سینمای کلاسیک برای تمام عاشقان سینما خاطره‌انگیز است. چند فیلم کلاسیک برتر در ذهن دارید که هنوز تماشایشان لذت‌بخش است؟ اگرچه با دنیای امروز و سینمای فعلی فاصله‌ی زیادی دارد، همین فاصله است که ارزش‌اش را بیشتر می‌کند. بدیهی است که در سینمای ابرقهرمانی و جهان‌های موازی دیگر ردپایی از نگاه‌های عمیق و شات‌های حک‌شدنی در ذهن نیست. بنابراین، عاشق کهنه‌کار سینما سعی می‌کند با رجوع به گذشته آنچه را از ابتدا منجر به علاقه‌اش به سینما شده بود، پیدا کند؛ سینمایی که زیبایی در آن معنای دیگری داشت و همه‌چیز در جلوه‌های ویژه‌ی رایانه‌ای خلاصه نمی‌شد.
این البته درباره‌ی انسان‌های نوستالژیک صدق می‌کند که شاید به واپسگرایی هم متهم شوند، با این حال، نمی‌توان اثر عمیق و ماندگار سینمای کلاسیک را نادیده گرفت. این را شاید علاقه‌مندان به سینمای مبتنی بر فناوری زیاد درک نکنند. اگر جزو این دسته هستید، احتمالاً با این مطلب ارتباط برقرار نخواهید کرد. این ده فیلم کلاسیک برتر برای عاشقان سینمای کلاسیک فهرست شده‌اند؛ شاید تماشای بعضی آثار سینمای کلاسیک امروز دیگر سخت باشد اما گرد زمانه از زیبایی و ماندگاری این ده فیلم پیشروی سینمای کلاسیک نکاسته و تماشایشان هنوز لذت‌بخش است.
- ۳۰ فیلم کلاسیک برتر از جهان سیاه، رازآمیز و پرفریب نوآر
- ۱۰ فیلم کلاسیک تابستانی که در این هوای گرم باید ببینید
۱. بدنام (Notorious)
- سال اکران: ۱۹۴۷
- کارگردان: آلفرد هیچکاک
- بازیگران: اینگرید برگمان، کری گرانت، کلود رینس، بیا بنادرت، گوین گوردن، امت ووگان، لستر دُر
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۶ از ۱۰۰
«بدنام» یکی از برترین فیلم‌های کلاسیک تمام دوران و یکی از زیباترین فیلم‌های هیچکاک، اولین تلاش او برای ساختن یک عاشقانه‌ی جدی است (که بسیار موفق بوده است)؛ از نوآر جاسوسی‌های هیچکاک که به خاطر قصه و شیمی میان اینگرید برگمان و کری گرانت آشکارا از باقی ساخته‌های فیلمساز در این ژانر شاخص‌تر است. از آلیسیا هوبرمن (برگمان زیبا و بی‌نظیر) که دختر یک جاسوس و جنایتکار جنگی آلمانی درخواست می‌شود تا جاسوسی گروهی «نازی» را در آمریکای جنوبی بکند. او تا کجا باید پیش برود تا بتواند به در جمع آن‌ها به عنوان یک خودی پذیرفته شود؟ پاسخ سؤال این است: تا پای جان، تا پای جان به خاطر عشق.
چون مأموریت سیاسی او از جایی به خاطر علاقه به مأمور امریکایی کاریزماتیکی به نام تی.آر. دِولین (کری گرانت که هم در زیبایی و جذابیت همپای برگمان است، هم در برابر او کم می‌آورد) که او را استخدام کرده است، معنای دیگری پیدا می‌کند. این دو دلباخته‌ی یکدیگر می‌شوند و این در حالی است که هوبرمن دستور دارد مردی به نام الکس سباستین (رینس) را که از اعضای برجسته‌ی یک سازمان نازی است و قبلاً عاشق آلیسیا بوده، اغوا کند. آلیسیا بر سر یک دوراهی خطرناک دست به انتخابی می‌زند تا بتواند به وصال این معشوق برسد، و چه زیبا می‌رسد. این فیلم یکی از زیباترین پایان‌بندی‌های فیلم‌های هیچکاک و تاریخ سینما را دارد که از تماشای دوباره و چندباره‌اش نه تنها خسته نمی‌شوید، بلکه نگاه می‌کنید تا دست‌کم تحقق عشق را به زیباترین شکل ممکن در قاب سینما ببینید.
۲. آپارتمان (The Apartment)
- سال اکران: ۱۹۶۰
- کارگردان: بیلی وایلدر
- بازیگران: جک لمون، شرلی مک‌لین، فرد مک‌موری، جویس جیمسون
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۳ از ۱۰۰
شما هر بار که این کمدی درام عاشقانه‌ی پیشرو و هوشمندانه بیلی وایلدر را تماشا کنید، از خودتان خواهید پرسید آیا واقعاً این فیلم را سال ۱۹۶۰ ساخته‌اند؟ موضوع فیلم حتی با توجه به استانداردهای مدرن هم تاریک و دلخراش است. یک کارمند جوان آپارتمانش را به مدیرانش برای قرار‌های مخفیانه با زنان آسیب‌پذیر اجاره می‌دهد، به این امید که ترفیع مقام بگیرد و درآمدش بیشتر شود.
اما این میان به یکی از زنان علاقه پیدا می‌کند و همه‌چیز دگرگون می‌شود. همین یک خط کافی است که بدانید بیلی وایلدر بیش از پنجاه سال پیش چه دغدغه‌های عمیقی داشته است. اینجا هم شاهد شیمی فوق‌العاده‌ی میان دو بازیگر نقش‌های اصلی، جک لمون و شرلی مک‌لین، هستیم که بار فیلم را تا حد زیادی به دوش می‌کشند.
۳. روانی (Psycho)
- سال اکران: ۱۹۶۰
- کارگردان: آلفرد هیچکاک
- بازیگران: آنتونی پرکینز، جنت لی، جان گوین، ورا مایلز، لورن تاتل
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۶ از ۱۰۰
یکی از بهترین فیلم‌های ژانر وحشت که در بیشتر فهرست‌های برترین‌های سینمایی دیده می‌شود. «روانی» این را که می‌گویند فیلم‌های قدیمی خسته‌کننده و کند هستند، کاملاً رد می‌کند. در ابتدای فیلم ماریون کرین، که جنت لی نقش‌اش را بازی می‌کند، از آن دخترخوب‌های منحرف‌شده است که از رئیس الکلی‌اش پول می‌دزدد تا از آریزونا فرار کند و پیش محبوبش برود.
تا همین جا هم فیلم پر از هیجان است، حتی پیش از آنکه «روانی» قصه را ملاقات کنیم. از اینجا به بعد را هم که همه می‌دانید چه می‌شود. ماریون به یک مسافرخانه می‌رود و در حمام آنجا به قتل می‌رسد. اگرچه پایان فیلم کمی مأیوس‌کننده است اما باید در نظر داشته باشید که «روانی» زمانی اکران شد که بیشتر مردم اصلاً معنای روانی را نمی‌دانستند. این فیلم باعث شد معنایش را هرگز از یاد نبرند.
۴. آواز در باران (Singing in the Rain)
- سال اکران: ۱۹۵۲
- کارگردان: جین کلی، استنلی دانن
- بازیگران: جین کلی، دانالد اوکانر، دبی رینولدز، جین هیگن، میلارد میچل، ریتا مورنو، سید شریس، مج بلیک، کینگ داناوان، شرلی جین ریکرت
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۱۰۰ از ۱۰۰
بله، این یکی رنگی است ولی کلاسیک است، آن هم یک کلاسیک درجه‌یک. اگر از این فیلم فقط یک سری ترانه‌ی زیبا و رقص بی‌نقص به خاطر دارید، اشکالی ندارد. اما «آواز در باران» خوانشی ماندگار از همیشه به دنبال ترند بودن و پوچی هالیوود است. عجیب است در سال ۱۹۵۲ از چنین زاویه‌ای به هالیوود نگاه کنند، نه؟ دقیقاً به همین خاطر این موزیکال عاشقانه فیلم مهمی است. فیلم در هالیوود سال‌های ۲۸–۱۹۲۷ می‌گذرد. دان ( جین کلی ) و لینا ( جین هیگن ) دو ستاره‌ی سینما هستند که روابط عاطفی‌شان روی پرده‌ی سینما طرفداران زیادی دارد. اما موقعیت خوب این دو بازیگر با ورود سینمای ناطق دچار مشکل می‌شود.
۵. همه‌چیز درباره‌ی ایو (All About Eve)
- سال اکران: ۱۹۵۰
- کارگردان: جوزف ال. منکیه‌ویچ
- بازیگران: بت دیویس، آن بکستر، جرج سندرز، سلست هولم، گری مریل، هاگ مارلو، گرگوری راتوف، تلما ریتر، مرلین مونرو
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۹ از ۱۰۰
باز هم یکی از فیلم‌های مهم تاریخ سینما که بت دیویس در آن نقش یک ستاره‌ی قدیمی برادوی را بازی می‌کند که قصد ندارد صحنه را ترک کند و می‌خواهد همچنان بدرخشد. آن بکستر هم دختر جوان فریبکار و جاه‌طلبی است که می‌خواهد جای او را بگیرد. این دینامیک را در فیلم‌های زیادی دیده‌ایم، یک نمونه‌اش در «شیطان پرادا می‌پوشد» (The Devil Wears Prada)، اما «همه‌چیز درباره‌ی ایو» در این روایت این قصه بهترین است. مرلین مونرو هم نقش کوتاهی در این فیلم دارد.
۶. کازابلانکا (Casablanca)
- سال اکران: ۱۹۴۲
- کارگردان: مایکل کورتیز
- بازیگران: همفری بوگارت، اینگرید برگمان، پل هنرید، کلود رینس، جان کوالن، سکه ساکال، سیدنی گرین‌استریت، لئون بلاسکو، اِلینور وَندِرویر، پل پورکازی، دوئی رابینسون
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۹ از ۱۰۰
«کازابلانکا» آن‌قدر تر و تازه و هوشمندانه است که بچه‌های امروز هنوز دارند درباره‌اش میم می‌سازند. جز این، اینجا هم شیمی میان دو شخصیت اصلی، که باز هم نقش زن را اینگرید برگمان بازی می‌کند، یکی از جذاب‌ترین رابطه‌های عاشقانه را بر پرده‌ی نقره‌ای برای ما به یادگار گذاشته است. وقتی مردم می‌گویند فیلم‌های کلاسیک را دوست دارند، این فیلم را در ذهن دارند؛ از اول تا آخرش بی‌نقص است. فیلم در زمان جنگ جهانی دوم می‌گذرد؛ یک مهاجر امریکایی در مراکش که فرد قدرتمندی است، در مواجهه تصادفی با یک عشق سابق در کشمکش است که آیا به او و همسر فراری‌اش کمک کند تا از مراکش مستعمره‌ی فرانسه فرار کنند یا نه.
۷. غرامت مضاعف (Double Indemnity)
- سال اکران: ۱۹۴۴
- کارگردان: بیلی وایلدر
- بازیگران: باربارا استانویک، فرد مک‌موری، ادوارد جی. رابینسون
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۷ از ۱۰۰
یکی از بامزه‌ترین فیلم‌هایی که درباره‌ی شرکت‌های بیمه ساخته شده است. یکی از شاخص‌ترین نمونه‌های فیلم نوآر که داستان آن بر اساس جنایتی واقعی که در ۱۹۲۷ اتفاق افتاده بود، شکل گرفته است. فیلمنامه را بیلی وایلدر و ریموند چندلر بر اساس رمانی به همین نام نوشته‌ی جیمز کین نوشته‌اند. قصه از این قرار است که یک نماینده‌ی بیمه به خود اجازه می‌دهد تا زنی دلربا با حرف‌هایش او را قانع کند وارد برنامه اخاذی‌ای شود که شامل قتل هم می‌شود و همه بابتش به یک بازرس بیمه شک می‌کنند.
۸. پستچی همیشه دو بار زنگ می‌زند (The Postman Always Rings Twice)
- سال اکران: ۱۹۴۴
- کارگردان: تی گارنت
- بازیگران: لانا ترنر، جان گارفیلد، سسیل کلاوای، هیوم کرونین، آدری تاتر، لیون امس، آلن رید، بتی بلایت، دورتی فیلیپس، بایرون فولگر، ادوارد اِرل
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۹ از ۱۰۰
اگر دلتان برای معصوم‌ترین روزهای گذشته تنگ شده است، این نوآر درام را تماشا کنید تا یادتان بیاید گذشته چندان معصوم هم نبوده است. فرانک چمبرز (جان گارفیلد) غریبهاى سرگردان در کافهای کنار جاده با صاحب آن نیک اسمیت (سیسیل کلاوى) و همسرش کورا (آدری ترنر) آشنا مىشود، آنجا به عنوان کارگر استخدام مىشود و پنهانى با کورا رابطه برقرار مىکند. اما همه‌چیز خوب پیش نمی‌رود.
۹. چه زندگی شگفت‌انگیزی (It’s a Wonderful Life)
- سال اکران: ۱۹۴۶
- کارگردان: فرانک کاپرا
- بازیگران: جیمز استوارت، دانا رید، ویلیام ادموندز، فرانک فنتون، فرانک هاگنی، چارلز سی. ویلسون، چارلز سالیوان
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۴ از ۱۰۰
اگر فکر می‌کنید این فیلم از آن دسته فیلم‌های کریسمسی حال‌خوب‌کن است، یا فیلم را ندیده‌اید یا درست به یاد نمی‌آورید. این درام فانتزی فرانک کاپرا با به نمایش گذاشتن بعضی از جنبه‌های تاریک زندگی موفق است؛ فیلم نگاه صادق بی‌رحمانه‌ای نسبت به شکست‌های زندگی دارد. اما در نهایت می‌گوید که با وجود تمام سختی‌ها چرا زندگی ارزش زندگی کردن دارد. فیلم یک صحنه‌ی تلفن بین دونا رید و جیمی استوارت هم دارد که بسیار جذاب است. جرج بیلی (جیمز استوارت) مرد مهربان و مردم‌دوستی است که پس از ورشکست شدن تصمیم به خودکشی می‌گیرد؛ اما فرشته‌ای به نام کلارنس مأمور می‌شود به روی زمین برود و زندگی او را نجات بدهد.
Also, we have to agree with this tweet about how the phone scene between Donna Reed and Jimmy Stewart, despite its lack of anything gratuitous, is hot.
۱۰. از نفس افتاده (Breathless)
- سال اکران: ۱۹۶۰
- کارگردان: ژان لوک گدار
- بازیگران: ژان پل بلموندو، جین سیبرگ، دنیل بلونژه، ژان پیر ملویل
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۶ از ۱۰۰
فیلم غیرامریکایی این فهرست یکی از مهم‌ترین و معروف‌ترین فیلم‌های موج نوی فرانسه و اثری بدعت‌گذار است. جامپ‌کات‌های فیلم که تصنعی بودن همه‌چیز را به نمایش می‌گذارد، حتی پیرنگ تقریباً انتزاعی آن را. میشل پوکارد که دزدی خرده‌پاست، بعد از آن که یک ماشین را می‌رباید، پلیسی را که او را دنبال کرده به قتل می‌رساند و به همین دلیل تحت تعقیب قرار می‌گیرد. در همین حال، میشل پیش دوست دختر امریکایی خود به نام پاتریشیا که یک روزنامه‌نگار است می‌رود. او در حالی که سعی می‌کند رابطه‌ای دوباره با دوست دختر خود برقرار کند به دنبال پولی برای سفرشان به ایتالیاست؛ اما اوضاع جور دیگری پیش می‌رود.
منبع: moviemaker