متاسفانه جامعهی مدرن آنطور که باید به افسردگی اهمیت نمیدهد و با اینکه میلیونها نفر از آن رنج میبرند اما توجهی به آنها نمیشود و این افراد هم اغلب علاقهای ندارند که دربارهی افسردگی صحبت کنند یا حتی به دنبال حل مشکلات خود باشند. با اینکه انیمه مدیوم مناسبی برای پرداختن به این موضوع به نظر نمیرسد اما در حقیقت آثار درخشانی درباره مبارزه با افسردگی ساخته شده است و تماشای آنها میتواند در مسیر بهبود وضعیت روحی و روانی شما کمککننده باشد.
انیمههایی که برای این مقاله انتخاب کردهایم، موفق شدهاند تا برداشت قابلقبولی از افسردگی ارائه دهند و احتمالا با این شخصیتهای مستاصل جوان همذاتپنداری خواهید کرد. این انیمهها تا حد زیادی از شعار پرهیز میکنند، افسردگی را یک مشکل پیشپاافتاده نمیدانند و این حقیقت را به شما یادآوری میکنند که هرگز تنها نیستید.
- ۱۵- عامل پارانویا (Paranoia Agent)
- ۱۴- کلند: بعد از داستان (Clannad: After Story)
- ۱۳- ریلایف (ReLIFE)
- ۱۲- دورهی آبی (Blue Period)
- ۱۱- گیون (Given)
- ۱۰- فروتس بسکت (Fruits Basket)
- ۹- زمان طلایی (Golden Time)
- ۸- نئون جنسیس اونگلیون (Neon Genesis Evangelion)
- ۷- خدانگهدار زتسوبو سنسه (Sayonara, Zetsubou-Sensei)
- ۶- دروغ تو در آوریل (Your Lie In April)
- ۵- ماه مارس همچون شیر میآید (March Comes In Like A Lion)
- ۴- تجربیات سریالی لین (Serial Experiments Lain)
- ۳- رنگارنگ (Colorful)
- ۲- صدای خاموش (A Silent Voice)
- ۱- به اناچکی خوش آمدید (Welcome To The N.H.K)
۱۵- عامل پارانویا (Paranoia Agent)
- سال پخش: ۲۰۰۸ – ۲۰۰۹
- تعداد فصلها: ۱
- کارگردان: ساتوشی کن
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
- امتیاز مایانیمهلیست به سریال: ۷.۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۱۰۰ از ۱۰۰
ساتوشی کن خالق تعدادی از درخشانترین انیمههای درام روانشناختی چند دههی اخیر بوده است و آثاری همچون «آبی تمامعیار» (۱۹۹۷) و «پاپریکا» (۲۰۰۶) را در کارنامه دارد. بنابراین قابل پیشبینی بود که مجموعهی تلویزیونی وی هم فضاسازی و ایدههای مشابهای داشته باشد. عامل پارانویا که از ساختار اپیزودیک به شکلی کارآمد استفاده میکند، جامعهای را به تصویر میکشد که تحتتاثیر حملات کشندهی یک نوجوان قرار گرفته است.
هر قسمت به موشکافی و تحلیل ترومای شخصی قربانیان میپردازد و اینکه این پدیدهی اجتماعی چگونه تکثیر میشود و ابعاد گستردهتری پیدا میکند. عامل پارانویا ریشهی ترومای سرکوبشدهی آدمهای آسیبپذیر جامعه را بررسی میکند اما با سیاهی مطلق پیوند نخورده است و اپیزودها با چاشنی خوشبینی به پایان میرسد.
- همه چیز دربارهی انیمهها برای کسانی که هنوز به آن علاقهمند نیستند
- ۱۰ انیمه تماشایی که خلاقیت مخاطبان را تحریک میکنند
- ۲۰ انیمه برتر قدرندیدهی ۲۰ سال اخیر
۱۴- کلند: بعد از داستان (Clannad: After Story)
- سال پخش: ۲۰۰۸ – ۲۰۰۹
- تعداد فصلها: ۱
- کارگردان: تاتسویا ایشیهارا
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۶ از ۱۰
- امتیاز مایانیمهلیست به سریال: ۸.۹ از ۱۰
کلند یک انیمهی غمانگیز است که میگوید ایدهی «و تا آخر عمر باخوشی در کنار یکدیگر زندگی کردند» چندان پایدار نیست. ما با تومویا و ناگیسا همراه میشویم که موقعیتهای تراژیکی را پشت سر میگذارند. قصهی عاشقانهی آنها گویی قرار نیست مطابق انتظار پیش برود و این زوج معصوم از راه سخت یاد میگیرد که عشقوعاشقیهای دوران دبیرستان در بزرگسالی رنگوبوی متفاوتی دارد و میتواند گاهی به کابوس تبدیل شود.
بارداری ناگیسا، تومویا را مجبور میکند تا به سراغ شغلی برود که دوستش ندارد اما راهی نیست، آنها به پول نیاز دارند. همهی این تلاشها هنگامی بیمعنا میشود که ناگیسا پس از تولد فرزندش از جهان میرود. تومویا که سرد و گرم زندگی را هم چندان نچشیده و کمتجربه است، حالا نه تنها باید دخترش را به تنهایی بزرگ کند بلکه باید به او آموزش دهد که تحتتاثیر فقدان مادر قرار نگیرد و نگاه مثبتتری به جهان داشته باشد.
مشاهده همه
۱۳- ریلایف (ReLIFE)
- سال پخش: ۲۰۱۶ – ۲۰۱۸
- تعداد فصلها: ۱
- کارگردان: تومو کوساکا
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۸ از ۱۰
- امتیاز مایانیمهلیست به سریال: ۸ از ۱۰
اکثر انیمههای این فهرست سعی میکنند تا شجاعت به خرج دهند، به مسیری بروند که تاکنون طی نشده است و به شخصیتهای غمگین و شکستخورده فرصت تازهای برای زندگی دهند. ریلایف به ایدهی یک آزمایش علمی میپردازد که میتواند انسانها را جوان کند. کایزاکی آراتا جوان ۲۷ سالهای است که شغل و زندگی درستی ندارد. یک روز مردی مرموز از راه میرسد و به او پیشنهاد میدهد که ریلایف را امتحان کند، به شرطی که یک سال بعدی را به مدرسه برود.
کایزاکی میپذیرد، ۱۰ سال جوان میشود و به فضای مدرسه قدم میگذارد. او که تجربهی بزرگسالی را دارد و برای آرزوهای دستنیافته حسرت میخورد، با بازگشت به دوران نوجوانی فرصت پیدا میکند تا از زوایای تازهای به جهان بنگرد.
۱۲- دورهی آبی (Blue Period)
- سال پخش: ۲۰۲۱
- تعداد فصلها: ۱
- کارگردان: کوجی ماسوناری، کاتسویا آسانو
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰
- امتیاز مایانیمهلیست به سریال: ۷.۸ از ۱۰
در دورهی آبی، یوکا به عمد آزمون ورودی دانشکدهی هنر را خراب میکند. او که به افسردگی شدید دچار است و دیگر علاقهای به انجام هیچکاری ندارد، از آینده نامیده شده زیرا بر این باور است که هرگز موفق نخواهد شد و به جایی نخواهد رسید.
در سوی مقابل، یاتورا یاگوچی را داریم، دانشآموز مستعدی که او هم با پوچی و ناامیدی سروکار داشته اما اخیرا به هنر و نقاشی علاقهمند شده است و میخواهد زندگیاش را تغییر دهد. دورهی آبی که از انیمههای کمتردیدهشدهی سالهای اخیر محسوب میشود، به شما میگوید که میتوانید امید به زندگی را در هنر پیدا کنید و نباید استعدادهای خود را بهراحتی هدر دهید.
۱۱- گیون (Given)
- سال پخش: ۲۰۱۹
- تعداد فصلها: ۱
- کارگردان: هیکارو یاماگوچی
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۳ از ۱۰
- امتیاز مایانیمهلیست به سریال: ۸.۳ از ۱۰
گیون مضامین مهم و پیچیدهای را در کانون توجه قرار میدهد، از این واقعیت تلخ که عشقوعاشقی همیشه شیرین و خوشحالکننده نیست تا خسته شدن از چیزهایی که همیشه دوستشان داشتهاید. چیزی که باعث میشود گیون از نمونههای مشابه متمایز شود این است که از نشان دادن وجهی زشت عشق ترسی ندارد. این ساختهی هیکارو یاماگوچی اما در تقبیح عشق نیست و به غم فقدان عزیزان، خودکشی و تلاش برای یک شروع دوباره هم میپردازد.
پس از اینکه یوکی، دوست نزدیک مافویو خودکشی میکند، او تصمیم میگیرد گیتار زدن را یاد بگیرد تا از این طریق به یوکی احساس نزدیکی کند. مافویو بهتدریج متوجه میشود که خلق موسیقی میتواند دردهایش را التیام ببخشد. گیون انیمهی زیبا و تاثیرگذاری است که شما را وادار به تفکر میکند.
مشاهده همه
۱۰- فروتس بسکت (Fruits Basket)
- سال پخش: ۲۰۰۱
- تعداد فصلها: ۱
- کارگردان: آکیتارو دایچی
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۶ از ۱۰
- امتیاز مایانیمهلیست به سریال: ۸.۲ از ۱۰
هیچکدام از شخصیتهای فروتس بسکت زندگی آسانی را تجربه نکرده است و قهرمان قصه، تورو هوندا هم مشکلات خودش را دارد، جوانی که پس از مرگ مادر به جنگل نقلمکان کرده است تا اینکه متوجه میشود این جنگل متعلق به خانوادهی سوما است، خانوادهای که با تراژدی پیوند خورده و اشک هر بینندهای را در میآورد. این انیمه دامنهی گستردهای از بیماریهای روانی را پوشش میدهد، از اختلال وسواسی-جبری و اختلال اضطراب پس از سانحه تا اختلال شخصیت مرزی.
به جای قضاوت شخصیتها، فروتس بسکت بیطرفانه به آنها نزدیک و زیباییِ بهبود و عبور از روزهای سخت را به تصویر میکشد. سازندگان این پیام مهم را به طرفداران مخابره میکنند که بیماریهای روانی تابو نیست و جامعه به جای انتقاد یا طرد کردن این آدمها باید با مهربانی به آنها نزدیک شود و کمک کند تا سلامت خود را بهدست بیاورند.
مشاهده همه
۹- زمان طلایی (Golden Time)
- سال پخش: ۲۰۱۳ – ۲۰۱۴
- تعداد فصلها: ۱
- کارگردان: چیاکی کن
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۶ از ۱۰
- امتیاز مایانیمهلیست به سریال: ۷.۷ از ۱۰
ضربهی مغزی عواقب فاجعهباری برای فرد به همراه دارد و یکی از عوامل اصلی مرگومیر و ناتوانی در جهان به حساب میآید. زمان طلایی تاثیرات بلندمدت ضربهی مغزی در فردی که زنده مانده است را بررسی میکند، از اختلالهای شناختی که ایجاد میکند تا دگرگونیهای روحی و روانی مادامالعمر شخص.
بانری جوانی است که یک حادثه باعث میشود تا ضربه مغزی شود و حافظهاش را از دست دهد. حالا او در زمینهی کنترل احساسات و حالات خود مشکل دارد و ناگهان بدون دلیل عصبی یا خوشحال میشود. بانری میخواهد زندگیاش را بهبود ببخشد و به دانشگاه قدم بگذارد اما از همهچیز ترس دارد و احساس میکند خود را بهدرستی نمیشناسند. در ادامه با کوکو آشنا میشویم، دختری که او هم مشکلات روانی خاص خودش را دارد. زمان طلایی برداشت واقعگرایانهای از افسردگی ارائه میدهد و دقیقا به همین دلیل تماشای آن را پیشنهاد میکنیم.
۸- نئون جنسیس اونگلیون (Neon Genesis Evangelion)
- سال پخش: ۱۹۹۵ – ۱۹۹۶
- تعداد فصلها: ۱
- کارگردان: هیدئاکی آنو
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۵ از ۱۰
- امتیاز مایانیمهلیست به سریال: ۸.۴ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۱۰۰ از ۱۰۰
از کمتر قهرمان افسردهای به اندازهی شینجی ایکاری صحبت شده است، شخصیتی که انتظار ندارید سروکلهاش در انیمهای از ژانر مکا پیدا شود. نئون جنسیس اونگلیون پدیدهی عجیبی است، انیمهای که نه تنها برداشت متفاوتی از رباتها ارائه میدهد بلکه به بیماریهای روانی نیز میپردازد. مبارزه با افسردگی بدون کمک دیگران عادلانه نیست، همانطور که تحتفشار قرار دادن کودکان برای نجات جهان نیز عادلانه جلوه نمیکند.
در این ساختهی هیدئاکی آنو، کودکان نگونبخت بهعنوان خلبانِ رباتها به کار گرفته میشوند و وظیفهشان نبرد با موجوداتی فضایی موسوم به فرشتگان است. کنترل کردن این رباتها اما آسان نیست زیرا آنها مستقیما به وضعیت روانی خلبان متصل هستند و این نبردهای بیرحمانه به مرور زمان باعث میشود تا این نوجوانان به مشکلات روانی شدید دچار شوند. هیدئاکی آنو که در زندگی شخصیاش برای سالها با افسردگی دستوپنجه نرم کرده بود، تجربیاتش را به این انیمه آورده است.
مشاهده همه
۷- خدانگهدار زتسوبو سنسه (Sayonara, Zetsubou-Sensei)
- سال پخش: ۲۰۰۷
- تعداد فصلها: ۱
- کارگردان: آکیوکی شینبو
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۶ از ۱۰
- امتیاز مایانیمهلیست به سریال: ۷.۹ از ۱۰
در جریان دنیاگیری کووید-۱۹، آمار خودکشی در کشور ژاپن افزایش چشمگیری پیدا کرد و حتی از آمار کشتهشدگان کرونا پیشی گرفت. با این تفاصیل، شاید ساخت یک انیمه کمدی سیاه درباره افسردگی، آنهم با محوریت یک شخصیت مستعد خودکشی چندان اخلاقی نباشد اما یک اثر هجو خوب، میتواند دیدگاههای تازهای از یک مسئلهی سیاه یا تابو ارائه دهد. خدانگهدار زتسوبو سنسه قصهی معلمی را روایت میکند که جهان را از یک لنز پوچگرایانه میبیند و همهچیز برایش بیمعنا است.
شاگردان این معلم نیز مشکلات خاص خودشان را دارند: یکی به دلیل عدم تعادل در سروتونین، به شکل غیرمنطقی خوشبین و خوشحال است، یکی دیگر از اختلال وسواسی-جبری رنج میبرد و آن یکی هم برزنهراسی دچار است. سازندگان بهواسطهی این شخصیتها به نقد جامعه پرداختهاند و از این مسئله صحبت میکنند که رسانهها چگونه این بیماریها را لاپوشانی میکنند، در حالی که میتوانند در زمینهی کمک به بیماران موثر باشند.
۶- دروغ تو در آوریل (Your Lie In April)
- سال پخش: ۲۰۱۴ – ۲۰۱۵
- تعداد فصلها: ۱
- کارگردان: کیوهی ایشی گورو
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۶ از ۱۰
- امتیاز مایانیمهلیست به سریال: ۸.۶ از ۱۰
خشونت خانگی گونههای مختلفی دارد و معضل مهمی است که انیمههای معدودی به آن پرداختهاند. در دروغ تو در آوریل، ما با آریما همراه میشویم، یک پیانیست بااستعداد که در گذشته قربانی خشونت فیزیکی و روانی مادرش بوده است.
عشق ورزیدن به کسی که شما را آزار میدهد، ترسناک است و اگر آن فرد از اعضای نزدیک خانواده باشد، شرایط سختتر میشود. دروغ تو در آوریل موفق شده است تا تاریخچهی تراژیک و پیچیدهی آریما و مادرش را بهدرستی به نمایش بگذارد. مادر که بیگمان از مشکلات روانی رنج میبرد، گاهی با او مهربانی هم میکرد اما آسیبی که به آریما وارد شد، بهراحتی قابل جبران نیست تا اینکه او آرامش و آزادی را در موسیقی پیدا میکند.
۵- ماه مارس همچون شیر میآید (March Comes In Like A Lion)
- سال پخش: ۲۰۱۶ – ۲۰۱۸
- تعداد فصلها: ۱
- کارگردان: آکیوکی شینبو
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۳ از ۱۰
- امتیاز مایانیمهلیست به سریال: ۸.۴ از ۱۰
اندوه یکی از نشانههای کلیدی افسردگی است اما یکی دیگر از نشانههای رایج آن را باید بیحسی و بیعلاقگی بدانیم. به عبارت دیگر فرد به نقطهای میرسد که از همهچیز دلسرد میشود و وجودش را بیتفاوتی تسخیر میکند. در ماه مارس همچون شیر میآید، ما با ری آشنا میشویم، یک بازیکن شطرنج ژاپنیِ موفق که از جهان فاصله گرفته و خانوادهی ناتنیاش را هم ترک کرده است تا مستقل شود. او سالها قبل، والدین و خواهر کوچک خود را در یک سانحه از دست داد و پس از آن تنها، درونگرا و سرخورده شد.
مطابق انتظار، ری هم رفتهرفته یاد میگیرد که قدر زندگی را بداند و به این درک برسد که با همهی مشکلات و سختیها، زندگی میتواند ارزشمند باشد و میتوان با عبور از همهی سختیها، لحظهای ایستاد و حس خوبی به جهان داشت. با اینکه درمان افسردگی بههیچوجه آسان نیست و حتی گاهی غیرممکن جلوه میکند اما سازندگان ماه مارس همچون شیر میآید شما را قانع میکنند که نباید ناامید باشید.
۴- تجربیات سریالی لین (Serial Experiments Lain)
- سال پخش: ۱۹۹۸
- تعداد فصلها: ۱
- کارگردان: ریوتارو ناکامورا
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۱ از ۱۰
- امتیاز مایانیمهلیست به سریال: ۸.۱ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۰ از ۱۰۰
در دهههای اخیر، رابطهی تکنولوژی و بیماریهای روانی بهوفور مورد بررسی قرار گرفت است و دیگر بر کسی پوشیده نیست که برخی از این بیماریها ناشی از فناوریهای مدرن هستند، بهویژه ظهور اینترنت و شبکههای اجتماعی که فارغ از نکات مثبت، تاثیرات مخرب غیرقابلانکاری داشت. تجربیات سریالی لین قرار است شرححالی از زندگی در عصر اینترنت باشد و داستان دختری را روایت میکند که فضای مجازی، زندگی و روان او را دستخوش تغییر کرده است.
لین یک دخترک دانشآموز درونگرا است که ناگهان یک روز جهانبینیاش به چالش کشیده میشود. پس از مرگ یکی از دانشآموزان مدرسه، ایمیلی از سوی او به همکلاسیها فرستاده میشود که در آن ادعا شده او زنده است و در جهانی مجازی به نام وایرد زندگی میکند. لین در ادامه به این جهان سایبری قدم میگذارد و اتفاقات غیرمنتظرهای را تجربه میکند. این انیمهی خلاقانهی ریوتارو ناکامورا به مضامینی همچون تئوری توطئه، ماهیت واقعیت، هویت اجتماعی و ارتباط در عصر مدرن میپردازد.
۳- رنگارنگ (Colorful)
- سال انتشار: ۲۰۱۰
- کارگردان: کهایچی هارا
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۴ از ۱۰
- امتیاز مایانیمهلیست به سریال: ۷.۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۹ از ۱۰۰
در آغاز انیمهی رنگارنگ، به یک روح درمانده شانس دوبارهای داده میشود تا به زمین بازگردد و بار دیگر زندگی کند. او به بدن پسر ۱۴ سالهای به نام ماکوتو منتقل میشود که اخیرا خودکشی کرده و به کما رفته است. این روح برای اینکه بتواند به حیات خود ادامه دهد، شش ماه فرصت دارد تا اشتباهها و گناههای ماکوتو را کشف کند و بفهمد دلیل خودکشی او چه بوده است.
رنگارنگ استعارهای برای اختلال گسستگی است و چالشهای نوجوانان و جوانان در عصر مدرن را بررسی میکند. والدین ماکوتو اهمیتی به مشکلات روانی او نمیدهند، آینده برای او بیهوده به نظر میرسد و یکی از دوستانش هم به خاطر فقر دست به کارهای غیراخلاقی میزند. با این حال، ماکوتو رفتهرفته متوجه میشود که زندگی بهراستی ارزش زندگی کردن دارد.
۲- صدای خاموش (A Silent Voice)
- سال انتشار: ۲۰۱۶
- کارگردان: نائوکو یامادا
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۱ از ۱۰
- امتیاز مایانیمهلیست به سریال: ۸.۹ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۵ از ۱۰۰
احساس گناه میتواند هر کسی را از درون نابود کند و شویا ایشیدا از آن رنج میبرد، دانشآموزی که قصد دارد خودکشی کند تا شاید از این طریق رهایی یابد. او چند سال قبل، یک دختر ناشنوا به نام نیشیما را آزار و اذیت کرد و حالا قصد دارد تا پیش از خودکشی، از نیشیما عذرخواهی کند.
نیشیما اما انسان مهربان و با محبتی است و تصمیم میگیرد تا گذشته را فراموش و به ایشیدا کمک کند. با اینکه انیمههای متعددی دربارهی انسانهایی که میخواهند به آدم بهتری تبدیل شوند ساخته شده است اما در صدای خاموش یک ظرافتِ تلخوشیرین منحصربهفرد وجود دارد. با تماشای این انیمه به شما یادآوری خواهد شد که آینده هم به اندازهی گذشته اهمیت دارد و گاهی فرصت جبران اشتباهات خود را دارید.
۱- به اناچکی خوش آمدید (Welcome To The N.H.K)
- سال پخش: ۲۰۰۶
- تعداد فصلها: ۱
- کارگردان: یوسوکه یاماموتو
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۳ از ۱۰
- امتیاز مایانیمهلیست به سریال: ۸.۳ از ۱۰
به اناچکی خوش آمدید دربارهی گوشهگیری و انزوا است، معضلی که بسیاری از آدمهای جهان به آن دچار هستند، افرادی که علاقهای ندارند با کسی در ارتباط باشند یا از خانه خارج شوند. قهرمان قصه جوانی به نام تاتسوهیرو است که از مشکل مشابهای رنج میبرد اما عقیده دارد که منزوی بودنش بیدلیل نیست و نتیجهی یک توطئهی پیچیده از سوی سازمان ملی رادیو تلویزیونی ژاپن است که میخواهد آدمها را گوشهگیر کند و تاتسوهیرو هم یکی از قربانیان این ماجرا محسوب میشود.
مشکلات روانی تاتسوهیرو پیچیده و حاد است، حتی با اینکه سازندگان گاهی نسبت به این کشمکشهای درونی نگاه طنز هم دارند. البته که اوضاع کمکم بهتر میشود و این جوان مغموم در مسیر بهبود قدم میگذارد. این انیمه تاملبرانگیز شاید درباره افسردگی باشد اما به مضامین دیگری همچون اضطراب، دغدغههای نوجوانان و چالشهای زندگی در جوامع مدرن نیز میپردازد.
مشاهده همه
منبع: CBR