اگر یک نفر در ارتباط با هوش مصنوعی اضطراب شدیدی را تجربه کند یا برای اجتناب از هوش مصنوعی سبک زندگی خود را تغییر دهد احتمالا در حال دستوپنجه نرم کردن با «ترس از هوش مصنوعی یا فوبیای هوش مصنوعی» است. به دلیل رایجتر شدن روبهروزِ هوش مصنوعی در زندگی روزمره، متاسفانه باید بگوییم که این ترس به راحتی از بین نمیرود. پس اگر شما یا فردی در اطرافتان درگیر این موضوع است بهتر است دربارهی این فوبیا بیشتر بدانید تا بتوانید به خودتان یا دیگران کمک کند.
در این مطلب از دیجیکالا مگ میخواهیم دربارهی ترس از هوش مصنوعی، دلیل ایجاد آن، علائم و همچنین راههای رها شدن از آن صحبت کنیم.
ترس از هوش مصنوعی چیست؟
اغلب روانشناسان ترس از هوش مصنوعی را در زیرشاخههای تکنوفوبیا قرار میدهند. ترس از کامپیوتر، هوش مصنوعی، روباتها و فناوریهای مشابه در این دسته از فوبیاها قرار میگیرد. افرادی که با تکنوفوبیا درگیر هسند وقتی با شکلهای مختلف هوش مصنوعی مواجه میشوند دچار اضطراب شدید، افزایش ضربان قلب، تعرق، حالت تهوع و علائمی از این دست میشوند. در بیشتر این موارد برای رهایی از ترس نیاز به کمک فرد دیگری وجود دارد.
تکنوفوبیا در هر فرد به شکلی خاص نمایان میشود. ممکن است یک نفر هرگز دربارهی هوش مصنوعی با اعضای خانواده و دوستانش صحبت نکند، اما همچنان از کامپیوتر و فناوریهای دیگر که مبتنی بر هوش مصنوعی هستند استفاده کند. از طرف دیگر ممکن است فردی حتی با شنیدن نام فناوریهای مرتبط با هوش مصنوعی یا ابزارهای تکنولوژیکی دچاره حملههای شدید ترس شود.
کامپیوترها، اتوماسیون و هوش مصنوعی بخشی جدانشدنی از کسبوکار مدرن هستند، پس میتوان گفت افرادی که ترس از هوش مصنوعی دارند یا با شکلهای دیگری از تکنوفوبیا دستوپنجه نرم میکنند با مشکلات زیادی در راه پیدا کردن شغل پردرآمد یا حفظ آن مواجه میشوند.
همچنین اغلب مردم گوشیهای هوشمند و گجتهای مختلفی دارند که مبتنی بر هوش مصنوعی کار میکند، پس فردی که تکنوفوبیا دارد مطمئنا برای حضور در مکانهای عمومی و حفظ ارتباطات خود نیز با مشکلات جدی روبهرو خواهد بود.
- ۲۱ فوبیای عجیب که تا به حال دربارهی آنها نشنیده بودید!
چه چیزی باعث ترس از هوش مصنوعی میشود؟
عوامل مختلفی باعث ایجاد ترس از هوش مصنوعی در افراد مختلف میشود. در این بخش رایجترین عوامل را به شما معرفی کرده، کمی آنها را بررسی میکنیم.
تصویر ساخته شده از فناوریهای هوش مصنوعی در رسانههای محبوب
بسیاری از فیلمها، برنامههای تلویزیونی، کتابهای مصور و دیگر رسانههای محبوب داستانهایی از رباتها یا کامپیوترها را روایت میکنند که نژاد بشر را تحت سلطه و نابودی قرار میدهند. چنین موضوعی به راحتی میتواند به افراد آسیب برساند. معمولا کودکان در تشخیص آثار تخیلی از زندگی واقعی مشکل دارند و بعد از دیدن تصاویر هولناک از فناوری، مستعد ابتلا به فوبیای هوش مصنوعی میشوند.
تجربیات منفی با هوش مصنوعی
فناوریهای هوش مصنوعی هنوز در مراحل ابتدایی خود هستند و به همین دلیل مردم هیجان خاصی در استفاده از آنها دارند. همین موضوع باعث فیلم، عکس و صداهایی شده که بسیاری از مردم آنها را توهینآمیز، آزاردهنده یا وحشتناک میدانند. چنین محتوایی میتواند به راحتی در فردی که از نظر عاطفی آسیبپذیر است یک بیزاری ناسازگارانه از همهی فناوریهای هوش مصنوعی ایجاد کند.
سایر اختلالات روانی
اختلالات همزمان مثل اسکیزوفرنی، افسردگی، اختلال دوقطبی و اختلال اضطراب میتوانند روشهای پردازش اطلاعات و تولید هورمونهای موثر بر خلقوخو را در مغز تغییر دهند. در نتیجه افرادی که از این شرایط روانی رنج میبرند نسبت به دیگران بیشتر به فوبیا مبتلا میشوند. فوبیا و اختلالات همزمان گاهی اوقات یکدیگر را در یک چرخهی معیوب گیر انداخته و تشدید میکنند. این موضوع میتواند به شدت بر کیفیت زندگی بیمار تاثیر منفی داشته باشد.
اضطراب در مورد تاثیرات اجتماعی منفی هوش مصنوعی
مردم عادی در سراسر جهان به دلایل مختلف نسبت به فناوریهای هوش مصنوعی محتاط هستند. کارگران فعال در بعضی صنایع واقعا معتقدند که هوش مصنوعی قرار از جایگزین آنها شود و شغل خود را از دست بدهند. فناوریهای هوش مصنوعی همچنین با طیف گستردهای از نگرانیهای اخلاقی همراه است و بسیاری از مردم به طور قابل توجهی از احتمال خراب شدن فناوریهایی مثل خودروهای خودران و آسیب رسیدن به شخصی که در حال استفاده از آن است، میترسند.
- ۹ ویژگی یک رواندرمانی خوب طبق گفتهی روانشناسان
ترس از هوش مصنوعی چطور تشخیص داده میشود؟
برای اینکه متخصص روانشناس بتواند یک ترس را به عنوان یک فوبیا تشخیص دهد، باید به بررسی تاثیراتی که ترس بر زندگی بیمار میگذارد توجه کند. معمولا ترسهای بیمارگونه یا فوبیا میتواند عملکردهای زندگی روزمرهی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین بروز علائم اضطراب در زمان مواجهه با عوامل محرک فوبیا از نشانههای درگیری با ترس بیمارگونه است.
روانشناس قبل از تشخیص قطعی فوبیا سایر اختلالات روانی را هم در فرد بررسی میکندو مثلا اسکیزوفرنی باعث میشود که بسیاری از بیماران دچار هذیان و توهم شوند. بعضی از بیماران اسکیزوفرنی بدون مصرف دارو از چیزهایی میترسند که در حالت عادی آنها را آزار نمیدهد.
- چرا مراجعه به روانشناس برای بسیاری از مردان دشوار است؟
درمان ترس از هوش مصنوعی
خوشبختانه فردی که با فوبیای هوش مصنوعی کلنجار میرود مجبور نیست آن را تا آخر عمر تحمل کند. وقتی فردی با یکی از صورتهای تکنوفوبیا درگیر است ترکیبی از رواندرمانی و تجویز دارو میتواند مکانیسمهای مقابلهای او را فعال کند تا بتواند به راحتی در جامعه حضور پیدا کرده، از زندگی با کیفیت بالاتری برخوردار شود. در ادامه میتوانید روشهای درمان تکنوفوبیا را با جزئیات بیشتری بخوانید.
دارو درمانی
داروهایی که روانپزشکها تجویز میکنند فوبیا را درمان نمیکند اما به بیمار کمک میکند تا علائم بیماری را مدیریت کند. روانپزشک معمولا بتابلوکرها و بنزودیازپینها را برای افراد مبتلا به فوبیای شدید تجویز میکند. این داروها به بیماران اجازه میدهند از حملات پانیک و علائم شدید اضطراب در مواجهه با عامل ترس در امان باشند. مصرف داروهای روانپزشکی به طور نامحدود برای اغلب بیماران گزینهی خوبی نیست؛ پس همیشه توصیه میشود بیمار بعد از یک دوره مصرف دارو و ایجاد مکانیسمهای مناسب برای مقابله، تحت رواندرمانی قرار گیرد.
رواندرمانی
رواندرمانی معمولا شامل جلسات گفتوگوی یک به یک بین بیمار و درمانگر است. در این جلسات بیمار در مورد تجربیات خود از فوبیا، مبارزاتی که انجام داده و اختلالاتی که با آنها درگیر است صحبت میکند. روش درمان در این جلسات با مواجههی به تدریج با عامل ایجاد فوبیا انجام میشود تا فرد بالاخره بتواند با محرک ارتباط گرفته و بدون تحمل علائم شدید اضطرابی، با عامل ترس خود روبهرو شود.
- چند نوع متخصص سلامت روان وجود دارد و روش درمانی هر کدام چیست؟
چگونه میتوانید به افرادی که با تکنوفوبیا روبهرو هستند کمک کنید؟
زندگی با فردی که ترس از هوش مصنوعی دارد چالش برانگیز است. اما باید سعی کنید محیطی سالم و دلپذیر برای او ایجاد کنید تا در آن احساس راحتی داشته باشند. تمسخر یا تنبیه فرد مبتلا به فوبیا فقط علائم آن را بدتر میکند و مانع از کمک گرفتن آنها از دیگران میشود. بهترین کار این است که خانه را از محرکهای احتمالی پاک کنید یا حداقل زمانی که فرد در خانه حضور دارد، عوامل محرک را در معرض دید قرار ندهید. این کار باعث ایجاد احساس امنیت و اعتماد در بیمار میشود. بیماران مبتلا به انواع فوبیا میتوانند با گذراندن دورههای درمانی، بر ترس خود غلبه کنند. پس شما باید در کنار رعایت تمام موارد، او را برای دریافت درمان حرفهای و مراجعه به متخصص تشویق کنید.
مرور کلی
فوبیا یا ترس بیمار گونه میتواند بسیار ناتوان کننده باشد. اما یک فرد مبتلا به فوبیا مجبور نیست تمام روزهای عمرش را با این ترس بگذراند. درمانهای روانپزشکی مدرن بسیار در این زمینه موثر هستند و بسیاری از بیماران فقط بعد از چند جلسه پیشرفتهای قابل توجهی در این زمینه از خود نشان میدهند. اگر خودتان یا اطرافیانتان به تکنوفوبیا دچار هستند همین حالا با یک روانشناس یا روانپزشک معتبر و دارای مجوز تماس بگیرید تا اولین قدم برای غلبه بر ترس از هوش مصنوعی را برداشته باشید.
منبع: fearof