فرمت آنتولوژی در سال‌های اخیر به محبوبیت بالایی در دنیای تلویزیون رسیده است و سریال‌هایی همچون «فارگو»، «آینه‌ی سیاه» و «کارآگاه حقیقی» از آن استفاده می‌کنند. بعضی از این مجموعه‌ها یک فصل کامل را به یک قصه اختصاص می‌دهند و برخی دیگر در هر اپیزود به یک داستان کاملا مستقل می‌پردازند. انعطاف‌پذیری ساختار آنتولوژی این فرصت را در اختیار سازندگان قرار می‌دهد تا با عجیب‌ترین سوژه‌های ممکن وارد میدان شوند و از زمان پخش سریال «منطقه‌ی نیمه‌روشن»، بسیاری از فیلم‌سازان بزرگ ژانر وحشت ترغیب شده‌اند تا در تولید این مجموعه‌های اپیزودیک ترسناک مشارکت داشته باشند.
بعضی از ایده‌های ترسناک به اندازه‌ای خوب نیستند که به یک فیلم یا سریال بلند تبدیل شوند و فرمت آنتولوژی به نویسندگان و فیلم‌سازان اجازه می‌دهد تا این ایده‌ها را در چهارچوبی متفاوت عرضه کنند. این مجموعه‌ها کار را برای تماشاگر نیز آسان می‌کنند زیرا اغلب ارتباطی میان قصه‌ها وجود ندارد، بنابراین شما می‌توانید آن‌ها را به دلخواه خود تماشا کنید. نکته‌ی دیگر در رابطه با فهرست زیر این است که تنها به مجموعه‌های اپیزودیک پرداخته‌ایم، در نتیجه آثاری همچون «تسخیرشدگی» یا «داستان ترسناک آمریکایی» که یک فصل کامل را صرف تنها یک قصه می‌کنند، از این مقاله کنار گذاشته شده‌اند.
۱۰- نمایش مورمور (Creepshow)
- سال پخش: ۲۰۱۹ – ادامه دارد
- تعداد فصل‌ها: ۴
- تعداد اپیزودها: ۲۳
- سازنده: گریگوری نیکوترو
- بازیگران: توبین بل، جانکارلو اسپوزیتو، آدرین باربو، کایلی فلمینگ، اسکات رامون سگورو مسکادی، جفری کمبس
- امتیاز کاربران IMDb به سریال: ۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۹۷ از ۱۰۰
ای‌سی کامیکس یکی از پرطرفدارترین شرکت‌های ناشر کتاب‌های کمیک در دههی ۵۰ و ۶۰ میلادی بود و آثار سینمایی متعددی به‌صورت رسمی و غیررسمی بر اساس آثار آن‌ها تولید شد. «نمایش مورمور» (۱۹۸۲) یکی از فیلم‌هایی بود که از ساختارهای کمیک‌های ای‌سی کامیکس پیروی کرد، اثری که فیلم‌نامه‌اش را استیون کینگ نوشت و جرج رومرو آن را جلوی دوربین برد. نسخه‌ی تلویزیونی نمایش مورمور که پخش آن از سال ۲۰۱۹ آغاز شد، بر اساس همان فیلم ساخته شده است و به‌عمد می‌خواهد شبیه آثار ترسناک درجه‌دو باشد.
سازنده‌ی مجموعه، گریگوری نیکوترو اینجا هم از آثار نویسندگان شاخصی همچون استیون کینگ استفاده کرده است و مطابق انتظار، فضاها و قصه‌های مشابه ای‌سی کامیکس را در این سریال مدرن هم پیدا می‌کنید. در هر قسمت، ما دو با داستان کوتاه ترسناک روبه‌رو هستیم که قصهی آن‌ها پیرامون یک هیولا یا موجود عجیب رخ می‌دهد. برای طرفداران آثار وحشت‌انگیز کلاسیک، نمایش مورمور جذابیت بیشتری هم دارد، البته توصیه می‌کنیم که ابتدا به سراغ نسخه‌ی سینمایی ساخته‌ی جورج رومرو بروید.
- ۱۰ فیلم استفن کینگ که ارزش دارد بارها تماشا کنید
۹- آیا از تاریکی هراس دارید؟ (Are You Afraid Of The Dark)
- سال پخش: ۱۹۹۰ – ۲۰۰۰
- تعداد فصل‌ها: ۷
- تعداد اپیزودها: ۱۰۳
- سازنده: دی. جی. مک‌هیل، ند کندل
- بازیگران: لورا برترام، میا کرشنر، یوجین برد، پالی شنون، باب‌کت گولدث‌ویت، کریستوفر هیردال، ملیسا جون هارت
- امتیاز کاربران IMDb به سریال: ۸.۲ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۹۱ از ۱۰۰
«آیا از تاریکی هراس دارید؟» یکی از محبوب‌ترین مجموعه‌های تلویزیونی شبکه‌ی نیکلودئون در دهه ۹۰ میلادی بود که اگرچه مخاطب هدف آن کودک است اما خطوط داستانی به‌شدت ترسناکی دارد. برخی از اپیزودهای سریال مانند «قصهی عینک جادویی» و «قصهی روح یخ‌زده» حتی وهم‌انگیزتر هم جلوه می‌کنند زیرا انتظار نداریم که چنین رویدادهای سیاهی را در یک مجموعه‌ی کودکانه مشاهده کنیم.
این سریال آنتولوژی از هر نظر سرگرم‌کننده است و امضاهای ژانر ترسناک را از اکثر مجموعه‌های مشابه مدرن بهتر می‌شناسد و به نمایش می‌گذارد. آیا از تاریکی هراس دارید هنوز هم جذابیت‌های خود را از دست نداده است و می‌تواند مخاطبان نوجوان و بزرگسال را به یک اندازه بترساند و غافل‌گیر کند.
۸- قفسه عجایب (Guillermo Del Toro’s Cabinet Of Curiosities)
- سال پخش: ۲۰۲۲
- تعداد فصل‌ها: ۱
- تعداد اپیزودها: ۸
- سازنده: گیرمو دل تورو
- بازیگران: اندرو لینکلن، بن بارنز، صوفیا بوتله، لوک رابرتز، اف. مورای آبراهام، اریک آندره، دیوید هیولت
- امتیاز کاربران IMDb به سریال: ۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۹۳ از ۱۰۰
یکی از ویژگی‌های رایج آثار آنتولوژی کلاسیک، حضور یک مجری میان‌سال – یا پیرمرد – است که نقش راوی را دارد و با یک مونولوگ مرموز، ما را به تماشای هرکدام از این قصه‌های مستقل دعوت می‌کند. فیلم‌ساز برنده‌ی جایزه‌ی اسکار، گیرمو دل تورو که آثاری همچون «هزار توی پن» (۲۰۰۶) و «شکل آب» (۲۰۱۷) را در کارنامه دارد، در «قفسه عجایب» که سال گذشته از سرویس نتفلیکس منتشر شد، برداشت خودش از مجموعه‌های آنتولوژی را به نمایش می‌گذارد.
دل تورو اما تنها مجری و تهیه‌کننده‌ی این مجموعه نیست بلکه گروهی از فیلم‌سازان خوش‌آتیه‌ی ژانر را گردهم آورده و به آن‌ها کمک کرده است تا مهارت‌های خود را در قالب فیلم‌های کوتاه به رخ بکشند (بر اساس داستان‌های کوتاهی از نویسندگان شاخصی همچون اچ. پی. لاوکرفت). قفسه عجایب اگر فصل‌های بیشتری داشت بی‌تردید در این فهرست در رتبه‌ی بهتری قرار می‌گرفت، با این حال با توجه به کیفیت بالای هر اپیزود و بازخوردهای مثبتی که دریافت کرد، می‌توان امیدوار بود که این مجموعه ادامه داشته باشد و در آینده‌ی نزدیک بیشتر دید شود.
۷- هیولاها (Monsters)
- سال پخش: ۱۹۸۸
- تعداد فصل‌ها: ۳
- تعداد اپیزودها: ۷۲
- سازنده: ریچارد پی روبینستاین، میچل گالین
- بازیگران: جان بوگلر، پاملا دین کلی، مایکل جی اندرسون، رابرت ویل، میت لوف، مرلین جونز، تام میسون
- امتیاز کاربران IMDb به سریال: ۷.۳ از ۱۰
این سریال آنتولوژی ترسناک علمی-تخیلی – همان‌طور که از نامش هم مشخص است – در هر اپیزود به یک نوع هیولای متفاوت می‌پردازد و با اینکه بعضی از آن‌ها ناخواسته طنز ایجاد می‌کنند و شما را می‌خندانند اما بعضی از اپیزودها می‌توانند به کابوس مخاطبان تبدیل شوند. «هیولاها» طی سه فصل، دامنه‌ای از سوژه‌های گوناگون را پوشش می‌دهد و در کنار جلوه‌های ویژه‌ی میدانی و هیولاهای دست‌ساز درجه‌یک، تیم بازیگری درخشانی هم دارد.
این مجموعه بازتابی از تحولاتی است که اواخر دههی ۸۰ میلادی و اوایل دههی ۹۰ میلادی در ژانر ترسناک رخ داد. هیولاها به‌یقین محصول زمانه‌اش است و شاید در مقایسه با آثار مدرن حرفی برای گفتن نداشته باشد اما موفق می‌شود تا لحظات ترسناک غیرمنتظره‌ای خلق کند، همانند اپیزود «مانکن‌های وحشت» که یادآور سری فیلم‌های «استاد عروسکی» است.
۶- استادان وحشت (Masters Of Horror)
- سال پخش: ۲۰۰۵ – ۲۰۰۷
- تعداد فصل‌ها: ۲
- تعداد اپیزودها: ۲۶
- سازنده: میک گریس
- بازیگران: کارن الیزابت آستین، آنتونی هریسون، نورمن ریدس، هنری توماس، بری ترنر، استیون وبر، والتر های
- امتیاز کاربران IMDb به سریال: ۷.۴ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۶۳ از ۱۰۰
این مجموعه‌ی مشهور شبکه‌ی شوتایم، به معنای واقعی کلمه در حد نامش ظاهر می‌شود و تعدادی از استعدادهای بزرگ ژانر ترسناک همانند داریو آرجنتو (سوسپیریا و شبح اپرو)، جان کارپنتر (موجود و هالووین)، جو دانته (گرملین‌ها) و تاکاشی میکه (آزمون بازیگری و تئاتر وحشت یاکوزا: سر گاو) در تولید آن نقش داشته‌اند. به عبارت دیگر، هرکدام از اپیزودهای این سریال توسط یکی از غول‌های ژانر ترسناک کارگردانی شده است و به جز بودجه‌ی محدود، آن‌ها آزادی کامل داشته‌اند تا داستان مورد نظر خود را آن‌طور که می‌خواهند روایت کنند.
«استادان وحشت» این فرصت را در اختیار بزرگان ژانر وحشت قرار داده است تا کمی به آزمون‌وخطا بپردازند یا این شانس را داشته باشند تا برخی از پروژه‌های رویایی خود – که نتوانستند به فیلم تبدیل کنند – را در ساختاری مهجورتر به نمایش بگذارند. استادان وحشت از آن پروژه‌هایی است که اگر امروز اتفاق می‌افتاد، سروصدای بیشتری به پا می‌کرد. این مجموعه پس از دو فصل لغو شد، با این حال، «خودِ ترس» (۲۰۰۸) در حقیقت فصل سوم آن به حساب می‌آید و ارزش تماشا دارد.
- ۱۵ سریال آنتولوژی برتر که نمی‌توانید از تماشا کردنشان دست بردارید
۵- محدودیت‌های خارجی (The Outer Limits)
- سال پخش: ۱۹۶۳ – ۱۹۶۵
- تعداد فصل‌ها: ۲
- تعداد اپیزودها: ۴۹
- سازنده: لزلی استیونز
- بازیگران: کوین کانوی، گاروین کراس، اسکات سوانسون، تام باتلر، اندرو ایرلای، کریستین لهمن، بروس هاروود
- امتیاز کاربران IMDb به سریال: ۸.۲ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۹۲ از ۱۰۰
«محدودیت‌های خارجی» یک سریال آنتولوژی کم‌نظیر است که متاسفانه همیشه در زیر سایه‌ی محبوبیت «توایلایت زون» قرار داشت و هرگز آن‌طور که باید دیده نشد اما بی‌تردید یک گزینه مناسب برای طرفداران آثار اپیزودیک است و تلفیق جذابی از ژانرهای ترسناک و علمی-تخیلی ارائه می‌دهد.
محدودیت‌های خارجی از استعدادهای نویسندگان سرشناس و کهنه‌کاری همچون هارلن الیسون استفاده می‌کند و برخی از اپیزودهای شاخص آن مانند «شیطانی با دست شیشه‌ای» و «آدم‌های ناجورِ سیاره‌ی زانتی» به‌راحتی در کنار قسمت‌های برتر توایلایت زون قرار می‌گیرند و آن‌ها را فراموش نخواهید کرد. ناگفته نماند که مشابه توایلایت زون، محدودیت‌های خارجی هم در دههی ۹۰ میلادی احیا شد؛ این نسخه‌ی بازسازی در مجموع کیفیت مناسبی دارد و به نسخه‌ی اصلی دههی ۶۰ میلادی وفادار است.
۴- داستان‌هایی از تاریکی (Tales From The Darkside)
- سال پخش: ۱۹۸۳ – ۱۹۸۸
- تعداد فصل‌ها: ۴
- تعداد اپیزودها: ۹۰
- سازنده: جورج ای. رومرو
- بازیگران: جان مارزیلی، پاتریک مک‌نی، ویک تی‌بک، پائولا ترومن، تام نیومن، فیلیپ راث، بردلی فیشر
- امتیاز کاربران IMDb به سریال: ۷.۴ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۴۶ از ۱۰۰
هنگامی که از آثار آنتولوژی ترسناک صحبت می‌کنیم، سریال «داستان‌هایی از تاریکی» شاید آخرین گزینه‌ای باشد که به ذهن می‌رسد؛ مجموعه‌ای که متاسفانه میان آثار محبوب دههی ۸۰ میلادی گم شد، حتی با اینکه هویت ویژه‌ی خود را دارد و یک نسخه‌ی تقلبی و کپی‌برداری‌شده از توایلایت زون، «گالری شب» یا محدودیت‌های خارجی نیست. تهیه‌کنندگی سریال را جورج رومرو افسانه‌ای بر عهده دارد و اگر با آثار او آشنا هستید، احتمالا می‌توانید حدس بزنید که چهار فصل این مجموعه تا چه اندازه شما را خواهند ترساند.
داستان‌هایی از تاریکی یک برداشت متفاوت از قصه‌های هیولایی ارائه می‌دهد و حتی یک فیلم سینمایی بلند هم برای آن ساخته شد. این فیلم با نام «داستان‌هایی از تاریکی» و با بازی استیو بوشمی، جولین مور، جیمز رمار و کریستین اسلیتر در سال ۱۹۹۰ روی پرده رفت و در گیشه هم موفق ظاهر شد (عکس فوق از نسخه‌ی سینمایی است). بعضی از طرفداران، این فیلم را سزاوارانه «نمایش مورمور ۳» اصلی می‌نامند.
۳- قصه‌هایی از سردابه (Tales From The Crypt)
- سال پخش: ۱۹۸۹ – ۱۹۹۶
- تعداد فصل‌ها: ۷
- تعداد اپیزودها: ۹۳
- سازنده: ویلیام جینس، استیو داد
- بازیگران: آنتونی مایکل هال، آرنولد شوارتزنگر، بیل پکستون، بنیسیو دل تورو، برد پیت، کرک داگلاس، تام هنکس
- امتیاز کاربران IMDb به سریال: ۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۸۲ از ۱۰۰
وقتی به سریال‌های آنتولوژی ترسناک می‌رسیم، «قصه‌هایی از سردابه» بدون‌شک یکی از بزرگان است؛ مجموعه‌ای که در دههی ۹۰ میلادی طرفداران زیادی داشت و در فرهنگ عامه هم به‌وفور به آن پرداخته می‌شد. قصه‌هایی از سردابه از آثاری بود خون تازه‌ای به این ژانر تزریق کرد و با رویکرد منحصربه‌فردی به آن نزدیک شد و آثار دیگری در سال‌های بعدی تلاش کردند تا همین مسیر را طی کنند اما در مقایسه با آن حرفی برای گفتن ندارند.
همانند استادان وحشت، تعدادی از اپیزودهای این سریال شبکه‌ی اچ‌بی‌او را هم یک فیلم‌ساز شاخص ژانر کارگردانی کرده است، مانند ریچارد دانر (طالع نحس)، تام هالند (بازی بچگانه و شب وحشت)، توبی هوپر (کشتار با اره‌برقی در تگزاس و پولترگایست) و ویلیام فریدکین (جن‌گیر). قصه‌هایی از سردابه که مستقیما بر اساس کتاب‌های ای‌سی کامیکس ساخته شده است، حکایت‌هایی تاثیرگذار در باب اخلاقیات است که همانند توایلایت زون پیچش‌های داستانی غیرمنتظره‌ای دارد.
۲- داخل شماره ۹ (Inside No. 9)
- سال پخش: ۲۰۱۴ – ادامه دارد
- تعداد فصل‌ها: ۸
- تعداد اپیزودها: ۴۹
- سازنده: ریس شیراسمیت، استیو پمبرتون
- بازیگران: بن ویل‌باند، کاترین پارکینسون، اونا چاپلین، دنیس لاسن، جما آرترتون، ادام دیکن، لیندزی مارشال
- امتیاز کاربران IMDb به سریال: ۸.۵ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۱۰۰ از ۱۰۰
«داخل شماره ۹» یک سریال آنتولوژی ترسناک خالص نیست اما خالقان آن، ریس شیراسمیت و استیو پمبرتون از طرفداران سرسخت این ژانر هستند و در این کمدی سیاه هم سعی کرده‌اند تا به آن نزدیک شوند. در همین راستا، برخی از اپیزودهای سریال بیش از حد سیاه و وحشتناک شده‌اند و اغلب از چرخش‌های داستانی و مرگ‌های شوکه‌کننده بهره می‌برند. برگ برنده‌ی سریال این است که همه‌ی اپیزودهای آن علی‌رغم استقلال، به عدد ۹ مرتبط هستند و اغلب فضاهایی تئاترگونه دارند.
داخل شماره ۹ اگرچه با قصه‌های سیاه و شخصیت‌های درمانده‌اش به یاد آورده می‌شود اما از نظر فنی هم مرزها را جابه‌جا می‌کند و به جای تکرار گذشته به دنبال نوآوری است. برای مثال می‌توانیم به اپیزودی اشاره کنیم که هیچ دیالوگی ندارد یا یک اپیزود دیگر که دیالوگ‌های آن بر اساس مصرع موزون (پنج‌وتدی یامبیک) نوشته شده است یا حتی یک قسمت داریم که قصهی آن از طریق دوربین‌های مداربسته روایت می‌شود.
- ۱۲ فیلم اپیزودیک (آنتولوژی) برتر که باید تماشا کنید
۱- توایلایت زون (The Twilight Zone)
- سال پخش: ۱۹۵۹ – ۱۹۶۴
- تعداد فصل‌ها: ۵
- تعداد اپیزودها: ۱۵۶
- سازنده: راد سرلینگ
- بازیگران: ویلیام بندیکس، مارتین بالسام، راد سرلینگ، رابرت مک‌کورد، وان تیلور، دیوید آرمسترانگ، جان اندرسون
- امتیاز کاربران IMDb به سریال: ۹.۱ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به سریال: ۹۲ از ۱۰۰
سریال توایلایت زون یا «منطقه نیمه‌روشن» در میان آثار آنتولوژی ترسناک تلویزیونی و سریال‌های علمی-تخیلی ترسناک حرف اول و آخر را می‌زند؛ مجموعه‌ای که بارها و بارها از آن تقلید شده است و فیلم‌های متعددی از آن الهام گرفته‌اند. قصه‌های فراموش‌نشدنی این مجموعه اما تنها قصد ترساندن و مضطرب کردن مخاطب را ندارند بلکه یک نقد اجتماعی نیز محسوب می‌شوند و گاهی هم به وادی فلسفه و روان‌شناسی قدم می‌گذارند. در توایلایت زون برای نخستین بار با ترفندهای روایی ویژه‌ای روبه‌رو می‌شویم که بعدها در آثار سینمایی به کار گرفته شد.
سازندگان در طراحی و روایت قصه‌های مورد نظر خود از هیچ سوژه‌ای اجتناب نکرده‌اند و پی‌درپی شجاعت به خرج می‌دهند. توایلایت زون در دههی ۸۰ میلادی و بار دیگر در سال ۲۰۱۹ توسط جردن پیل (کارگردان فیلم‌های برو بیرون، ما و جواب منفی) احیا شد که این دو نسخه متاسفانه در حدواندازه‌ی مجموعه‌ی اصلی نیستند اما ارزش تماشا دارند و از قصه‌های غیرقابل‌پیش‌بینی و ترسناکی بهره می‌برند.
منبع: CBR