این فرضیه که ما در کیهان تنها نیستیم، هر روز به واقعیت نزدیک‌تر می‌شود اما آثار سینمایی به ما یادآوری می‌کنند که وجود بیگانگان ممکن است تاثیرات مخربی برای بشریت به همراه داشته باشد. درباره حمله موجودات فضایی تاکنون فیلم و سریال‌های متعددی ساخته شده است که اکثرشان سعی دارند برداشت تازه‌ای از فرازمینی‌ها ارائه دهند و البته وقتی به مقوله‌ی تهاجم می‌رسیم، منطقی است که این فیلم‌ها رویکرد مثبتی نسبت به بیگانگان نداشته باشند و آن‌ها را به چشم خطر آشکار ببینند زیرا تجاوز به قلمروی انسان به معنای اعلان جنگ است.
با اینکه ۱۰ فیلم منتخب این مقاله پرتره‌ای دقیق از حمله موجودات فضایی ارائه می‌دهد اما تنها درباره یک تهاجم گسترده نیستند و مضامین دیگری را هم بررسی می‌کند، از به چالش کشیده شدن عقاید تا کنار آمدن با ترومای نابودی جهان و غم از دست دادن عزیزان. پیش از قرن بیست‌ویکم هم فیلم‌های شاخصی با این سوژه ساخته شده‌اند اما آثار مدرن‌تر به دلیل پیشرفت فناوری‌های سینمایی، حداقل از جنبه‌ی بصری فیلم‌های قابل اعتنایی هستند.
۱۰- نشانهها (Signs)
- سال انتشار: ۲۰۰۲
- کارگردان: ام. نایت شیامالان
- بازیگران: مل گیبسون، واکین فینیکس، روری کالکین، ابیگیل برسلین، مریت ویور، کلیفورد دیوید
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۵ از ۱۰۰
ام نایت شیامالان در سال‌های اخیر به یک فیلم‌ساز معمولی تبدیل شده است اما سینمادوستان، دوران اوج او را هرگز فراموش نخواهند کرد. چهار سال پس از «حس ششم» و دو سال پس از «آسیب‌ناپذیر»، شیامالان «نشانهها» را ساخت که یک فیلم درجه‌یک درباره حمله موجودات فضایی است. نقش‌آفرینی‌ها خوب، موسیقی بهتر و فیلم‌نامه‌ی اثر درخشان است و اگر صادق باشیم، آن جامپ‌اِسکر مشهور فیلم (موجود بیگانه‌ی پشت بوته‌ها) را به‌راحتی نمی‌توان فراموش کرد. گراهام (مل گیبسون) یک کشیش سابق است که حالا همراه با برادرش مریل (واکین فونیکس)، و دختر و پسر کوچکش در یک مزرعه زندگی می‌کند.
پس از کشف چند حلقه‌ی کشتزار عجیب‌وغریب در مزرعه‌اش، گراهام به این نتیجه می‌رسد که پای موجودات فرازمینی در میان است و تئوری‌های او به‌تدریج رنگ حقیقت به خود می‌گیرند. نشانهها شاید در ظاهر درباره حمله موجودات فضایی باشد اما در حقیقت داستانی درباره بحران ایمان و اعتقاد است. گراهام پس از مرگ همسرش از کلیسا خارج می‌شود. او در برقراری ارتباط با دو فرزندش دچار مشکل است و برادرش مریل را هم باید مدیریت کند. فیلم نزدیک شدن احساسی اعضای خانواده را بررسی می‌کند، اینکه چگونه یک تهدید بزرگ باعث می‌شود تا آن‌ها متحد شوند.
۹- پایان جهان (The World’s End)
- سال انتشار: ۲۰۱۳
- کارگردان: ادگار رایت
- بازیگران: سایمون پگ، نیک فراست، پدی کانسیدین، مارتین فریمن، ادی مارسن، رزاماند پایک، پیرس برازنان
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۹ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۹ از ۱۰۰
وقتی به آثاری می‌پردازیم که از قلب رمان‌های پرفروش، داستان‌های مصور و بازی‌های ویدیویی بیرون آمده‌اند یا به فیلم‌های انقلابی سینما ادای دین می‌کنند، شاید نام کوئنتین تارانتینو، گیرمو دل تورو، پیتر جکسون یا استیون اسپیلبرگ به ذهن برسد اما یک کارگردان خوش‌آتیه را هم باید به این فهرست اضافه کنید: ادگار رایت. او سبک فیلم‌سازی منحصربه‌فردی دارد و در سال‌های اخیر آثاری عرضه کرده است که ژانر خود را بازتعریف می‌کنند، همانند «پایان دنیا» که نقطه‌ی پایانی سه‌گانه‌ی محبوب «سه طعم کورنتو» است و ورود این فیلم‌ساز به ژانر علمی-تخیلی را رقم می‌زند.
قصه درباره گروهی از دوستان است که پس از مدت‌ها، یک شب گردهم آمده‌اند و تصادفا حمله‌ی موجودات فضایی را مشاهده می‌کنند.پایان دنیا در کنار شخصیت‌های دوست‌داشتنی و عرضه‌ی یک برداشت متفاوت از بیگانگان، از نظر بصری هم یکی از بهترین فیلم‌های کارنامه‌ی هنری ادگار رایت است. هنگامی که داستان فیلم به غروب نزدیک می‌شود، رایت می‌داند چگونه باید از نور به‌عنوان یکی از عناصر داستانی استفاده کند. رنگ آبی برای شخصیت‌های بیگانه یک عنصر حیاتی به حساب می‌آید و در چند بخش، باعث غافل‌گیری مخاطب می‌شود زیرا انسان نبودنِ این موجودات فضایی را یادآوری می‌کند.
۸- نابودی (Annihilation)
- سال انتشار: ۲۰۱۸
- کارگردان: الکس گارلند
- بازیگران: ناتالی پورتمن، جنیفر جیسن لی، اسکار آیزاک، جینا رودریگز، تسا تامپسون، بندیکت وانگ
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۸ از ۱۰۰
الکس گارلند فیلم‌ساز مستعدی است که با «اکس ماکینا» (۲۰۱۴) سزاوارانه در کانون توجه قرار گرفت. «نابودی» دومین فیلم او محسوب می‌شود که از آن استقبال نشد اما اثر خوش‌ساختی است که شباهت زیادی به دیگر فیلم‌های ژانر ندارد. البته با ایده‌ی کلی آن احتمالا آشنایی دارید، انسان‌های کنجکاوی که وارد یک قلمروی تازه می‌شوند و همین کنجکاوی نابودی آن‌ها را رقم می‌زند؛ گارلند اما این ایده را آغشته به خلاقیت و در یک بستر متفاوت پیاده‌سازی می‌کند.
نابودی قصه‌ی گروهی از زنان را روایت می‌کند که تصمیم می‌گیرند وارد یک منطقه‌ی قرنطینه شوند. زیست‌شناس و سرباز سابق، لنا (ناتالی پورتمن) پس از ناپدید شدن همسرش، این ماموریت را برعهده می‌گیرد و به جهان خطرناکی قدم می‌گذارد که توسط موجودات فضایی دگرگون شده است. فیلم به مضامینی همچون افسردگی، خودتخریبی، خوی انسانی و غم فقدان می‌پردازد و علی‌رغم نقدهای مثبتی که دریافت کرد، در گیشه شکست خورد.
- ۱۰ فیلم فضایی برتر قرن ۲۱؛ وقتی تکنولوژی به کمک سینما می‌آید
۷- حمله به بلوک (Attack the Block)
- سال انتشار: ۲۰۱۱
- کارگردان: جو کرنیش
- بازیگران: جان بویگا، جودی ویتاکر، فرانز درامه، نیک فراست، لوک تردئوی، لیان جونز، سایمون هاوارد
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۱ از ۱۰۰
یک فیلم علمی-تخیلی خلاقانه‌ی دیگر که بی‌تردید ارزش تماشا دارد؛ «حمله به بلوک» سیاه و هیجان‌انگیز است و اگرچه مخاطب هدف آن را باید نوجوانان بدانیم اما بزرگسالان را هم راضی می‌کند. قصه پیرامون چند نوجوان بزهکار اتفاق می‌افتد که پس از حمله‌ی موجودات فضایی به محله‌ی آن‌ها در جنوب لندن، تصمیم می‌گیرند تا وارد عمل شوند و مثل قهرمان‌ها عمل کنند.
فیلم برای جلوه‌های ویژه، کارگردانی جو کرنیش، بازی خوب جان بویگا و رویکرد متفاوت به ژانر علمی-تخیلی با نقدهای مثبت روبه‌رو شد اما متاسفانه در گیشه شکست خورد (با این حال، در گذر زمان به یک فیلم کالت تبدیل شد و طرفداران زیادی پیدا کرد). این فیلم درباره موجودات فضایی نامزد چند جایزه‌ی مهم شد و شاید باورکردنی نباشد اما به نظر می‌رسد که قسمت دوم آن هم در راه است. دنباله را بار دیگر کرنیش می‌نویسد و کارگردانی می‌کند و اگر تغییری ایجاد نشود، نقش اصلی را جان بویگا برعهده خواهد داشت.
۶- ایالت محبوس (Captive State)
- سال انتشار: ۲۰۱۹
- کارگردان: روپرت وایت
- بازیگران: جان گودمن، اشتون ساندرس، جاناتان میجرز، مشین گان کلی، ورا فارمیگا، کوین دان، بن دنیلز
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۴۳ از ۱۰۰
این فیلم علمی-تخیلی مدرن در دوران اکران با بازخوردهای منفی روبه‌رو شد، منتقدان و مخاطبان از آن استقبال نکردند، امتیازات خوبی نگرفت و در گیشه هم نفروخت اما در بازنگری‌های دوباره و با گذشت چهار سال، حالا نگاه‌ها به «ایالت محبوس» مثبت‌تر شده است و علی‌رغم ضعف‌های واضحی که دارد، شاید ارزش یک بار تماشا را داشته باشد. قصه در جهانی اتفاق می‌افتد که مورد حمله‌ی موجودات فضایی قرار گرفته است و آن‌ها موفق شده‌اند تا کنترل کره‌ی زمین را در دست بگیرند و حالا انسان‌ها با زیر سایه‌ی قوانین بی‌رحمانه‌ی بیگانگان زندگی می‌کنند.
همه‌ی انسان‌ها اما شکست را نپذیرفته‌اند و گروه مقاومت سعی دارد تا راهی برای شکست فرازمینی‌ها پیدا کند. گابریل (اشتون ساندرس) نوجوانی است که از شرایط خسته است و می‌خواهد به گروه شورشیان ملحق شود تا در این جنگ نابرابر و خطرناک نقشی داشته باشد. ایالت محبوس فیلم علمی-تخیلی قابل‌قبولی درباره حمله موجودات فضایی است و با اینکه همیشه موفق نمی‌شود اما در تلاش است تا از کلیشه‌های رایج ژانر فاصله بگیرد.
۵- یک مکان ساکت (A Quiet Place)
- سال انتشار: ۲۰۱۸
- کارگردان: جان کرازینسکی
- بازیگران: امیلی بلانت، جان کرازینسکی، میلیسنت سیموندز، نوآ جوپ
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۶ از ۱۰۰
یک فیلم ترسناک ناهمگون که ایده‌های نوآورانه‌اش آن را به یک تجربه‌ی سینمایی متفاوت تبدیل کرد. در «یک مکان ساکت» همه‌چیز با سکوت پیوند خورده است و ما با شخصیت‌هایی روبه‌رو هستیم که برای بقاء نباید کوچک‌ترین صدایی تولید کنند و یک اشتباه کوچک می‌تواند منجر به مرگ آن‌ها شود. در جهانی که اکثر انسان‌ها به دلیل حملات هیولاهای فضایی نابوده شده‌اند، یک خانواده‌ی کوچک تلاش می‌کند تا به زندگی ادامه دهد. از آن‌جایی که این موجودات نسبت به صدا حساس هستند، سکوت تنها راه نجات به حساب می‌آید، در نتیجه اعضای خانواده به‌واسطه‌ی زبان اشاره با یکدیگر صحبت می‌کنند.
هنگامی که یک مکان ساکت روی پرده رفت، سینمادوستان شوکه شدند و قسمت دوم هم که دو سال بعد از راه رسید، طرفداران را ناامید نکرد. فیلم از سوی هیئت ملی بازبینی فیلم و بنیاد فیلم آمریکا به عنوان یکی از ۱۰ فیلم برتر سال ۲۰۱۸ انتخاب شد و چند نامزدی دیگر هم به‌دست آورد. یک مکان ساکت را حالا باید یک مجموعه بدانیم؛ اولین نسخه‌ی فرعی با نام «یک مکان ساکت: روز اول» سال آینده اکران می‌شود و در آن لوپیتا نیونگو و الکس وولف به ایفای نقش می‌پردازند. قسمت سوم هم سال ۲۰۲۵ روی پرده می‌رود و احتمالا در آن شاهد بازگشت امیلی بلانت و کیلیان مورفی خواهیم بود.
۴- کلاورفیلد (Cloverfield)
- سال انتشار: ۲۰۰۸
- کارگردان: مت ریوز
- بازیگران: لیزی کاپلان، جسیکا لوکاس، تی جی میلر، مایک ووگل، اودت انابل، لایزا لاپیرا
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۸ از ۱۰۰
هنگامی که «کلاورفیلد» اکران شد، هیچ‌کس انتظار نداشت که فیلم خوبی باشد. یک فیلم‌ساز گمنام را در پشت دوربین داشت، از تکنیک ویدئوی پیداشده (Found footage) استفاده می‌کرد که اغلب آزاردهنده است و تیم بازیگری هم ناشناخته بود. با این حال، کلاورفیلد به یک پدیده‌‌ی جهانی تبدیل شد. فیلمی که در نگاه اول به نظر می‌رسید حتی ارزش اکران در سالن‌های سینما را ندارد، ناگهان این حس را به شما منتقل می‌کرد که یکی از جذاب‌ترین بلاک‌باسترهای تاریخ است و هیچ اعتقادی به پیروی از قوانین هالیوودی ندارد و حتی خبری از یک پایان خوش هم نیست.
پس از اینکه موجودات فضایی به شهر نیویورک حمله می‌کنند، شش جوان که در یک مهمانی شرکت کرده بودند، باید برای بقاء تلاش کنند. این موجودات فضایی که کلاور نام دارند اما عظیم‌الجثه و خطرناک هستند و کسی نمی‌تواند از جنگیدن با آن‌ها جان سالم به در ببرد. مت ریوز قصه را آرام و کلیشه‌ای آغاز می‌کند اما پس از آن شما را به قلب جهنم می‌فرستد. فیلم دو نسخه‌ی فرعی هم دارد، اولی «شماره ۱۰ خیابان کلاورفیلد» که سال ۲۰۱۶ اکران شد و عملکرد موفقی داشت و دیگری «پارادوکس کلاورفیلد» (۲۰۱۸) که از سرویس نتفلیکس منتشر شد اما به موفقیتی نرسید. طبق اخبار منتشر شده، دنباله‌ی مستقیم کلاورفیلد هم‌اکنون در دست توسعه قرار دارد.
۳- جنگ دنیاها (War of the Worlds)
- سال انتشار: ۲۰۰۵
- کارگردان: استیون اسپیلبرگ
- بازیگران: تام کروز، داکوتا فانینگ، میراندا اتو، جاستین چتوین، تیم رابینز
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۵ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۵ از ۱۰۰
در مقایسه با فیلم‌های بزرگ و شاهکاری که استیون اسپیلبرگ در کارنامه دارد، «جنگ دنیاها» متوسط محسوب می‌شود و با وجود اینکه نقاط ضعف آن مشهود است اما بازهم یک سروگردن بالاتر از اکثر آثار مشابه است. در حالی که بیشتر فیلم‌های بلاک‌باستری درباره حمله موجودات فضایی، حوادث را در ابعاد گسترده به تصویر می‌کشند و کشورها، دانشمندان، سربازان و سیاستمداران حضور پررنگی در قصه دارند، جنگ دنیاها به سرگذشت سه شهروند عادی می‌پردازد که در این جنگ بزرگ گرفتار شده‌اند. ری (تام کروز) یک مرد معمولی است که تنها می‌خواهد فرزندانش را از این اتفاقات در امان نگه دارد. مطابق معمول، اسپیلبرگ فیلم باکیفیتی ساخته که از نظر فیلمبرداری و جلوه‌های ویژه درجه‌یک است. بعضی از نماهای فیلم همچنان حیرت‌انگیز جلوه می‌کنند، همانند جایی که اجساد در رودخانه شناور هستند یا نمایی که واگن‌های یک قطار آتش گرفته‌اند.
شکوهمندترین نمای فیلم اما شاید جایی باشد که برای نخستین بار با یک ماشین جنگی «سه‌پایه» ملاقات می‌کنیم و عظمت آن ما را مضطرب می‌کند. این صحنه از قلب رمان اصلی نوشته‌ی اچ جی ولز آمده و همان چیزی است که او توصیف کرده بود. اسپیلبرگ به‌خوبی توانسته است قصه‌ی کلاسیک ولز را مدرنیزه کند. او همچنین برخی از مضامین رمان پیرامون استعمار و جنگ هسته‌ای را با مسائل روز آن دوران همانند زندگی در دنیای پس از حملات ۱۱ سپتامبر جایگزین کرد که حرکت هوشمندانه‌ای بود.
۲- وسعت شب (The Vast of Night)
- سال انتشار: ۲۰۱۹
- کارگردان: اندرو پترسون
- بازیگران: سیرا مک‌کورمک، جیک هوروویتز، گیل کروناور، بروس دیویس، گرگ پیتون، مارک بنیک
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۲ از ۱۰۰
یک فیلم علمی-تخیلی زیرکانه درباره حمله موجودات فضایی که چندان دیده نشد و حتی آدم‌های کمی نام آن را شنیده‌اند. ماجراهای این فیلم مستقل مهجور، در دهه‌ی ۵۰ میلادی جریان دارد و اتفاقات یک شب ویژه را روایت می‌کند. فی کروکر (سیرا مک‌کورمک) که شب‌ها برای یک ایستگاه رادیویی کار می‌کند، یک صدای مرموز را می‌شنود که ظاهرا به یک پروژه‌ی مخفی دولتی مربوط است اما در ادامه مشخص می‌شود که این صدا از فضا می‌آید. بیش از این درباره قصه توضیح نمی‌دهیم تا جذابیت‌های آن حفظ شود اما اگر از طرفداران جدی ژانر علمی-تخیلی هستید، فرصت تماشای وسعت شب را نباید از دست دهید.
ساخته‌ی اندرو پترسون در ظاهر شبیه به یک اثر درجه‌دو به نظر می‌رسد که با توجه به بودجه‌ی ناچیز ۷۰۰ هزار دلاری، چندان تعجب‌آور نیست اما فیلم با ایده‌های خوب و ایجاد تعلیق، کنجکاوی شما را برمی‌انگیزد و اوج موفقیت آن را باید پایان‌بندی غیرمنتظره‌اش بدانیم. وسعت شب یک ادای دین تمام‌عیار به سینمای علمی-تخیلی دهه‌ی ۵۰ میلادی است و اندرو پترسون را به‌عنوان یک فیلم‌ساز بااستعداد معرفی می‌کند، اثر سینمایی جدید او که در ژانر تریلر-جنایی است، سال آینده با بازی متیو مک‌کانهی روی پرده خواهد رفت.
- ۱۵ فیلم علمی-تخیلی تماشایی برای آن‌هایی که این ژانر را دوست ندارند
۱- جواب منفی (Nope)
- سال انتشار: ۲۰۲۲
- کارگردان: جردن پیل
- بازیگران: دنیل کالویا، کیکه پالمر، استیون ین، براندون پریا، کیث دیوید
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۳ از ۱۰۰
یک فیلم دیوانه‌وار دیگر از جردن پیل که ثابت کرد او علاوه‌بر ترسناک، در ژانر علمی-تخیلی هم حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. قصه پیرامون خانواده‌ی هی‌وود جریان دارد که سال‌هاست اسب‌های موردنیاز فیلم‌ها و تبلیغات تلویزیونی را فراهم می‌کند. پس از اینکه اوتیس هی‌وود (کیث دیوید) به شکل عجیبی کشته می‌شود، وظیفه‌ی مدیریت کسب‌وکار خانواده به فرزندانش، اوجِی (دنیل کالویا) و اِمرالد (کیکه پالمر) واگذار شود. این خواهر و برادر جایگزین چندان مناسبی برای پدر نیستند و برای حل مشکلات مالی مزرعه، اسب‌هایشان را به یک پارک تفریحی وسترن می‌فروشند اما شرایط به‌یک‌باره عوض می‌شود. هنگامی که یک موجود فضایی هیولاگونه که انسان‌ها و اسب‌ها را می‌بلعد از راه می‌رسد و در حوالی خانه‌ی هی‌وودها سکنا می‌گزیند، اوجی و اِمرالد مجبور می‌شوند تا با آن مبارزه کنند.
آن‌ها اما انگیزه‌های دیگری هم دارند و می‌خواهند از این موجود فضایی فیلمبرداری کنند تا با فروش ویدیوی آن به پول خوبی برسند و زندگی خود را سروسامان دهند. جوردن پیل با جواب منفی نه‌تنها یک فیلم متفاوت درباره حمله موجودات فضایی ساخته است بلکه به مضامین مهمی همچون گرایش انسان مدرن به شهرت نیز می‌پردازد. فیلم به ما می‌گوید که اگر روزی موجودات فضایی پدیدار شوند، بسیاری از آدم‌ها تلاش می‌کنند تا از طریق آن‌ها به ثروت و شهرت برسند اما سوء‌استفاده از این موجودات با نتایج مثبتی همراه نخواهد بود. «جواب منفی» یکی از بهترین فیلم علمی-تخیلی قرن بیست‌ویکم است که احتمالا در آینده بیشتر از آن صحبت خواهد شد.
منبع: MovieWeb