هر فردی ممکن است در مقطعی از زندگی خود دچار معده درد شود و طبیعی است که بخواهد به‌سرعت این عارضه آزاردهنده را تسکین دهد و به درمان معده درد بپردازد. قبل از اینکه به‌سراغ داروهای بدون نسخه بروید، بهتر است چند درمان خانگی را امتحان کنید. مقاله‌ی امروز دیجی‌کالا مگ به درمان خانگی معده درد اختصاص دارد. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
- ۲۴ علت شایع درد معده که باید بشناسید
بهترین درمان خانگی معده درد
معمولا راهکارهای خانگی در درمان معده درد بسیار کمک کننده هستند، به خصوص وقتی به داروهای بدون نسخه دسترسی ندارید یا نیمه‌شب دچار معده درد می‌شوید. راهکارهایی که در این بخش معرفی می‌کنیم، از بهترین روش‌های درمان خانگی درد معده هستند.
۱. از زنجبیل برای درمان معده درد استفاده کنید
قرن‌ها است که زنجبیل در درمان مشکلات معده، حالت تهوع و استفراغ کاربرد دارد. این گیاه پرخاصیت برای درمان خانگی معده درد در بارداری مفید است و به کاهش تهوع و استفراغ در زنان باردار یا کسانی که تحت شیمی‌درمانی هستند کمک می‌کند. افراد مبتلا به ناراحتی معده می‌توانند زنجبیل را به غذاهای خود اضافه کنند یا آن را به شکل چای بنوشند.
به طور کلی، استفاده از زنجبیل برای درمان خانگی حالت تهوع و معده درد بی‌خطر تلقی می‌شود، اما زیاده‌روی در مصرف آن ممکن است به عوارض جانبی مثل سوزش سر دل، سوء هاضمه و ناراحتی شکمی منجر شود. همچنین می‌تواند در افرادی که از داروهای ضدانعقاد خون یا رقیق‌کننده‌ی خون مانند وارفارین استفاده میکنند، خطر خونریزی و کبودی را افزایش دهد.
۲. برای درمان معده درد از رژیم غذایی BRAT پیروی کنید
رژیم غذایی BRAT از چهار ماده‌ی غذایی شامل موز (Banana)، برنج (Rice)، سس سیب (Applesauce) و نان تست (Toast) تشکیل شده است. از آنجا که این غذاها فشار کمی به دستگاه‌ی گوارش وارد میکنند و باعث تحریک گلو، معده و روده نمی‌شوند می‌توانند به رفع مشکلات گوارشی کمک کنند.
پزشکان معمولا رژیم غذایی BRAT را به افراد مبتلا به اسهال توصیه میکنند. این رژیم غذایی باعث سفت شدن مدفوع می‌شود، اسهال را کاهش می‌دهد و به درمان گرفتگی عضلات معده که در اثر اسهال ایجاد می‌شود کمک می‌کند. به‌علاوه، به دلیل داشتن مقدار زیادی پتاسیم و منیزیم می‌تواند مواد مغذی از دست رفته از طریق اسهال و استفراغ را جایگزین کند.
گاهی اوقات، از رژیم غذایی BRAT برای تسکین علائم گاستروانتریت (آنفولانزای معده)، مسمومیت غذایی و اسهال ناشی از سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر (IBS) استفاده می‌شود. این رژیم غذایی برای درمان گاستروانتریت در کودکان هم مفید است. گاستروانتریت یک مشکل گوارشی است که توسط باکتری‌ها، ویروس‌ها، انگل‌ها و سموم ایجاد می‌شود و اسهال، حالت تهوع و معده درد از رایج‌ترین علائم آن هستند.
از رژیم BRAT می‌توان برای مدت زمان کوتاهی به‌عنوان درمان خانگی شکم درد بچه ها و بزرگسالان استفاده کرد. اما اگر برای طولانی‌مدت از آن برای درمان درد معده در خانه پیروی کنید، ممکن است به کمبود مواد مغذی مبتلا شوید.
- سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر؛ علائم، دلایل و راه‌های درمان
۳. برای درمان معده درد شدید در خانه از آب لیموترش و جوش شیرین استفاده کنید
از آب لیموترش هم می‌توان به عنوان راه حل برای درمان معده درد شدید در خانه نام برد. بعضی از مطالعات نشان داده‌اند که مخلوط کردن آب لیموترش با آب و مقدار بسیار کمی جوش شیرین می‌تواند با کاهش اسیدیته‌ی معده به تسکین سوزش سر دل و سوء هاضمه کمک کند.
اگرچه این درمان خانگی ناراحتی معده را تسکین می‌دهد، اما ممکن است طعم آن خوشایند نباشد. علاوه بر این، مصرف بیش از حد جوش شیرین به بروز مشکلاتی مثل تنفس کم‌عمق یا آهسته و اسپاسم عضلانی منجر می‌شود.
۴. برای درمان خانگی معده درد انجیر بخورید
انجیر حاوی موادی است که به‌عنوان ملین عمل میکنند و با تنظیم حرکات دستگاه‌ی گوارش باعث رفع یبوست می‌شوند. انجیر همچنین حاوی ترکیباتی است که می‌توانند به کاهش سوء هاضمه کمک کنند. علیرغم مفید بودن انجیر، افرادی که اسهال دارند به‌دلیل اثرات ملین این ماده‌ی غذایی باید از مصرف آن خودداری کنند.
۵. آب آلوئه‌ورا بنوشید
آلوئه‌ورا به کاهش علائم سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر و کولیت کمک می‌کند. در یک مطالعه، محققان متوجه شدند که مصرف روزانه ۱۰ میلی‌لیتر شربت آلوئه‌ورا به‌مدت ۴ هفته می‌تواند سوزش سر دل، نفخ، آروغ زدن، حالت تهوع و استفراغ را برطرف کند. با این حال، مصرف آلوئه‌ورا ممکن است باعث کرامپ و درد شکم شود و برای تأیید اثرات آن به تحقیقات بیشتری نیاز است.
۶. از ریحان استفاده کنید
ریحان هم که به‌عنوان درمان خانگی معده درد معرفی می‌شود، حاوی موادی است که می‌توانند تولید گاز را در دستگاه‌ی گوارش کاهش دهند. به‌علاوه، برگ‌های ریحان حاوی مقداری اسید لینولئیک هستند که خاصیت ضدالتهابی دارد.
۷. از شیرین بیان برای درمان معده درد کمک بگیرید
فردی که معده درد دارد می‌تواند تا زمانی که علائمش بهبود پیدا کند چند بار در روز چای شیرین بیان بنوشد. برای تهیه‌ی این چای، ۱ تا ۲ قاشق چای‌خوری پودر ریشه‌ی شیرین بیان را با آب جوش مخلوط کنید.
به یاد داشته باشید که زیاده‌روی در مصرف شیرین بیان برای درمان درد معده در خانه می‌تواند باعث افزایش فشار خون و کاهش سطح پتاسیم شود. این عوارض به خصوص برای افرادی که به پرفشاری خون، بیماری کلیوی یا بیماری قلبی مبتلا هستند، خطرناک است.
۸. برای درمان درد معده چای بابونه بنوشید
استفاده از چای بابونه هم به‌عنوان درمان خانگی معده درد می‌تواند در رفع مشکلات گوارشی مؤثر باشد. بابونه خاصیت ضدالتهابی دارد و به درمان گاستریت (التهاب معده)، گاستروانتریت، بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) و سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر کمک می‌کند. همچنین حاوی ترکیبی به نام پلی‌فنول است که علائمی مانند سوء هاضمه، استفراغ و دردهای قاعدگی را کاهش می‌دهد.
۹. نعناع فلفلی را برای درمان معده درد امتحان کنید
نعناع فلفلی به صفرا کمک می‌کند که به‌راحتی در دستگاه‌ی گوارش حرکت کند و به غذا اجازه می‌دهد که سریع‌تر تجزیه شود. درنتیجه، برای افراد مبتلا به سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر که از یبوست و معده درد رنج می‌برند مفید است.
گاهی اوقات، از روغن نعناع رقیق‌شده در آب برای درمان معده درد ناشی از سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر، آنفولانزای معده و آلرژی‌های غذایی استفاده می‌شود. اما چای نعناع فلفلی هم که از گیاه‌ی تازه یا خشک تهیه می‌شود، می‌تواند به همان اندازه مؤثر باشد.
۱۰. سرکه‌ی سیب بخورید
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد سرکه‌ی سیب می‌تواند معده درد مرتبط با گاستریت مزمن (التهاب مزمن معده) را درمان کند. به‌علاوه، حاوی پروبیوتیک‌هایی است که به کاهش نفخ، معده درد و رفلاکس ناشی از عفونت هلیکوباکتر پیلوری کمک میکنند. با این حال، سرکه‌ی سیب باید حتما با آب رقیق شود تا از افزایش اسیدیته‌ی معده و بدتر شدن رفلاکس اسید یا زخم معده جلوگیری شود.
۱۱. از پد حرارتی استفاده کنید
پد حرارتی یا بطری آب گرم می‌تواند با شل کردن عضلات معده، درد را تسکین دهد. این روش یک درمان رایج برای افرادی است که از درد قاعدگی رنج می‌برند. مطالعات نشان داده‌اند که دمای ۴۰ تا ۴۵ درجه‌ی سانتی‌گراد می‌تواند درد و ناراحتی در ناحیه‌ی لگن را کاهش دهد.
پد حرارتی برای افراد مبتلا به سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر هم مفید است و به کاهش اسپام و کرامپ عضلانی کمک می‌کند. اگر پد حرارتی ندارید، می‌توانید با آب گرم دوش بگیرید یا در وان پر از آب گرم بنشینید.
۱۲. برای درمان خانگی معده درد آب بنوشید
بدن برای هضم و جذب مواد مغذی به آب نیاز دارد. کم‌آبی هضم غذا را دشوارتر می‌کند که این امر احتمال ناراحتی معده را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، نوشیدن آب می‌تواند به کاهش سوزش سر دل کمک کند.
تقریبا ۲۰ درصد آب مورد نیاز بدن از غذاها و مابقی آن از نوشیدنی‌ها تأمین می‌شود. دستورالعمل‌های مختلفی در مورد میزان آب مورد نیاز بدن وجود دارد. بعضی از سازمان‌های بهداشتی توصیه میکنند که زنان و مردان روزانه ۶ تا ۸ لیوان آب بنوشند، در حالی که سایرین نوشیدن ۴ تا ۶ لیوان آب در روز را کافی می‌دانند. ذکر این نکته ضروری است که میزان نیاز کودکان کمتر از بزرگسالان است:
- کودکان ۱ تا ۳ ساله: ۴ لیوان آب در روز
- کودکان ۴ تا ۸ ساله: ۵ لیوان آب در روز
- کودکان ۸ ساله و بزرگ‌تر: ۷ تا ۸ لیوان آب در روز
کسانی که به مشکلات گوارشی مبتلا هستید، باید بدن خود را هیدراته نگه دارند. اگر معده درد با استفراغ و اسهال همراه باشد، بدن به‌سرعت کم‌آب می‌شود. بنابراین، افرادی که این علائم را تجربه میکنند باید آب کافی بنوشند و از این روش برای درمان درد معده در خانه استفاده کنند.
۱۳. برای درمان درد معده بلافاصله بعد از غذا خوردن دراز نکشید
وقتی از درمان خانگی معده درد شبانه صحبت به میان می‌آید، اجتناب از دراز کشیدن بلافاصله بعد از صرف غذا اهمیت زیادی دارد. چرا که این کار می‌تواند از تبدیل شدن سوء هاضمه به سوزش سر دل جلوگیری کند. وقتی می‌خوابید، اسید معده به سمت مری برمی‌گردد و باعث سوزش سر دل می‌شود. افراد مبتلا به ناراحتی معده باید بعد از غذا خوردن برای چند ساعت از دراز کشیدن یا خوابیدن خودداری کنند تا از برگشت اسید معده به سمت مری جلوگیری شود.
۱۴. برای درمان معده درد شدید در خانه از سیگار کشیدن یا نوشیدن الکل خودداری کنید
استعمال دخانیات و مصرف نوشیدنی‌های الکلی به سوء هاضمه و سایر بیماری‌های گوارشی مانند رفلاکس معده به مری منجر می‌شود. ترک سیگار و الکل کیفیت زندگی را بهبود می‌بخشد و خطر ابتلا به بعضی از بیماری‌ها مانند سرطان را کاهش می‌دهد. با این حال، ممکن است کنار گذاشتن آن‌ها سخت باشد و برای این کار به حمایت نیاز داشته باشید.
- ۱۱ نکته‌ی مهم که برای ترک سیگار باید بدانید
۱۵. از مصرف غذاهایی که به‌سختی هضم می‌شوند بپرهیزید
بر اساس تحقیقات، خوردن غذاهای زیر خطر سوء هاضمه را افزایش می‌دهد و اجتناب از مصرف آن‌ها به درمان درد معده در خانه کمک می‌کند:
- غذاهای پرچرب یا اسیدی
- بعضی از میوه‌ها و آبمیوه‌ها مانند هندوانه
- غذاهای پرادویه
راه‌های پیشگیری از معده درد
رعایت نکات زیر از بروز مشکلات گوارشی جلوگیری می‌کند:
- آهسته غذا بخورید.
- مصرف غذاهای پرچرب یا فرآوری‌شده را کاهش دهید.
- از مصرف غذاهایی که به آن‌ها آلرژی دارید بپرهیزید.
- آب بیشتری بنوشید.
- به‌طور منظم ورزش کنید.
- استرس خود را کنترل کنید.
کاهش استرس به کمک ورزش، یوگا، مدیتیشن و تای چی هم به درمان معده درد عصبی کمک می‌کند و هم مانع بروز مشکلات گوارشی می‌شود.
زمان مراجعه به پزشک
اگر درمان خانگی درد معده مؤثر نیست یا فکر می‌کنید که ممکن است درد از بیماری دیگری ناشی شود، با پزشک تماس بگیرید. همچنین در صورتی که معده درد با علائم زیر همراه است، باید حتما به پزشک مراجعه کنید:
- حالت تهوع یا استفراغ که چند روز طول بکشد
- استفراغ خونی
- مدفوع خونی یا سیاه‌رنگ
- مشکل در دفع ادرار یا مدفوع
- مشکل در تنفس
- درد قفسه‌ی سینه
- کاهش اشتها یا کاهش وزن ناخواسته
- زردی
- علائم کم‌آبی بدن (سرگیجه و کاهش ادرار)
کلام پایانی درباره درمان معده درد
معده درد یک بیماری ناخوشایند اما رایج است که همه‌ی افراد در طول زندگی خود آن را تجربه میکنند. این مشکل به‌خودی‌خود جدی و نگران‌کننده نیست، مگر اینکه با علائم دیگری مثل مدفوع خونی، استفراغ شدید یا مشکلات تنفسی همراه باشد. خوشبختانه، در بیشتر موارد می‌توان با درمان خانگی معده درد را برطرف کرد. از آنجا که بسیاری از بیماری‌ها می‌توانند با معده درد و سوء هاضمه همراه باشند، بهتر است قبل از امتحان کردن روش‌های خانگی با پزشک مشورت کنید.
منابع: medicalnewstoday, verywellhealth