شروع سال تحصیلی برای والدین و بچه‌ها با چالش‌های زیادی همراه است. پایان تعطیلات و بازگشت به مدارس، تغییر پایه‌ها و حضور در مدارس بزرگتر و با گروه‌های دوستی متفاوت و احیانا تغییر مدرسه از مهم‌ترین چالش‌های والدین و بچه‌ها در آغاز سال تحصیلی است.
یکی از مهم‌ترین چالش‌ها زمانی رخ می‌دهد که فرزند شما پا در مدرسه جدید می‌گذارد. این اتفاق ممکن است به دلیل مهاجرت خانواده، سفرهای کاری یا حتی سیاست‌های خانواده در انتخاب مدرسه رخ بدهد. ولی دلیل آن هرچه باشد به معنی یک شروع تازه برای بچه‌ها و جدایی از محیط قبلی و دوستان سابقش است. هر کدام از این جدایی‌ها و پیوندهای جدید ممکن است برای فرزند شما چالش‌هایی را پیش بیاورد که در اینجا سعی می‌کنیم تکنیک‌های عبور از آن را بیان کنیم.
تغییر می‌تواند ترسناک یا سخت باشد
پر واضح است که بچه‌ها با هم متفاوتند و هر کدام ویژگی‌های فردی خاص خودشان را دارند. آن‌ها به کمک این ویژگی‌هاست که به هر تغییر واکنش نشان می‌دهند. ممکن است برای برخی از بچه‌ها تغییر مسیر مدرسه اتفاق ناخوشایندی باشد چرا که با آن خاطرات زیادی دارند.
برخی دیگر ممکن است در برابر جدا شدن از فضای دوستی‌شان مقاومت نشان دهند و نخواهند تغییر مدرسه را بپذیرند. از سوی دیگر برای بچه‌هایی که مهارت‌های اجتماعی پایین‌تری دارند یک شروع جدید در مدرسه جدید می‌تواند سخت باشد. ارتباط برقرار کردن با مدیر و معلم‌ها در یک فضای تازه در کنار چالش بزرگ دوست پیدا کردن ممکن است آن‌ها را برای رفتن به مدرسه در موقعیت واکنشی قرار دهد.
امی مزولیس (Amy Mezuli)، پزشک و یکی از بنیانگذاران chief clinical officer of Joon در این‌باره می‌گوید: «من واکنش اکثر کودکانی که به مدرسه جدیدی می‌روند را درک می‌کنم. حتی اگر بچه‌ها تغییر را پیش‌بینی می‌کردند، حتی اگر تغییر را می‌خواستند، باز هم تغییر است – و تغییر می‌تواند ترسناک و سخت باشد».
او در ادامه توضیح می‌دهد که اگر فرزند شما تغییر را پیش‌بینی نکرده باشد یا مشتاق تغییر مدرسه نباشد، این انتقال حتی دشوارتر هم خواهد شد. اما نکته مهم در این میان آگاهی شما به عنوان والدین از چالش‌های این مسیر و آمادگی برای کاهش ضربه‌های آن است. یکی از اولین و مهم‌ترین واکنش‌ها به این مسئله برخورد صادقانه با فرزندتان است. به محض اینکه از خبر انتقال‌تان آگاه شدید که می‌توند منجر به تغییر مدرسه محل تحصیل فرزندتان شود باید او را در جریان بگذارد.
دکتر مزولیس در این رابطه می‌گوید: «در لایه زیرین تصمیم به تغییر محل تحصیل بچه‌ها، آن‌ها برخورد شما با خودشان را در زمان تصمیم‌های سخت می‌بینند و از آن نکات زیادی می‌اموزند. تجربه صادق بودن و صریح بودن والدین باعث می‌شود که اعتماد آن‌ها به شما در درازمدت حفظ شود». در بیشتر موارد، دانش‌آموز جدید بودن در یک مدرسه دیگر آسان نخواهد بود. اما کارهایی وجود دارد که با انجام آن می‌توانید به فرزندتان کمک کنید تا این مسیر سخت را به راحتی پشت سر بگذارد.
در ادامه برخی از مهم‌ترین تکنیک‌های این مسیر را بررسی می‌کنیم.
- انواع قلدری در مدرسه و نشانه‌های آن در کودکان را بشناسید
- ۱۲ دلیل عملکرد ضعیف دانش‌آموزان در مدرسه
خطوط ارتباطی را باز نگه دارید
مهم‌ترین مسئله در پشت‌سرگذاشتن چالش‌ها چه در این موضوع و چه در موضوعات دیگر باز نگه‌داشتن خطوط ارتباطی با فرزندتان است. فرزندتان را تشویق کنید تا احساسات و نگرانی‌های‌شان را در مورد انتقال به مدرسه جدید بیان کند. به آن‌ها بگویید که طبیعی است که در چنین وضعیت جدیدی احساس اضطراب کنند و به او اطمینان دهید که داشتن این حس اساسا چیز بدی نیست و هرکسی در موقعیت جدیدی چنین واکنشی خواهد داشت.
کریستوفر پل جونز (Christopher Paul Jones)، نویسنده و متخصص فوبیا در این زمینه پیشنهاد می‌کند: «فرزندتان را تشویق کنید تا در مورد نگرانی‌هایش صحبت کند و به او اطمینان دهید که در هر مرحله از او حمایت می‌کنید و همدلانه مشکلاتش را درک می‌کنید». او همچنین به عنوان یک پیشنهاد برای عبور از این مرحله هم می‌گوید: «داستان‌هایی از تجربیات خود را که ممکن است به عنوان «دانش‌آموز جدید در مدرسه» داشته‌اید با او به اشتراک بگذارید و به آن‌ها بفهمانید که تنها نیستند».
دکتر مزولیس هم در این زمینه توصیه می‌کند که با طرح سوالاتی دقیق بفهمید که فرزندتان از چه چیزی می‌ترسد و اضطراب او بابت چیست و در ادامه می‌گوید: «این کار به شما سرنخ‌هایی می‌دهد که چگونه باید با این اضطراب مقابله کنید».
مقدمات جدایی
حتما می‌دانید که بخش مهمی از چالش‌های این انتقال خداحافظی فرزندان شما با محیط‌های قبلی است. می‌توانید فرزندتان را مسئول اعلام این خبر به معلمان و دوستانش در مدرسه قبی کنید و سپس برای خداحافظی برنامه ریزی کنید.
برای طی کردن این فرایند باید به برخی سوال‌های مهم پاسخ دهید:
- آیا معلم‌های خاص و تاثیرگذار در این مدرسه برای فرزندتان وجود دارد که باید برای خداحافظی ویژه با او برنامه‌ریزی کنید؟
- آیا فضای خاصی در مدرسه وجود دارد که برای فرزند شما خاطره‌ساز بوده و لازم است وداعی ویژه با آن داشته باشد؟
- برنامه‌ها برای خداحافظی با دوستان چگونه باید برنامه‌ریزی شود؟
- برای کسی باید هدیه‌ای فراهم کرد؟
علاوه بر این‌ها یک رویداد خاص یا اهدای یک یادبود هم می‌تواند بخشی از برنامه شما برای وداع با مدرسه قبلی باشد. برخی از بچه‌ها ممکن است در چنین مواقعی یک مهمانی خداحافظی با دوستان خود را در نظر داشته باشند. برخی دیگر اما ممکن است نخواهند چنین در مرکز توجه باشند و تنها یک خاطره جمعی می‌خواهند مانند دفتر یادبودی برای خداحافطی با یادگاری‌هایی از دوستان‌شان. می‌توانید هرکدام از این روش‌ها را که در پیش بگیرد اما مهم این است که در این مسیر حتما رای و نظر فرزندتان را هم دخیل کنید تا برنامه‌ها مطابق میل او پیش برود.
وارد فاز تحقیقاتی شوید
بعد از وداع با مدرسه قبلی فرصت این پیش می‌آید که شما فرزندتان را با مدرسه جدید آشنا کنید. برای این کار می‌توانید یک تور تحقیقاتی با فرزندتان تعریف کنید. به این ترتیب که با هم در اینترنت وقت بگذارنید و وب‌سایت مدرسه جدید، قوانین و مقررات مدرسه، برنامه درسی، لباس فرم مدرسه و همچنین تصاویر داخلی محیط مدرسه را بررسی کنید.
اگر در وی‌سایت مدرسه یا فضاهای آنلاین دیگر رزومه‌ای از مدیر و معلم‌های مدرسه موجود است آن‌ها را هم بررسی کنید و به این ترتیب یک پیش‌آمادگی خوب برای فرزندتان در مسیر رفتن به مدرسه جدید ایجاد کنید. به این ترتیب آن‌ها با هنوز پا نگذاشته به مدرسه جدید با فضای آن آشنا می‌شوند.
جونز در این زمینه می‌گوید: «این اطلاعات را با فرزندتان در میان بگذارید و به سؤالاتی که درباره پروتکل‌های مدرسه دارند پاسخ دهید یا تحقیق کنید. این کار به آن‌ها کمک می کند تا احساس آمادگی بیشتری کنند و همچنین می تواند در آن‌ها نگرشی را ایجاد که بدانند چه چیزی در انتظارشان است».
انجمن‌ها و جمع‌های مرتبط با مدرسه را پیدا کنید
یکی دیگر از موضوعاتی که با جامعه‌پذیر شدن فرزند شما در مدرسه جدید کمک می‌کند پیدا کردن جمع‌های مرتبط با مدرسه است. تیم‌های ورزشی یا تیم‌های تحقیق و پژوهشی که در کنار پروژه‌های اصلی مدارس شکل می‌گیرند فرصتی ایجاد می‌کنند تا بچه‌ها بیشتر و خارج از فضای مدرسه هم با هم در تماس باشند و دوستی‌های عمیق‌تری پیدا کنند. این اتفاق تنها در محیط واقعی رخ نمی‌دهد و می‌توانید از پیوستن به گروه‌های فیسبوکی مدارس شروع کنید.
همچنین آن را تنها محدود به بچه‌ها نکنید و والدین هم خوب است تا در جمع‌هایی که برای آن‌ها ترتیب داده شده حضور داشته باشند. به این ترتیب می‌توانید مطمئن باشید که یک حرکت همه جانبه در زمینه پذیرفته شدن در محیط جدید را پیش گرفته‌اید.
نقش بازی کردن
با نزدیک شدن به اولین هفته در مدرسه جدید، می‌توانید با ترتیب دادن یک بازی به بچه‌ها بیاموزید که احتمالا محیط مدرسه جدید چگونه است و چه چیزهایی در انتظارشان است. جودی لووس (Jody LeVos)، مدیر ارشد آموزش در Begin، استفاده از عروسک‌ها، اکشن فیگورها یا حیوانات عروسکی را برای ایجاد یک کلاس درس مفید می‌داند و می‌گوید: «به فرزندتان اجازه دهید تا تمرین کند که چگونه ممکن است خود را به دوستان جدید معرفی کند. اگر سؤالی داشته باشد، چگونه دست خود را بلند کند، یا چگونه در طول زمان اجرای نمایش در کنار دیگران بنشیند». می‌توانید این کار را قبل از اولین روز مدرسه‌اش انجام دهید و پس از آن که فرزندتان برخی از قوانین و روال‌های جدید در مدرسه آماده کنید.
کلام پایانی
هر تغییری با سختی و چالش‌هایی همراه است. نکته مهم درباره این چالش‌ها اما این است که نسبت به آن آگاهی داشته باشید و برایش آماده باشید. فرایند جدا کردن بچه‌ها از مدرسه قبلی و بردن آن‌ها به مدرسه جدید فرایندی است که با یک جدایی و یک شروع تازه ارتباط دارد و هر کدام از این دو می‌تواند برای بچه‌ها سخت و دردناک باشد. باید قبل از انجام این فرایند درباره آن مطالعه کنید و تکنیک‌های لازم برای عبور از این دوران گذرا را لحاظ کنید.
همچنین خوب است اگر تجربه‌ای در این زمینه دارید با دیگران در میان بگذارید. چون هیچ چیزی به اندازه تجربه‌های عملی و عینی نمی‌تواند به دیگران در این مسیر یاری برساند. اگر تاکنون چنین کاری را تجربه کرده‌اید با اینجا و با خوانندگان ما در میان بگذارید.
مشاهده همه
منبع: Parents