فرانکنشتاین، داستان دانشمند بلندپروازی است که از اعضای مرده استفاده می‌کند تا یک موجود خلق کند اما در نهایت متوجه می‌شود که یک هیولا ساخته. او وقتی به خودش می‌آید که دیگر دیر شده و کار از کار گذشته. این رمان با وجود اینکه بیش از ۲۰۰ سال قدمت دارد، همچنان یکی از ماندگارترین داستان‌های ترسناک است که به ترس‌های انسان در مورد بازی کردن نقش خالق دامن می‌زند. در مورد این رمان، که برای اولین بار در سال ۱۸۱۸ منتشر شد واقعیت‌های تلخ و شیرین زیادی وجود دارد. در این مطلب ۱۱ واقعیت درباره رمان «فرانکنشتاین» را گردآوری کرده‌ایم.
- بررسی رمان «فرانکنشتاین»؛ هیولاهای واقعی چه کسانی هستند؟
۱. «فرانکشتاین» توسط یک نوجوان نوشته شده
سال‌های نوجوانی مری ولستون کرافت گادوین، سال‌های پر حادثه‌ای بود. مری شلی آینده در سن ۱۶ سالگی با شاعر پرسی بیش شلی فرار کرد و طی دو سال بعد، دو فرزند به دنیا آورد. در سال ۱۸۱۶، این زوج به همراه خواهر ناتنی گادوین، کلر کلرمونت، به سوئیس سفر کردند و از لرد بایرون در ویلا دیوداتی دیدن کردند. در آنجا، مری ۱۸ ساله فرانکشتاین را خلق کرد. این رمان در سال ۱۸۱۸ هنگامی که او ۲۰ ساله بود منتشر شد.
۲. رمان از مسابقه نوشتن داستان ارواح بیرون آمده
گادوین و شلی در طول «سال بدون تابستان» از سوئیس دیدن کردند یعنی زمانی که فوران کوه تامبورا در آوریل ۱۸۱۵ در اندونزی مدرن باعث ناهنجاری‌های شدید آب و هوایی و بارندگی زیادی شد. گروهی که در داخل ویلا گیر کرده بودند، داستان‌های ارواح را از کتاب Fantasmagoriana خواندند. پس از آن بود که لرد بایرون به آنها پیشنهاد داد که مسابقه‌ای داشته باشند تا ببینند چه کسی می‌تواند بهترین داستان ارواح را بنویسد. شرکت‌کنندگان عبارت بودند از: بایرون، مری، پرسی و جان پولیدوری.
در پایان، نه بایرون و نه پرسی داستان ارواحشان را به پایان نرساندند، اگرچه پولیدوری بعداً به پیشنهاد بایرون The Vampyre را که داستان‌های خون آشام‌ها را تا به امروز تحت تأثیر قرار داده نوشت.
۳. مری شلی گفت که ایده «فرانکنشتاین» را از یک رویا گرفته
در ابتدا، مری برای نوشتن دشواری داشت و ایده‌ی خوبی برای داستان ارواح به ذهنش نمی‌رسید. تا اینکه یک رویا دید. در مقدمه‌ای بر نسخه ۱۸۳۱ فرانکشتاین، او ادعا کرد دانشجوی رنگ پریده‌ای را دیده که در کنار مخلوق وحشتناکش زانو زده بود.
مری چشمانش را باز کرد و فهمید که داستانش را پیدا کرده است. او فکر کرد: «آنچه من را می‌ترساند، دیگران را به وحشت می‌اندازد» و به این ترتیب روز بعد شروع به کار روی آن کرد و این گوته بود که «فرانکنشتاین» خلق شد.
۴. شلی برای نوشتن «فرانکنشتاین» از علم هم الهام گرفت
شلی از بسیاری از علوم واقعی الهام گرفت، از جمله کاوش در قطب شمال و علل اسرارآمیز مغناطیس آن و کار شیمیدان سر هامفری دیوی (که شلی در زمان جوانی پدرش در سخنرانی‌هایش شرکت کرده بود). الهام دیگر پدیده گالوانیزم است؛ شلی و شرکا در زمانی که در ویلای سوئیس گیر کرده بودند درباره گالوانیزم بحث کردند و این گفتگوها به شلی برای نوشتن «فرانکشتاین» کمک کرد.
۵. شلی «فرانکشتاین» را در سایه تراژدی نوشت
شلی قبل از شروع «فرانکشتاین»، دختری به دنیا آورد که چند روز بعد تولد درگذشت (در واقع، تنها یکی از چهار فرزند شلی تا بزرگسالی زنده ماند) اندکی پس از مرگ نوزاد، شلی در دفتر خود درباره‌ی آن موجود کوچک و رویای زنده شدنش نوشت. دلتنگی برای بچه‌ی ازدست‌رفته تمام وجودش را فراگرفته بود: «من بیدارم و بچه‌ای پیدا نمی‌کنم – تمام روز به آن موجود کوچک فکر می‌کنم.» بنابراین این شرایط و همچنین مرگ خواهر ناتنی‌اش، باید در خلق رمان نقش داشته باشند.
۶. فرانکشتاین نام دانشمند است نه نام هیولا
در رمان، ویکتور فرانکنشتاین نام دانشمند است و هیولا بدون نام باقی می‌ماند. از او به عنوان هیولا، مخلوق، دیمون و آن یاد می‌شود. اما اگر اشتباه کرده‌اید و «فرانکنشتاین» را هیولا خطاب کرده‌اید، نگران نباشید چون شما تنها نیستید! در اوایل سال ۱۸۹۰ این اشتباه توسط The Scots Observer به عنوان اشتباه رایج مطبوعات مورد انتقاد قرار گرفت.
۷. نام رمان با یک قلعه مشترک است
مری نام فرانکشتاین را خودش اختراع کرد. با این حال، فرانکشتاین یک نام آلمانی به معنای stone of the Franks است. علاوه بر این، رادو فلورسکو مورخ ادعا کرد که شلی‌ها در سفری به رودخانه راین از قلعه فرانکشتاین بازدید کردند. آنها زمانی که در آنجا بودند، راجع به کیمیاگری به نام کنراد دیپل که در قلعه زندگی می‌کرد، شنیدند. کنراد دیپل در تلاش بود تا اکسیری به نام روغن دیپل بسازد که باعث می‌شد مردم بیش از صد سال زندگی کنند. شایعه شده بود که دیپل نیز مانند ویکتور فرانکنشتاین، گورهایی را کنده و روی اجساد آزمایش کرده است. با این حال، همه‌ی مورخان متقاعد نشده‌اند که پیوندی وجود دارد، اما اشاره می‌کنند که هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که فرانکنشتاین قلعه‌ای در رمان داشته باشد و شلی هم هرگز در نوشته‌هایش درباره سفر به راین، به این قلعه اشاره نکرده است.
۸. بسیاری فکر می‌کردند که پرسی شلی کتاب «فرانکشتاین» را نوشته است
فرانکشتاین ابتدا به صورت ناشناس منتشر شد. این کتاب به ویلیام گادوین، پدر مری تقدیم شد و پرسی شلی مقدمه آن را نوشت. به دلیل این ارتباطات، بسیاری تصور می‌کردند که پرسی شلی نویسنده است. این افسانه حتی پس از تجدید چاپ فرانکشتاین به نام مری نیز ادامه یافت. در واقع، برخی از مردم هنوز استدلال می‌کنند که پرسی این کتاب را نوشته است!
۹. رمان «فرانکنشتاین» در ابتدا توسط منتقدان مورد انتقاد قرار گرفت
هنگامی که «فرانکشتاین» در سال ۱۸۱۸ منتشر شد، بسیاری از منتقدان آن را مورد انتقاد قرار دادند. جان کروکر، از کوارترلی ریویو، نوشت این اثر پوچی وحشتناک و نفرت‌انگیزی را ارائه می‌دهد. اما رمان‌های گوتیک همه‌گیر شدند و «فرانکشتاین» خیلی زود خوانندگانی پیدا کرد. در سال ۱۸۲۳ نمایشنامه‌ای با عنوان The Fate of Frankenstein محبوبیت داستان را تقویت کرد. در سال ۱۸۳۱، نسخه جدیدی از کتاب، این بار به نام مری منتشر شد.
۱۰. «فرانکشتاین» را عموماً اولین رمان علمی-تخیلی می‌دانند
در واقع مری شلی با نوشتن «فرانکنشتاین» اولین رمان علمی تخیلی مهم را نوشت و همچنین مفهوم «دانشمند دیوانه» را ابداع کرد و به ایجاد horror fiction کمک کرد. تأثیر این کتاب در فرهنگ عامه آنقدر زیاد است که اصطلاح فرانکشتاین به معنای چیزی غیرطبیعی و وحشتناک ورد زبان است.
مری در ادامه داستان‌های علمی تخیلی خود را نوشت، مانند داستان کوتاه Roger Dodsworth: The Reanimated Englishman در مورد مردی که در یخ، یخ زده است. او همچنین رمانی به نام «آخرین نفر» را هم در مورد یک بازمانده در دنیایی که توسط طاعون ویران شده است نوشته.
۱۱. توماس ادیسون فیلمی بر اساس رمان «فرانکنشتاین» ساخت
در سال ۱۹۱۰، استودیوی توماس ادیسون یک فیلم ۱۵ دقیقه‌ای از «فرانکنشتاین» ساخت که یکی از اولین فیلم‌های ترسناک بود. برای سال‌ها گمان می‌رفت که این فیلم گم شده تا اینکه خوشبختانه در دهه ۱۹۸۰ پیدا شد. این فیلم امروز راه خود را به یوتیوب هم باز کرده است و می‌توانید آنجا تماشایش کنید.
منبع: mentalfloss