فیلم کمدی فانتزی و ترسناک «بیتل‌جوس بیتل‌جوس» (Beetlejuice Beetlejuice)، دنباله‌ی فیلم محبوبی به همین نام (البته با یک بیتل‌جوس!) به کارگردانی تیم برتون، جشنواره فیلم ونیز ۲۰۲۴ را افتتاح کرد. فیلم «بیتل‌جوس ۲» در اولین اکران خود نقدها و نمرات مثبتی از منتقدان دریافت کرد. این فیلم همچنین مورد توجه مخاطبان قرار گرفت و در پایان پخش خود در سالن جشنواره به مدت سه دقیقه مورد تشویق ایستاده‌ی حضار واقع شد. در ادامه نقدها و نمرات فیلم «بیتل‌جوس ۲» را بخوانید.
سی‌وشش سال از اولین قسمت «بیتل‌جوس» می‌گذرد و داستان فیلم دوم از ادامه‌ی آن اتفاق می‌افتد. حالا خانواده‌ی دیتز پس از مرگ ناگهانی چارلز به وینتر ریور بازگشته‌اند و دختر نوجوان و بدقلق (جنا اورتگا) لیدیا (وینونا رایدر) بعد از سرک کشیدن در اتاق زیرشیروانی و پیدا کردن ماکت معروف شهر، ناخواسته پورتال مرگ را باز و بیتل‌جوس (مایکل کیتون) را آزاد می‌کند. زندگی این مادر و دختر بعد از ورود بیتل‌جوس به شکل عجیب و گاهی ترسناکی زیر و رو می‌شود. علاوه بر مایکل کیتون و وینونا رایدر بعنوان بازیگران اصلی که از قسمت اول برای این دنباله بازگشته‌اند، جنا اورتگا، مونیکا بلوچی، ویلم دفو و جاستین ثرو دیگر بازیگران آن را تشکیل می‌دهند. نویسندگی این دنباله برعهده‌ی آلفرد گاف و مایلز میلار است و دنی الفمن، یار دیرینه‌ی برتون ساخت موسیقی آن را برعهده دارد.
پس از موفقیت فیلم «بیتل‌جوس» در سال ۱۹۸۸ برتون به سرعت به فکر ساخت یک دنباله افتاد. قرار بود داستان دنباله درباره عاشق شدن بیتل‌جوس و مرگ معشوقش باشد. بعد فیلم‌نامه‌ی دیگری با موضوع سفر خانواده‌ی دیتز به هاوایی پیشنهاد شد که در نهایت با وجود اینکه ویونا رایدر و مایکل کیتون آمادگی خود را برای بازی در این فیلم اعلام کرده بودند، تیم برتون مشغول ساخت فیلم «بازگشن بتمن» (Batman Returns) شد و ساخت این دنباله با موضوع جدید تا حالا به تعویق افتاد.
تیم برتون کارگردان شناخته‌شده‌ای در عرصه‌ی آثار فانتزی و ترسناک است و فیلم‌ها و انیمیشن‌های موفق و خوش‌نامی مانند «ادوارد دست‌قیچی» (Edward Scissorhands) و «عروس مرده» (Corpse Bride) را ساخته است. با این وجود آن درخشش همیشگی آثار برتون در آخرین فیلم‌هایش مثل «دامبو» (Dumbo) رنگ باخته بود اما به نظر می‌رسد این کارگردان دوباره و با فیلم «بیتل‌جوس بیتل‌جوس» به دوران اوج خود بازگشته است. برتون بارها نامزد جوایز اسکار، گلدن گلوب و جشنواره‌های بین‌المللی شد و در سال ۲۰۰۷ جایزه‌ی شیر طلایی جشنواره‌ی ونیز را برای یک عمر دستاوردهای هنری به خانه برد.
در نقدها و نمرات فیلم «بیتل‌جوس ۲» فیلم‌نامه و کارگردانی بیش از همه مورد توجه قرار گرفت
بیشترین نکات مثبتی که منتقدان در فیلم «بیتل‌جوس بیتل‌جوس» به آن اشاره کردند فیلم‌نامه و کارگردانی بود و در مرحله‌ی بعد بازی ستارگان مورد توجه قرار گرفت. فیلم در متاکریتیک از مجموع ۲۵ نقد (۱۵ رای مثبت، ۱ رای منفی و ۹ رای میانه) امتیاز ۶۳ از ۱۰۰ را به خود اختصاص داد. هنوز امتیازی از سایت‌های راتن تومیتوز و IMDb برای فیلم «بیتل‌جوس ۲» ثبت نشده است و برای مشاهده نقدها و نمرات مخاطبان باید تا اکران سراسری آن در تاریخ ۶ سپتامبر ۲۰۲۴ (۱۶ شهریور ۱۴۰۳) منتظر بمانیم.
هالیوود ریپورتر- دیوید رونی | ۹۰ از ۱۰۰
صحنه‌های الهام‌بخش این دنباله‌ی هوشمندانه همراه با اشارات خنده‌دار به فیلم اصلی سال ۱۹۸۸ و ارجاع‌های سرگرم‌کننده به فرهنگ عامه، همه و همه باعث می‌شوند تا بگوییم «تیم برتون برگشته!». هر دنباله‌ای که ۳۶ سال پس از قسمت‌های پیشین خود منتشر می‌شود، بهتر است با احتیاط پیش برود، به‌خصوص این که به‌جز «فرنکن‌وینی» (Frankenweenie) در سال ۲۰۱۲، به نظر می‌رسید برتون جادوی خود را در آغاز قرن جدید گم کرده بود.
با توجه به ترفندهای طلایی برتون که در این فیلم شاهدش بودم به نظر می‌رسد که کارگردان دوباره جان گرفته است. کنار هم قرار دادن وینونا رایدر و مایکل کیتون که علاوه بر قسمت اصلی «بیتل‌جوس» در فیلم‌های «بتمن» و «ادوارد دست‌قیچی» برتون هم حضور داشتند، این کارگردان از ارجاعات خنده‌داری در این فیلم استفاده می‌کند که بهتر است در این نقد فاش نشود!
موفقیت برتون در ساخت چنین دنباله پرانرژی پس از سال‌ها، تا حد زیادی به نویسندگانش بستگی دارد که با او در سریال «ونزدی» (Wednesday) نتفلیکس همکاری داشتند. نقش اول آن سریال یعنی جنا اورتگا، ستاره‌ی گروه جدید این فیلم است. نویسندگان کار خلاقانه‌ی دیگری هم برای این فیلم انجام می‌دهند؛ حذف جفری جونز به واسطه‌ی قعالیت‌های مجرمانه‌اش آن هم با یک داستان مرگ. اگرچه در «بیتل‌جوس» مرگ یک توقفگاه است تا یک مقصد، بنابراین شخصیت پدر در این فیلم ممکن است حضور فیزیکی نداشته باشد اما همچنان باقی می‌ماند و حذف نمی‌شود.
سرعت بالا، انرژی مثبت و جریان ثابت لحظات خنده‌دار همگی اشاره به این دارند که برتون راه بازگشت به دنیای خود را پیدا کرده است. علاوه بر این برای تمام کسانی که فیلم اول را دوست داشتند و البته بازیگران خود فیلم، به شکل دیوانه‌واری سرگرم‌کننده است. لحظات لذت‌بخش فیلم تا جلوه‌های بصری پویای زامبارلوکوس و موسیقی متن فیلم المن گسترش می‌یابد که تمام ویژگی‌های اوج همکاری او با برتون را دارد و تنها چاشنی‌های جدید متمایزی به این فیلم اضافه می‌کند.
کولین اتوود، طراح لباس، یکی دیگر از همکاران مکرر برتون، کار برجسته‌ای برای شخصیت‌ها در هر دو طرف شکاف مرگ انجام می‌دهد، در حالی که مارک اسکروتون، طراح تولید، در ایجاد شبکه کاملا جدید از اتاق‌های انتظار، دفاتر اداری و پایانه‌های عزیمت دنیای پس از مرگ، غوغا می‌کند. جلوه‌های ویژه کامپیوتری بدون شک گسترده است، اما یکی از جذابیت‌های دنباله این است که چقدر صحنه‌های فیزیکی، عروسک‌گردانی و صحنه‌ی خیالات آن به یک ظاهر دست‌ساز پایبند ابزارهای محدودتر جلوه‌های ویژه موجود در اواخر دهه ۸۰ است. برتون با کنترل کاملا خلاقانه بر طنز و تخیل خارق‌العاده که با آن نام خود را ساخته است، بازگشت شگفت‌انگیزی دارد.
اسکرین دیلی- جاناتان رامنی | ۷۰ از ۱۰۰
با بازگشت ویونا رایدر، کاترین اوهارا و مایکل کیتون این فیلم شبیه یک سفر نوستالژیک و تا حد زیادی وابسته به فیلم اصلی است، تا جایی که مخاطبان جدید ممکن است به اندازه‌ی طرفداران قسمت اول از آن لذت نبرند. اما با توجه به اینکه اوهارا و رایدر و حتی ستاره‌ی جدید بیتل‌حوس یعنی جنا اورتگا این روزها در سریال‌های پرطرفداری حضور دارند، این به ارتباط بیشتر مخاطب با فیلم کمک می‌کند.
فیلم کار قانع‌کننده‌ای در ارائه روانشناسی قابل باور برای شخصیت‌های انسانی اصلی خود انجام می‌دهد. اما اولویت، پر کردن فیلم با حداکثر تعداد شوخی‌های ترسناک ممکن است؛ از بازی‌های بصری بر روی عباراتی خنده‌دار تا یک انحراف لذت‌بخش در مورد رابطه‌ی عاشقانه بیتلجویس با دولورس، که به صورت ایتالیایی و برای ادای احترام به استاد وحشت اروپایی ماریو باوا روایت می‌شود. اما قابل تحسین‌ترین دستاورد فیلم، روش پرشور آن برای بازپس‌گیری جلوه‌های عملی و آنیماترونیک بسیار ملموس برای عصر جلوه‌های کامپیوتری است.
در میان بازیگران درجه یک فیلم، رایدر و اوهارا از بقیه برجسته‌تر هستند. اوهارا شخصیت اصلی خود دلیا را به سطوح بالاتری از خودشیفتگی گسترش می‌دهد، در حالی که شخصیت مضطرب و آسیب‌پذیر رایدر با حساسیت به این سوال می‌پردازد که وقتی بچه‌های متال‌باز بزرگ‌تر شده و با واقعیت مرگبار دنیای عادی روبرو می‌شوند چه اتفاقی برایشان می‌افتد. «بیتل‌جوس بیتل‌جوس» ممکن است آنقدر جدید یا ارزشمند نباشد – این اساسا یک فیلم خوب برای طرفداران قدیمی برتون است – اما برای بینندگان سخت خواهد بود که لبخند رضایت یا خنده‌های شیطانی را سرکوب کنند.
ورایتی- اوون گلیبرمن | ۷۰ از ۱۰۰
«بیتل‌جوس بیتل‌جوس» خیلی عجیب شروع می‌شود و برتون شخصیت‌های خود را طوری تنظیم می‌کند که انگار بخشی از یک بردگیم هستند. با این حال، با ادامه فیلم، قطعات شروع به ترکیب شدن می‌کنند، تقریبا به همان شکلی که صورت و بدن دولورس (مونیکا بلوچی که در ابتدای فیلم اندام تکه‌تکه‌شده‌اش را به هم می‌چسباند) انجام می‌دهند. این فیلم تنها یک رنگ ملایم بر «بیتل‌جوس» می‌پاشد که در واقع یک تکرار شیرین برای طرفداران این فیلم است. این دنباله هیجان کاملی را که فیلم اصلی داشت به شما نمی‌دهد. با این حال، سعی در ایجاد تعادل در تمام بخش‌هایش دارد که گاهی اوقات سرسخت و چالشی است، اما به همان اندازه تماشایش سرگرم‌کننده است.
این فیلم یکی از آن دنباله‌هایی است که زمان زیادی را صرف پرداختن به گذشته می‌کند. فیلم با صدای زنگ‌دار موسیقی شبح‌وار دنی الفمن همراه با یک نمای هوایی دیگر از شهر زیبا وینتر ریور آغاز می‌شود. شهری که لیدیا دیتز با بازی وینونا رایدر، نوجوان متال‌باز سابق با دنیای ارواح ارتباط داشت و اکنون یک میانجی است که میزبان خود را دارد. او هنوز همان شکلی است، با کمی تغییر در صورت و مدل موها. از این گذشته تمام فیلم پر از ادای احترام‌های شیطنت‌آمیز برتون به دوران سیاه و سفید سینما است. اما در کل به اندازه‌ی فیلم اول «بیتل‌جوس» لذت‌بخش نیست اما به اندازه کافی سبک و سیاق آثار برتون را روی پرده می‌آورد که ارزش تماشا داشتته باشد محصوصا برای طرفداران فیلم اول و خود کارگردان.
منبع: hollywoodreporter