۲۰۰۰ در بخش ادبیات داستانی
– جایزه‌ی پن / همینگوی برای مجموعه داستان «مترجم دردها»
– نامزد جایزه‌ی ملی کتاب و بوکر سال ۲۰۱۳ برای رمان «گودی»
در بخشی از مجموعه داستان «مترجم دردها» که با ترجمه‌ی امیر مهدی حقیقت توسط نشر ماهی منتشر شده، می‌خوانیم:
«شوکمار پوست‌های پیاز را با دست جمع کرد و انداخت توی سطل زباله، روی باریکهٔ دنبه که از بغل گوشت بریده بود. شیر ظرفشویی را باز کرد، چاقو و تخته گوشت را گذاشت توی آب خیس بخورد. یک قاچ لیموترش را به نوک انگشت‌هاش مالید تا از شر بوی سیر خلاص بشود ـاین را از شُبا یاد گرفته بود. ساعت هفت و نیم بود. از پنجره به آسمان نگاه کرد که شده بود عین قیرِ مذاب. هنوز کپه کپه برف توی پیاده‌رو بود. با این حال، هوا چندان سرد نبود و مردم کلاه و دستکش نداشتند. در برف و بوران اخیر حدود یک متر برف آمده بود و مردم تا یک هفته مجبور بودند در راه‌های باریکی که از وسط برف‌ها باز کرده بودند، توی یک خط، پشت سرهم راه بروند. آن هفته شوکمار برای بیرون‌نرفتن از خانه، بهانه‌اش همین بود. اما حالا راه‌ها بازتر شده بود و آب سرازیر شده بود سمت نرده‌های آهنی کف پیاده‌رو.»
۶- لاهیری کار در پشت و مقابل دوربین تلویزیون و سینما را تجربه کرده است
حوزه‌ی کار لاهیری به نوشتن محدود نمی‌شود. او در سال ۲۰۱۰ به عنوان مشاور فیلمنامه با شبکه‌ی تلویزیونی HBO همکاری کرد. همچنین در نوشتن فیلم‌نامه‌ی فصل سوم سریالی که شخصیت اصلی‌اش مردی بنگالی بود که پس از مرگ همسرش به آمریکا مهاجرت کرده و در کنار پسر و عروس‌اش زندگی می‌کرد نقش داشت.
آدام رپ، یکی از فیلمنامه‌نویسان این سریال به روزنامه‌ی نیویورک تایمز گفت: «جومپا ساعت‌ها دربارهی آداب و رسوم و فرهنگ بنگالی حرف زد و در خلق شخصیت اصلی سریال و تعیین رژیم غذایی، نوع سیگار، عادات روزانه، کتاب‌ها، آداب معاشرت‌اش نقش اصلی را داشت. لاهیری در فیلمی که سال ۲۰۰۶ بر اساس رمان «همنام» ساخته شد نقش جومپا ماشی (خاله‌ی جومپا) را بازی کرد.
۷- او نوشتن به زبان ایتالیایی را ترجیح می‌دهد
یاد گرفتن زبان ایتالیایی برای لاهیری بعد از سفر به شهر فلورانس در سال ۱۹۹۴ جدی شد. او در کتاب «به عبارت دیگر» نوشته: «در زبان ایتالیایی نویسنده‌ای سرسخت‌تر و آزادتر هستم که به شیوه‌ای متفاوت رشد می‌کند.» در سال ۲۰۱۸ رمانی به زبان ایتالیایی نوشت و همچنین سه رمان از نویسنده‌ی ایتالیایی دومینیکو استارلونه به انگلیسی ترجمه کرد.
در بخشی از کتاب «به عبارت دیگر» که با ترجمه‌ی امیر مهدی حقیقت توسط نشر ماهی ممنتشر شده، می‌خوانیم:
«اولین کتاب ایتالیایی‌ای که می‌خرم یک واژه‌نامه‌ی جیبی است، با معادل‌هایی به زبان انگلیسی. سال ۱۹۹۴ است و من برای اولین بار راهی سفر به فلورانسم، همراه با خواهرم. به کتابفروشی‌ای در بوستون می‌روم که نامش ایتالیایی است – ریتسولی – کتابفروشی‌ای شیک و تمیز که حالا دیگر وجود ندارد. این نخستین سفرم به ایتالیاست و هیچ‌چیز از فلورانس نمی‌دانم، ولی کتاب راهنمای سفر نمی‌خرم. به لطف یکی از دوستان، نشانی هتلی را در جیب دارم. دانشجویم و پول چندانی ندارم. به نظرم واژه‌نامه مهم‌تر است.»
منبع:mentalfloss