هوش مصنوعی از مباحث داغ و مناقشه‌برانگیز این روزها محسوب می‌شود و اگرچه دهه‌ها است که در صنعت سینما حضور پررنگی دارد اما در سال‌های اخیر چند سریال تلویزیونی تفکربرانگیز و درجه‌یک هم درباره آن ساخته شده است؛ از «وست ورلد» تا «آینه سیاه».
با اوج‌گیری چت‌جی‌پی‌تی، دیپ فیک و دیگر نمونه‌های مشابه، حالا دیگر باید هوش مصنوعی را جدی گرفت. ایده‌ای که تا چند سال قبل بیشتر در آثار سینمایی و رمان‌های علمی-تخیلی به آن پرداخته می‌شد، اکنون رنگ واقعیت به خود گرفته است، می‌تواند برنامه‌نویسی و نقاشی کند، داستان بنویسد و انیمیشن بسازد. با اینکه هوش مصنوعی در حال حاضر بشریت را تهدید نمی‌کند و شاید هرگز به آن درجه نرسد اما فیلم‌ها و سریال‌ها به ما یادآور می‌شوند که چنین سیستم‌هایی قابل‌پیش‌بینی نیستند و خطرات آن‌ها را نباید به‌کلی نادیده گرفت.
اگر به ایده‌ی هوش مصنوعی علاقه‌مند هستید، سریال‌های این فهرست از زوایای متفاوتی به آن نزدیک می‌شوند، از آثاری که نیمه‌ی پُر لیوان را می‌بینند و هوش مصنوعی را یک عنصر کارآمد می‌دانند که می‌تواند کیفیت زندگی انسان را بهبود ببخشد و جهان را به جای بهتری تبدیل کند تا آثاری که آن را یک خطر جدی ترسیم می‌کنند که شاید روزی به ادراک برسد و تصمیم بگیرد انسان را کنار بزند و کنترل جهان را در اختیار بگیرد.
۱۰- نکست (NEXT)
- سال پخش: ۲۰۲۰
- تعداد فصل‌ها: ۱
- سازنده: مانی کوتو
- بازیگران: جان اسلتری، مایکل ماسلی، ایو هارلو، الیزابت کاپوچینو، جیسون باتلر هارنر، آرون موتن، ایوان ویتن
- امتیاز کاربران IMDb به سریال: ۶.۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۶۴ از ۱۰۰
این سریال مهجور قصه‌ی یک دانشمند نابغه به نام پل لوبلان (جان اسلتری) را روایت می‌کند که موفق شده است هوش مصنوعی قدرتمندی به نام «نکست» خلق کند اما به‌تدریج متوجه می‌شود که آفرینش او در حال پیشرفت غیرقابل‌کنترل و تبدیل شدن به یک چیز شوم و خطرناک است. لوبلان از شرکت اخراج می‌شود تا نکست بدون مزاحمت دیگران، به رشد خود ادامه دهد و غیرقابل‌توقف شود. حالا لوبلان با همکاری یک مامور در تلاش است تا جلوی این هوش مصنوعی شیطانی را بگیرد و اجازه ندهد که جهان را به آشوب بکشد.
شبکه‌ی فاکس تبلیغات زیادی برای این سریال نکرد تا نکست مخاطبان زیادی نداشته باشد (به‌طور میانگین حدود ۱ میلیون نفر آن را تماشا کردند که برای مجموعه‌ای که از یک شبکه‌ی غیرکابلی پخش می‌شود آمار افتضاحی است). با این حال، علی‌رغم لغو شدن و نیمه‌کاره باقی ماندن داستان، نکست ارزش تماشا دارد. در هر اپیزود، می‌بینیم که هوش مصنوعی شیطانی حوادث بزرگی را رقم زده است و بشریت را تهدید و شخصیت‌ها را با چالش روبه‌رو می‌کند.
- آیا ربات قاتل فیلم «مگان» می‌تواند به حقیقت تبدیل شود؟
۹- کلاس ۰۹ (Class of ‘۰۹)
- سال پخش: ۲۰۲۳
- تعداد فصل‌ها: ۱
- سازنده: تام راب اسمیت
- بازیگران: برایان تایری هنری، کیت مارا، سپیده معافی، برایان جی اسمیت، بروک اسمیت، جک مک‌دورمن
- امتیاز کاربران IMDb به سریال: ۶.۵ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۵۹ از ۱۰۰
توسعه‌دهنده‌ی این سریال، تام راب اسمیت است که رمان‌دوستان با آثار شاخص او به‌ویژه «کودک ۴۴» آشنایی دارند. با حضور راب اسمیت در پشت این پروژه، انتظارات از آن بالا بود و «کلاس ۰۹» قطعا می‌توانست بهتر باشد و بخش زیادی از پتانسیل خود را هدر داده اما در مجموع یک سریال قابل‌قبول درباره هوش مصنوعی است که قصه‌ی آن در چند دهه‌ی مختلف رخ می‌دهد. ماجراها در سه بازه‌ی زمانی گذشته، حال و آینده اتفاق می‌افتند (که به موازات یکدیگر پیش می‌روند). در گذشته، ما با چند مامور اف‌بی‌آی همراه می‌شویم که مراحل آموزش را طی می‌کنند. در زمان حال، این شخصیت‌ها به جایگاه خوبی رسیده‌اند و در تلاش هستند تا وظایف خود را به‌درستی انجام دهند و در آینده، این شخصیت‌ها زیر سایه‌ی یک هوش مصنوعی خطرناک زندگی می‌کنند که بر همه‌ی ابعاد زندگی انسان‌ها نظارت دارد.
هر کدام از این دوره‌های زمانی جذابیت خاص خود را دارند اما بخش‌های آینده در مجموع مهم‌تر است و مباحث جالبی هم ایجاد می‌کند. در این جهان، هوش مصنوعی می‌تواند جرم‌ها را پیش از وقوع پیش‌بینی کند (چیزی شبیه به سریال «مظنون» و فیلم «گزارش اقلیت» ساخته‌ی استیون اسپیلبرگ)، در نتیجه درباره‌ی اخلاقیات، قانون و اعتماد به تکنولوژی سوالات زیادی ایجاد می‌شود. آیا می‌توان به چنین سیستمی اعتماد کرد؟ با چند سکانس اکشن خوب و یک تیم بازیگری پرستاره، کلاس ۰۹ استفاده از هوش مصنوعی در بدنه‌ی سیستم قضایی را هم به‌خوبی بررسی می‌کند.
۸- بارگذاری (Upload)
- سال پخش: ۲۰۲۰ تا به امروز
- تعداد فصل‌ها: ۲
- سازنده: گرگ دنیلز
- بازیگران: رابی امل، اندی الو، الگرا ادواردز، زینب جانسون، کوین بیگلی، کریس ویلیامز، جسیکا توک، ویلیام بی. دیویس
- امتیاز کاربران IMDb به سریال: ۷.۹ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۹۶ از ۱۰۰
همه‌ی مجموعه‌های درباره هوش مصنوعی نباید دراماتیک یا هیجان‌انگیز باشند؛ سریال «بارگذاری» این مسئله را ثابت می‌کند و ایده‌های آشنای علمی-تخیلی را آغشته به کمدی ارائه می‌دهد. در آینده، جهان به نقطه‌ای می‌رسد که آدم‌ها می‌توانند ضمیر خودآگاه خود را بارگذاری کنند و یک زندگی پس از مرگِ مجازی داشته باشند. هنگامی که یک برنامه‌نویس به نام ناتان براون (رابی امل) از جهان می‌رود، ضمیر خودآگاه او بارگذاری می‌شود تا وارد یک بهشت دیجیتالی شود و حالا او باید با عواقب مرگ خود و این سبک زندگی جدید کنار بیاید.
ایده‌های این سریال درباره‌ی ارتباط مرگ و فناوری‌های مدرن شما را کنجکاو و گاهی هم غافل‌گیر می‌کند. بارگذاری نه‌تنها ایده‌ی نوآورانه‌ی یک زندگی پس از مرگ دیجیتالی (و وابسته به هوش مصنوعی) را در کانون توجه قرار می‌دهد، یک معمای دیگر هم دارد: شاید مرگ ناتان دلایل خاصی داشته باشد، پاسخ این سوال را دیر یا زود دریافت خواهیم کرد. طرفداران آثار علمی-تخیلی کمدی از این مجموعه‌ی کمتردیده‌شده‌ی سرویس آمازون پرایم لذت بیشتری خواهند برد.
۷- نابودگر: ماجراهای سارا کانر (Terminator: The Sarah Connor Chronicles)
- سال پخش: ۲۰۰۸ – ۲۰۰۹
- تعداد فصل‌ها: ۲
- سازنده: جاش فریدمن
- بازیگران: لینا هیدی، توماس دکر، سامر گلایو، برایان آستین گرین، گرت دیلاهانت، شرلی منسن، ریچارد تی جونز
- امتیاز کاربران IMDb به سریال: ۷.۶ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۸۵ از ۱۰۰
«نابودگر» یکی از محبوب‌ترین مجموعه‌های علمی-تخیلی سینمایی تاریخ است که یک دهه‌ی قبل برای آن یک سریال تلویزیونی راضی‌کننده هم ساخته شد که متاسفانه به پایان خط نرسید. اگر فیلم‌های مجموعه به‌ویژه نسخه‌ی اصلی سال ۱۹۸۴ را دیده‌اید، حتما می‌دانید که هوش مصنوعی حضور پررنگی در رویدادها دارد. در قسمت اول، یک ربات آدم‌کش (آرنولد شوارتزنگر) از سال ۲۰۲۹ به ۱۹۸۴ فرستاده می‌شود تا سارا کانر (لیندا همیلتون) را به قتل برساند. هم‌زمان، یک سرباز به نام کایل ریس (مایکل بین) از سوی نیروهای مقاومت به گذشته فرستاده شده است تا از سارا محافظت کند.
کایل ریس به سارا توضیح می‌دهد که در آینده‌ی نزدیک، یک هوش مصنوعی فوق‌پیشرفته به نام اسکای‌نت به هوشیاری کامل خواهد رسید و یک آخرالزمان هسته‌ای را رقم می‌زند. سارا باید زنده بماند زیرا در آینده نوزادی به دنیا می‌آورد که رهبری انسان‌ها در نبرد علیه اسکای‌نت را برعهده خواهد گرفت. داستان این سریال اگرچه در یک خط زمانی متفاوت رخ می‌دهد اما ماجراهای آن پس از «نابودگر ۲: روز داوری» (۱۹۹۲) اتفاق می‌افتد. ما بار دیگر با سارا کانر همراه می‌شویم که سعی دارد از پسرش جان در مقابل هجوم نابودگرهای دیگر محافظت کند.
طرفداران مجموعه خیلی زود شیفته‌ی «نابودگر: ماجراهای سارا کانر» شدند؛ قصه تعلیق بالایی داشت، سکانس‌های اکشن هیجان‌انگیز بودند و روابط شخصیت‌ها در حدواندازه‌ی نسخه‌های سینمایی بود. علاوه بر این، سریال بار دیگر به ما یادآور می‌شود که هوش مصنوعی اسکای‌نت نسخه‌های سینمایی تا چه اندازه خطرناک و آسیب‌زا است و چه اهدافی را دنبال می‌کند. با اینکه پایان اصلی ماجراهای سارا کانر را هرگز ندیدیم اما این سریال را باید یکی از نسخه‌های سرگرم‌کننده‌ی مجموعه‌ی نابودگر و یکی از آثار خوب تلویزیونی درباره هوش مصنوعی بدانیم.
۶- خانوم دیویس (Mrs. Davis)
- سال پخش: ۲۰۲۳
- تعداد فصل‌ها: ۱
- سازنده: تارا هرناندز، دیمون لیندلوف
- بازیگران: بتی گیلپین، جک مک‌دورمن، اندی مک‌کوئین، مارگو مارتیندال، الیزابت مارول، کریس دیامانتوپولوس، کاتیا هربرس
- امتیاز کاربران IMDb به سریال: ۷.۳ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۹۲ از ۱۰۰
«خانوم دیویس» یک اثر عجیب‌وغریب است که نشان می‌دهد تلفیق ایده‌های نامتعارف گاهی به چه نتایج جالبی ختم می‌شود. این مینی سریال شبکه‌ی پیکاک، قصه‌ی یک راهبه به نام خواهر سیمون (بتی گیلپین) را روایت می‌کند که می‌خواهد هوش مصنوعی تهدیدآمیزی به نام خانوم دیویس را نابود کند. سیمون در مسیر نابودی این هوش مصنوعی، از سلاح اصلی‌اش یعنی ایمان و باور به خدا استفاده می‌کند و در کنار جستجو برای جام مقدس، در مقابل گروه‌های مذهبی دیگر قرار می‌گیرد.
سریال خانوم دیویس از بردن قصه به مکان‌های غیرمنتظره و تلفیق تاریخ و فانتزی ترسی ندارد و به این رویدادهای بامزه، یک هوش مصنوعی آینده‌گرایانه‌ی شرور را هم اضافه کنید که اهداف شومی دارد و حاضر است برای رسیدن به خواسته‌هایش هر کاری انجام دهد. این مجموعه خود را چندان جدی نمی‌گیرد و خواهر سیمون با پدیده‌هایی روبه‌رو می‌شود که قابل توضیح دادن نیستند و دلیلی هم برایشان نمی‌توانید پیدا کنید.
۵- نیمه انسان (Almost Human)
- سال پخش: ۲۰۱۳ – ۲۰۱۴
- تعداد فصل‌ها: ۱
- سازنده: جی.اچ. وایمن
- بازیگران: کارل اربن، لیلی تیلور، مکنزی کروک، مایکل ایلی، مایکل اربی، مینکا کلی
- امتیاز کاربران IMDb به سریال: ۷.۹ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۶۹ از ۱۰۰
رویدادهای «نیمه انسان» (یا «تقریبا انسان») در سال ۲۰۴۸ اتفاق می‌افتد، در آینده‌ای که آدم‌ها و ربات‌های هوش مصنوعی با یکدیگر متحد شده‌اند تا جلوی جرم و جنایت را بگیرند. جان (کارل اربن) یک کارآگاه پلیس کارکشته است که در جریان یک تیراندازی به‌شدت مجروح می‌شود و به کما می‌رود. او پس از بیدار شدن، ضمن طی کردن دوره‌های درمان، باید با همکار جدید خود نیز دست‌وپنجه نرم کند: یک رباتِ از رده خارج شده اما احساسی به نام دوریان (مایکل ایلی).
نقطه‌ی قوت نیمه انسان، فضاسازی و خلق یک جهان علمی-تخیلی پرجزئیات است که تفاوت زیادی با فیلم‌های بلاک‌باستری و پرخرج ندارد. از کنار سکانس‌های اکشن کم‌نظیر سریال نباید عبور کرد و ترکیب کارل اربن و مایکل ایلی هم جواب داده است. دو شخصیت دوست‌داشتنی قصه، دیالوگ‌های طعنه‌آمیز و هوشمندانه‌ای رد و بدل می‌کنند و به‌تدریج دوستی جالبی میان آن‌ها شکل می‌گیرد. سریال همچنین به این مسئله می‌پردازد که آیا هوش مصنوعی می‌تواند در حل پرونده‌ها به ماموران پلیس کمک کند یا خیر. متاسفانه نیمه انسان هم به پایان نرسید و فصل دوم آن ساخته نشد اما ارزش تماشا دارد.
- ۱۰ فیلم علمی-تخیلی برتر درباره‌ی هوش مصنوعی
۴- انسان‌ها (Humans)
- سال پخش: ۲۰۱۵ – ۲۰۱۸
- تعداد فصل‌ها: ۳
- سازنده: جاناتان برکلی، سم وینسنت
- بازیگران: جما چان، کالین مورگان، تام گودمن-هیل، کاترین پارکینسون، امیلی برینگتون، ویلیام هرت، دنی وب
- امتیاز کاربران IMDb به سریال: ۷.۹ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۹۴ از ۱۰۰
«انسان‌ها» ما را به آینده‌ای می‌برد که ربات‌های هوش مصنوعی انسان‌نما تولید شده‌اند. این ربات‌ها که از نظر ظاهری تفاوت زیادی با آدمی ندارند، در اختیار خانواده‌ها قرار می‌گیرند تا به آن‌ها کمک کنند. ما در طول سریال، با چند خانواده‌ی مختلف و ربات‌های اختصاصی آن‌ها همراه می‌شویم، از چالش‌هایی که در زندگی شخصی دارند تا طریقه‌ی تعامل آن‌ها با ربات‌ها.
انسان‌ها سریال هوشمندانه‌ای است که سوالات زیادی مطرح می‌کند، این سوالات تنها به اهمیت و تاثیرگذاری احتمالی هوش مصنوعی بر زندگی انسان‌ها در سال‌های آتی خلاصه نمی‌شود بلکه مضامین دیگری همچون ارتباط میان انسان و ربات را هم پوشش می‌دهد. اگر روزی چنین ربات‌هایی تولید و عرضه شوند، خانواده‌ها را تا چه اندازه تحت‌تاثیر قرار خواهند داد؟ آیا می‌توان به آن‌ها اعتماد کرد یا حتی آن‌ها را به رسمیت شناخت؟ با بازی ستارگانی همچون جما چان و ویلیام هرت فقید، داستان‌های سریال انسان‌ها ارزش دنبال کردن دارد اما ناگفته نماند که متاسفانه این مجموعه هم لغو شده است.
۳- مظنون (Person of Interest)
- سال پخش: ۲۰۱۱ – ۲۰۱۶
- تعداد فصل‌ها: ۵
- سازنده: جاناتان نولان
- بازیگران: جیم کاویزل، مایکل امرسون، تراجی پی. هنسون، کوین چاپمن، سارا شاهی، ایمی اکر
- امتیاز کاربران IMDb به سریال: ۸.۵ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۹۲ از ۱۰۰
«مظنون» در دوران پخش سروصدای زیادی به پا کرد و یک سریال جنایی متفاوت است که ایده‌ی اصلی قصه‌ی آن با هوش مصنوعی رابطه دارد. قصه‌ی این مجموعه‌ی محبوب شبکه‌ی سی‌بی‌اس، پیرامون مامور سابق سازمان سیا، جان ریس (جیم کاویزل) اتفاق می‌افتد که حالا با یک مرد ثروتمند نابغه به نام هارولد فینچ (مایکل امرسون) همکاری می‌کند. فینچ یک سیستم هوش مصنوعی پیشرفته خلق کرده است که به‌واسطه‌ی آن می‌توان جرایم آتی را پیش از وقوع پیش‌بینی کرد و جلوی آن‌ها را گرفت. حالا این دو سعی دارند تا به‌واسطه‌ی این سیستم، عدالت را اجرا کنند.
اهمیت سریال مظنون در گذر زمان کم نشده و در دورانی که هوش مصنوعی در حال اوج‌گیری است، باید حتی بیشتر از قبل به ایده‌های بلندپروازانه‌ی آن توجه داشت، به‌ویژه پس از اتفاقاتی که برای ادوارد اسنودن رخ داد (کارمند سابق سازمان سیا که درباره‌ی جاسوسی دولت‌ها از مردم افشاگری‌های بزرگی انجام داد). مظنون پیرامون حریم شخصی، نظارت مخفی، امنیت و تشخیص هویت هم حرف‌های مهمی می‌زند. این سال‌ها سریال و فیلم‌های متعددی درباره هوش مصنوعی ساخته شده است اما مظنون بی‌گمان یکی از هیجان‌انگیزترین برداشت‌ها از آن را ارائه می‌دهد.
۲- آینه سیاه (Black Mirror)
- سال پخش: ۲۰۱۱ تا به امروز
- تعداد فصل‌ها: ۶
- سازنده: چارلی بروکر
- بازیگران: برایس دالاس هاوارد، هایلی اتول، جان هم، توبی کبل، آنتونی مکی، هانا جان کامن، کریستین میلیوتی
- امتیاز کاربران IMDb به سریال: ۸.۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۸۳ از ۱۰۰
«آینه سیاه» یکی از بهترین سریال‌های آنتولوژی سال‌های اخیر است که به خطرات پیشرفت تکنولوژی و تاثیر آن‌ها بر زندگی انسان می‌پردازد. با اینکه همه‌ی اپیزودها درباره هوش مصنوعی نیست اما حضور پررنگی در سریال دارد، برای مثال می‌توانیم به قسمت «بازخواهم گشت» از فصل دوم و «جواَن آدم بدی است» از فصل ششم اشاره کرد که برداشت‌های جالب و تفکربرانگیزی از ایده‌ی هوش مصنوعی ارائه می‌دهند. بازخواهم گشت قصه‌ی مارتا (هایلی اتول)، یک زن بیوه را روایت می‌کند که در تلاش است تا همسرش را از طریق هوش مصنوعی احیا کند.
پس از اینکه اَش (دامنل گلیسون) در یک تصادف کشته می‌شود، مارتا کشف می‌کند که از طریق یک تکنولوژی هوش مصنوعی که ادای اَش را در می‌آورد می‌تواند با او (یا یک نسخه‌ی تقلبی از او) ارتباط برقرار کند. این اپیزود تاثیرگذار در مدح اندوه و سوگواری، به ما می‌گوید که فناوری‌های مدرن هرگز نمی‌توانند جایگزین ارتباط انسانی واقعی شوند. در سوی دیگر، جواَن آدم بدی است قصه‌ی دختری به همین نام (با بازی انی مورفی) را روایت می‌کند که آگاه می‌شود زندگی‌اش به‌صورت بی‌درنگ، توسط هوش مصنوعی به یک سریال تلویزیونی تبدیل و پخش می‌شود. این اپیزود به ایده‌ی تولید محتوای هنری به‌واسطه‌ی هوش مصنوعی و نقض حریم خصوصی می‌پردازد.
۱- وست‌ورلد (Westworld)
- سال پخش: ۲۰۱۶ – ۲۰۲۲
- تعداد فصل‌ها: ۳
- سازنده: جاناتان نولان، لیزا جوی
- بازیگران: ایوان ریچل وود، آنتونی هاپکینز، تندی نیوتون، آرون پال، جفری رایت، جیمز مارسدن، بن بارنز، لوک همسورث
- امتیاز کاربران IMDb به سریال: ۸.۵ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۸۰ از ۱۰۰
یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های سال‌های اخیر درباره هوش مصنوعی، سریال «وست‌ورلد» آینده‌ای را ترسیم می‌کند که در آن ربات‌هایی به نام میزبان، به بازیچه‌ی آدمی تبدیل شده‌اند و ساکنان یک شهر بازی خیالی را تشکیل می‌دهند. وظیفه‌ی میزبان‌ها این است که مهمانان ثروتمند (که با پرداخت پول وارد شهر بازی شده‌اند) را سرگرم و خواسته‌های آن‌ها را برآورده کنند. با این حال، همه‌چیز مطابق برنامه پیش نمی‌رود و تعدادی از میزبان‌ها علیه برنامه‌ریزی و صاحبان خود قیام می‌کنند تا میان انسان و ربات‌ها کشمکش ایجاد شود.
وست‌ورلد به ما نشان می‌دهد که نوآوری‌ها در زمینه‌ی هوش مصنوعی ممکن است در نهایت به کجا ختم شود و چه عواقبی برای انسان خواهد داشت. در سریال، خطرات هوش مصنوعی در قالب شخصیت‌های میزبان و همچنین یک سیستم پیشرفته به نام ریهوبوم (Rehoboam) عرضه می‌شود که به‌صورت مخفیانه زندگی همه را کنترل می‌کند. وست‌ورلد در مقایسه با نسخه‌ی سینمایی اصلی (۱۹۷۳) اثر به مراتب پیچیده‌تر و فلسفی‌تری است و یک پیش‌بینی ترسناک از روزی که انسان به معنای واقعی کلمه کنترل هوش مصنوعی را از دست دهد.
منبع: CBR