تجربه‌ی شن‌بازی بچه‌ها در ساحل را داشته‌اید؟ فرض کنید که در خانه یا در مهد کودک گودال یا استخر شنی وجود داشته باشد که بچه‌ها بتوانند هر روز شن‌بازی کنند. به فکر این نباشید که فرزندان شما از مدرسه که به خانه می‌آیند، سر تا پا کثیف خواهند بود.
این نشانه‌ای است از این که در حال یادگیری هستند. شن و ماسه‌بازی از طرق مختلفی برای کودکان مفید است، آن طور که خوب است یک فعالیت منظم در زندگی آن‌ها باشد. کودکان از طریق بازی، یاد می‌گیرند. در طول شش سال اول، آن‌ها ریاضیات را در بین ماسه و حمام بیشتر از کلاس درس رسمی یاد می‌گیرند. حالا بینیم چگونه یک استخر شن به رشد کودک کمک می‌کند؟
جدا از اینکه شن‌بازی اثر درمانی و آرامش‌بخش می‌گذارد، مزایای آموزشی زیادی نیز دارد. این ۱۰ مزیت شن‌بازی برای کودکان پیش‌دبستانی و نوپاست.
۱. آموختن مفهوم عدد
بچه‌ها وقتی در مهدکودک یا کلاس اول شروع به یادگیری رسمی میکنند، مفهوم اعداد را یاد نمی‌گیرند. مفهوم اعداد در خلال بازی‌ها، خیلی قبل از اینکه بفهمند نماد «۱» نشان‌دهنده یک عدد است، ایجاد می‌شود. هنگامی که کودک با گِل و ماسه، کیک درست می‌کند، وجود داشتن «یک» شی و همچنین نبودن آن را درک می‌کند.
شاید یکی از دوستانش به او ملحق شود و آن‌ها تصمیم بگیرند کیک دیگری درست کنند، یکی برای هر یک از آن‌ها. حالا او می‌تواند تصور کند که دوستش نیز یک شی مشابه دارد. این بازی برای اینکه کودک مفهوم شمارش را از بهترین راه یاد بگیرد مفید است. سپس شروع به ساختن چندین شی میکنند و وقتی یکی فرو می‌ریزد یا خراب می‌شود، می‌فهمند که یکی کمتر می‌شود.
آن‌ها تعداد اشیا را با تعداد دوستان خود مقایسه میکنند. این چیزی است که به آن یادگیری ضمنی می‌گویند. آن‌ها واقعا نمی‌دانند که در حال تجزیه و تحلیل مقدار و تعداد هستند، اما این کار را به طور طبیعی انجام می‌دهند. زمانی که کودک به طور رسمی اعداد را یاد می‌گیرد، باید تجربیات کافی در بازی داشته باشد تا بتواند ایده‌ای انتزاعی از مثلا ۲+۳ داشته باشد. بدون درک اینکه اعداد در واقع چه چیزی را نشان می‌دهند، خود اعداد بی‌معنی هستند. کودکان همچنین یاد می‌گیرند که به طور غیررسمی چیزها را در حین خاک‌بازی مقایسه، تجزیه و تحلیل و اندازه‌گیری کنند.
- اسباب‌بازی‌ها چگونه بر رشد کودکان اثر می‌گذارند؟
۲. یادگیری ظرفیت و حجم
ظرفیت یکی از مفاهیم اصلی ریاضی اولیه است که در استخر شن آموخته می‌شود. عمل ریختن ماسه یا آب در داخل و خارج ظروف به کودکان درک کاملی از حجم و ظرفیت می‌دهد. کودک شما به سادگی با در اختیار داشتن ظروف، سطل یا فنجان‌های اندازه‌گیری، آزمایش می‌کند و یاد می‌گیرد.
کودکان از طریق بازی، مهارت‌های زیر را یاد می‌گیرند:
- مقایسه‌ی مقدار ماسه در دو ظرف یکسان
- مقایسه‌ی دو ظرف با اندازه‌های مختلف با یک سطح شن و ماسه
- کشف چند فنجان یا قاشق شن برای پر کردن یک سطل یا ظرف بزرگ‌تر
- مقایسه‌ی اینکه کدام ظرف شن و ماسه بیشتر یا کمتری دارد
- کشف اینکه آیا یک ظرف پر یا خالی یا نیمه‌پر است
- ریختن مقداری از ماسه و مشاهده پایین آمدن سطح
- اسباب‌بازی سنتی یا اسباب‌بازی دیجیتال؛ کدام فایده‌ی بیشتری دارد؟
۳. مفاهیم علمی
استخر شنی جعبه بزرگی پر از اکتشافات علمی برای کودکان است. آن‌ها نه‌تنها در حال حفاری برای یافتن چیزهایی هستند که مدفون شده، بلکه در حال کشف لایه‌های مختلف و چگونگی تغییر شن‌ها با حفاری عمیق‌تر هستند،
درست مانند زمین. ماسه در بالا گرم و خشک است، در حالی که با پایین رفتن به سمت پایین فشرده، سردتر و مرطوب می‌شود. آن‌ها خواص شن و ماسه و آب را کشف میکنند. کودکان همچنین مواد مختلف طبیعی و ساخته دست بشر را کشف میکنند و یاد می‌گیرند که چگونه چیزها کار میکنند و چگونه بر یکدیگر تأثیر می‌گذارند.
۴. توسعه‌ی حرکت‌های ظریف
حرکت‌های ظریف به رشد عضلات کوچک بدن، به ویژه عضلات انگشت کمک می‌کند. اگر بچه‌ها به خوبی رشد کنند، می‌توانند وقتی مدرسه رسمی شروع شد، خودکار یا مداد را کنترل کنند و بنویسند.
در گودال ماسه‌ای، کودکان می‌توانند روی قدرت و کنترل ماهیچه‌های انگشت خود کار کنند، بخصوص زمانی که شن و ماسه را با انگشتان خود حفر میکنند، ماسه و گل را به شکلی در می‌آورند و جزئیات ریز را در دست‌ساخته‌های خود قرار می‌دهند. مثلا قرار دادن شاخه‌های کوچک به جای شمع در گل و لای کیک تولد.
۵. هماهنگی چشم و دست
هماهنگی چشم و دست هنگام ورزش، نوشتن و انجام بسیاری از فعالیت‌ها بسیار مهم است. وقتی کودکان با اسباب‌بازی‌ها در شن‌بازی میکنند، این مهارت در آن‌ها پرورش می‌یابد؛ زیرا نیاز دارند دست‌ها و چشمانشان با هم کار کند تا بتوانند خلق کنند و بسازند. یک کار ساده مانند ریختن شن و ماسه در یک سطل با یک بیل کوچک نیاز به تمرکز و هماهنگی زیادی دارد. سال‌های اولیه زمانی است که باید هماهنگی دست و چشم شکل بگیرد. این به کودکان در انجام فعالیت‌هایی مانند بازی با توپ یا بریدن برگه در مدرسه کمک می‌کند.
۶. توسعه‌ی مهارت‌های حرکتی سخت
عضلات بزرگ نیز حین شن‌بازی تقویت می‌شوند. کودکان در حین بازی در گودال شنی حرکاتی مانند کندن، کوبیدن، ریختن، هل دادن و بلند کردن را انجام می‌دهند. این حرکات، عضلات بزرگ را می‌سازد و بدن کودک را تقویت می‌کند. آن‌ها نسبت به بدن خود در گودال شن و ماسه و اینکه چگونه می‌توانند از بدن خود برای انجام وظایف استفاده کنند، آگاهی پیدا میکنند.
۷. توسعه‌ی زبان و واژگان
گودال شنی مکان مناسبی برای کودک است تا دایره‌ی لغات خود را بیشتر توسعه دهد. همچنین فرصت خوبی برای والدین یا معلم است تا کارهای کودک را به صورت شفاهی بیان کند و از این طریق واژگان جدیدی را آموزش دهد.
در حالی که کودکان در حال کاوش و کشف هستند، مفاهیم جدیدی که بسیاری از آن‌ها ریاضی هستند، مانند پر کردن، بیشتر، کمتر، یکی دیگر، خالی، پر و غیره را یاد می‌گیرند. آن‌ها همچنین کارهایی را که انجام می‌دهند به صورت شفاهی بیان میکنند، مثلاً به دوست خود در مورد سطح شیب‌داری می‌گویند که برای اتومبیل‌هایشان می‌سازند.
۸. توانایی حل مسئله
کودکان در حین بازی دائم در حال حل مشکلات هستند. این مسائل زندگی واقعی که نیاز به راه‌حل دارند، پایه و اساس انواع حل مسئله در طول مدرسه، از جمله حل مسائل ریاضی را تشکیل می‌دهند. کودکان باید بدانند که چه عوامل موثری در بازی وجود دارد و برای رسیدن به نتیجه‌ی مطلوب باید چه راه‌حلی اندیشید.
مثلا وقتی کیک گلی کودک با بیرون آمدن از فنجان خرد می‌شود، باید در نسبت شن و آب تجدید نظر کند. یا زمانی که کودک راهی برای ساختن یک سطح شیب‌دار برای عبور کامیون‌ها پیدا می‌کند، ممکن است نیاز داشته باشد از چیزهای بیشتری به عنوان پایه برای بالا نگه داشتن آن استفاده کند. در این مرحله، کودکان مشکلات را مانند بزرگسالان نمی‌بینند. بلکه چالش‌ها را می‌بینند و هر کاری که ممکن است انجام می‌دهند تا آن‌ها را از بین ببرند و موفق شوند.
۹. خلاقیت
شن‌بازی، یک بازی خلاقانه‌ای است. کودکان از شن و برخی اسباب‌بازی‌ها، دائماً ساختارها، اشیا، روش‌های حمل و نقل و جابه‌جایی شن جدیدی ایجاد میکنند. ذهن آن‌ها دائم در حال حرکت است و به راه‌های سرگرم کننده‌ی جدید برای خلق فکر می‌کند. کودکان به طور ذاتی خلاق هستند.
هر چه به آن‌ها بدهید، شن، آب، کاغذ، خمیربازی، چیزی از آن خواهند ساخت. ماسه همچنین فرصتی را برای خلق آزادانه، بدون درخواست بزرگسالان برای نتیجه خاص، فراهم می کند. فعالیت‌های هنری دیگر ممکن است هدایت شده باشند. هر خلاقیتی به کودک احساس موفقیت و دستاورد می‌دهد.
۱۰. مهارت‌های اجتماعی
گودال ماسه محل همکاری و بحث بسیار است، بخصوص اگر آن را در مدرسه یا مهدکودک داشته باشند. کودکان باید ابزارها و فضاهای اشتراکی را مدیریت کنند و اغلب تصمیم می‌گیرند با هم بسازند و بازی کنند. این نیاز به صحبت و مذاکره بسیاری دارد.
در مورد آنچه که می‌سازند، چه کسی چه چیزی را می‌سازد و چگونه آن را انجام می‌دهد، اختلاف نظر وجود خواهد داشت. آن‌ها باید به سرعت یاد بگیرند که چگونه درگیری‌های خود را مدیریت کنند. در حین بازی، گفت‌وگوهای دوستانه نیز وجود خواهد داشت. بنابراین، اگر کودک شما هر روز کثیف از گودال شنی به خانه می‌آید، مطمئن باشید که در عوض یکی از بهترین فعالیت‌های ممکن را انجام می‌دهد.
مشاهده همه
منبع: empoweredparents