آنزیم‌های موجود در پودر لباسشویی با سریع‌تر کردن فعالیت‌های شیمیایی شستشو، در از بین رفتن لکه‌های روی لباس و همچنین از بین بردن بوی بد آن، تاثیرگذار هستند. شرکت‌های تولید این پودرها، با استفاده از آنزیم‌های متفاوت و متناسب، در تلاش هستند بهترین شستشو را در عین حفاظت از محیط زیست و آلوده نکردن این محیط، فراهم آورند.
در این متن تلاش می‌کنیم حقایقی راجع‌به آنزیم‌های موجود در پودر لباسشویی را بیان کنیم. حقایقی که باعث می‌شوند بار دیگر که در حال شستشوی لباس بودید، به جعبه‌ی حاوی پودر کمی بیشتر توجه کنید و دقت بیشتری در انتخابتان به کار ببرید.
آنزیم‌های موجود در پودر لباسشویی چیست ؟
پودرهای لباسشویی که در مغازه‌های سراسر کشور فروخته می‌شوند، دارای آنزیم‌های بیولوژیکی هستند تا هر چه بهتر بتوانند در روند شستشوی لباس، عمل کنند. بطور مثال، لیپاز و پروتئاز دو نوع از آنزیم‌های موجود در پودرها هستند که در بدن خودمان نیز یافت می‌شوند. لیپاز در شکستن پیوند‌های چربی به‌جا مانده روی لباس کمک می‌کنند و پروتئاز در از بین بردن پیوند‌های پروتئینی آلودگی، نقش دارند. در وهله‌ی اول پودرهای لباسشویی که این دو آنزیم را دارا هستند، احتمالا در شستشو، بهتر عمل می‌کنند و دلیل عدم قطعیت بهتر شسته شدن لباس‌هایتان، وابسته به نوع لکه و پارچه‌‌ای‌ست که شما قصد شستشوی آنها را دارید.
کدام ترکیب آنزیم‌ها باید در پودر لباسشویی وجود داشته باشد؟
آنزیم لیپاز و پروتئاز، دشمن لکه‌های چربی
همان‌طور که گفتیم پودرهای لباسشویی حاوی دو آنزیم لیپاز و پروتئاز، احتمالا بهتر در شستشو عمل خواهند کرد. اما تمام آنزیم‌های پودر لباسشویی همین دو آنزیم نیستند و حالا به معرفی چند آنزیم مهم دیگر خواهیم پرداخت که وجود آنها در پودر لباسشویی انتخابی شما، می‌تواند کار را برای شستشوی لباس‌هایتان آسان‌تر کند. فرض کنید دارید از خوردن یک ماکارونی چرب لذت می‌برید و ناگهان با ریختن مقداری از آن روی بهترین لباس سفیدتان، لکه‌ی نشاسته‌ی بزرگی رو آن می‌اندازید، اینجاست که آنزیم آمیلاز به داد شما می‌رسد. این آنزیم مختص شستشوی نشاسته‌هاست. لکه‌های ماکارونی، سیب‌زمینی، غذای کودک، میوه و انواع شکلات‌ها و سس‌ها را به سادگی از بین خواهد برد.
پیشنهاد می‌کنیم برای از بین بردن لکه‌های سخت و قدیمی چربی از این پودرلباسشویی استفاده کنید.
آنزیم ماناناز، از بین برنده‌ی لکه‌های خاص
دیگر آنزیمی که می‌تواند در از بین بردن لکه‌های خاص مثل سس، بستنی، جوهر خودکار و بخصوص لوازم آرایشی به شما کمک کند، آنزیم ماناناز است که مختص از‌بین بردن پیوند لکه‌های کلوئیدی با پارچه است.
آنزیم سلولاز، حافظ لباس‌های شما
حالا که تا حدی با آنزیم‌های شستشو آشنا شدید، بهتر است با مهم‌ترین آنزیم حفظ و نگهداری بافت پارچه و افزایش طول عمر آشنا شوید. این آنزیم سلولاز نام دارد که در عین طولانی کردن عمر و نرمی پارچه‌ی لباس شما، لکه‌های ریز و عمیق را از پارچه پاک می‌کند. این آنزیم را در شستشوی لباس‌های پرزدار و پشمی‌اتان پیشنهاد می‌کنیم و اگر در حال شستن لباس سفید باشید، می‌توانید با اطمینان از اینکه پرزهای سطحی روی لباستان پاک خواهند شد، به شستشو ادامه دهید. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این آنزیم همین حفظ و نگهداری از لباس‌های سفید است که از تیره و کدر شدن پارچه، جلوگیری می‌کند. پس بار دیگر که در حال خرید پودر لباسشویی بودید بدانید پودر انتخابی‌اتان اگر حاوی سلولاز باشد، می‌توانید اطمینان بیشتری از شسته شدن و ماندگاری لباستان داشته باشید.
چرا از آنزیم‌ها در پودر لباسشویی استفاده می‌شود؟
حتما تا الآن باید متوجه شده باشید که وجود آنزیم‌ها در پودرهای لباسشویی به دلیل کمک به بهتر شسته شدن آلودگی‌ها و لکه‌ها، توجیه‌پذیر است، اما اهمیت آنزیم‌ها فقط به اینجا ختم نمی‌شود.
- آنزیم‌ها به دلیل راحت‌تر کردن فرایند شستشو، در حفظ محیط زیست نیز کمک خواهند کرد.
- اگر از پودر لباسشویی دارای آنزیم استفاده کنید، مدت شستشو، کاهش پیدا خواهد کرد بنابراین در مصرف انرژی صرفه‌جویی کرده‌اید.
- طبیعتا میزان آب کمتری مصرف خواهد شد و در حفظ آب، مفید واقع می‌شود.
- اگر از پودر دارای آنزیم استفاده کنید می‌توانید لباس‌هایتان را با آب سردتری بشویید. بر هیچکس پوشیده نیست که در مصرف گاز برای گرم کردن آب، صرفه‌جویی خواهد شد و گاز گلخانه‌ای کمتری برای شستشوی لباس‌هایتان تولید خواهید کرد.
به این ویژگی‌ها، این نکته را نیز اضافه کنید که وجود آنزیم هنگام شستشوی لباس‌ها، از ماندگاری بوی بد و رشد قارچ و باکتری‌ها روی پارچه‌ی لباس نیز جلوگیری می‌کند. این نیز حائز اهمیت است که وجود آنزیم در ماندگاری و طول عمر پارچه‌ی لباس موثر است که به آن در معرفی آنزیم سلولاز اشاره کردیم. بنابراین این ویژگی می‌تواند لباس مورد علاقه‌ی شما را بیشتر برایتان نگه دارد و از هزینه‌های گزاف خرید لباس به دلیل پوشیده شدن و از بین رفتن پارچه، جلوگیری کند. پس انتخاب پودر لباسشویی دارای آنزیم می‌تواند مزیت‌های بیشتری برایتان به ارمغان آورد.
آنزیم‌ها چگونه در شوینده‌های لباسشویی کار می‌کنند؟
لکه‌ها و آلودگی‌های روی پارچه‌ی لباس شما، متناسب با نوع لکه، متفاوت هستند. نوع لکه همان تفاوت ماده‌ای است که آلودگی را در پارچه‌ی شما ایجاد کرده است. اگر لکه‌ی ایجاد شده روی لباس شما از نوع چربی‌ها باشد، مثل لکه‌ی شیر یا روغن، با استفاده از پودر حاوی آنزیم لیپاز شانس بهتری در پاک کردن این لکه خواهید داشت. لیپاز به زنجیره‌ی لیپیدی چربی می‌چسبد، آن را می‌شکند و در آب حل می‌کند که به طور خلاصه همان شسته شدن نامیده می‌شود.
به طور کلی سیستم شستشوی آنزیم‌ها به همین شکل است و با چسبیدن به ماده‌ی ایجادکننده‌ی لکه‌ی روی لباس، آنها را در آب حل می‌کنند. هرچه آنزیم مورد استفاده قوی‌تر و مختص‌تر باشد، در آب سردتر و زمان کمتری لباس‌هایتان را از لکه پاک می‌کند.
برخی از آنزیم‌ها مثل سلولاز به دلیل اندازه‌ی مولکولی کوچک‌تری که نسبت به باقی شوینده‌ها دارند، می‌توانند نفوذ بیشتری به بافت پارچه داشته باشند و لکه‌های ریز و عمیق را همان‌طور که اشاره کردیم از بین ببرند.
اگر بعد از شستن لباس‌ها احساس تمیزی کامل نمی‌کنید و لباس‌هایتان بوی بدی می‌دهند، در مقاله‌ای کامل راجع به دلایل بو گرفتن لباس پس از شستشو توضیح داده‌ایم .
معایب استفاده از آنزیم در پودر لباسشویی چیست؟
پودر لباسشویی هم مانند هر چیز دیگری مزایا و معایب خودش را دارد. از معایب آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- همیشه مقداری آنزیم در آب می‌ماند. اگر آب مورد استفادهی شما هنگام شستشو دمای پایین‌تری نسبت به استاندارد حل شدن آنزیم‌ها داشته باشد، مقداری از این آنزیم در آب باقی می‌ماند و روی لباس لکه ایجاد می‌کند.
- از دیگر معایب استفاده از پودرهای آنزیم‌دار می‌توان به تداخل رنگ لباس‌هایتان اشاره کرد. این نوع پودرها بیشتر از پودرهای بدون آنزیم باعث تداخل رنگی بین لباس‌هایتان خواهند شد. بهتر است هنگام شستن لباس‌هایی که احتمال می‌دهید رنگشان با یکدیگر تداخل پیدا کند، از پودرهای بدون آنزیم و یا مایع‌های شستشوی لباس استفاده کنید. این نکته راجع‌به لباس‌های مشکی و رنگی، که نیاز به لکه‌بری قوی ندارند هم صادق است و بهتر است از پودرهای بدون آنزیم و شوینده‌های لباس رنگی استفاده کنید.
- این نکته را هم در نظر داشته باشید که پودر لباسشویی به طور کلی یک ماده‌ی شیمیایی به حساب می‌آید و دارای ترکیبات سولفات است. سدیم سولفات، یکی از ترکیبات سولفات موجود در پودر لباسشویی، برای آب و فاضلاب مضر بوده و در صورت نشت به آب‌های زیرزمینی می‌تواند باعث آلودگی شود.
- همچنین ترکیبات استفاده‌شده در پودر لباسشویی، بسیار برای بدن انسان خطرناک هستند. پس، تا حد امکان از برخورد مستقیم با پوست جلوگیری کنید و به هیچ عنوان دست به خوردن و استشمام آنها نزنید.
- پودرهای آنزیم‌دار به دلیل قدرت بیشتری که در شستشو دارند و اسانس‌های عطری که به آنها افزوده می‌شود، می‌توانند موجب بروز برخی آلرژی‌ها و حساسیت‌ها در برخی افراد شوند. همچنین این نکته را در نظر داشته باشید که عطر و بوی مصنوعی این پودرها، ممکن است بعضی اوقات باعث آزار برخی اعضای خانواده‌تان شود. پس در استفاده از پودرهای آنزیم‌دار، حساس برخورد کنید و صرفا چون این‌گونه پودرها به خوبی و سریع شستشو را انجام می‌دهند، به سراغ این‌گونه پودرها نروید.
پودر لباسشویی بدون آنزیم چگونه کار می‌کند؟
شاید تصور کنید پودرهای لباسشویی بدون آنزیم قدرت پاک‌کنندگی ندارند و برای بهتر تمیز شدن لباس‌هایتان حتما باید از نوع آنزیم‌دار استفاده کنید، اما این یک تصور اشتباه است و این نوع پودرها هم مزایا و معایبی مختص به خود دارند که به آنها خواهیم پرداخت.
- پودرهای لباسشویی بدون آنزیم، حساسیت و آلرژی کمتری ایجاد می‌کنند.
- محافظت از رنگ لباس و بافت آن هم یکی دیگر از مزایای این نوع پودرها است.
- این نکته را نیز اضافه کنید که با پودرهای بدون آنزیم مخصوص آب سرد دستی، می‌توانید بدون نگرانی از آسیب دیدن الیاف لباستان و از بین رفتن رنگ آن، لباس‌های حساس، مثل لباس کودکان را بشویید.
- این نوع پودرهای بدون آنزیم با استفاده از ترکیبات دیگری، لکه لباس را از بین می‌برند. ترکیباتی مثل بلیچ‌ها، کربوکسیلات‌های آلی، کربنات‌ها و … از ترکیبات مورد استفاده در این نوع پودرها برای بدست آوردن خاصیت لکه‌بری هستند. این ترکیبات باعث حل شدن لکه‌ها و آلودگی‌های روی پارچه در آب می‌شوند و لباس شما را از آلودگی پاک می‌کنند.
نتیجه‌گیری
در انتخاب پودر لباسشویی خانه‌تان، ابتدا این نکته را یادآوری کنید که نوع پودر مورد استفاده شما، وابسته به نوع پارچه و نوع لکه‌ای است که قصد پاک کردن آن را دارید. پس اول برچسب روی لباستان را نگاه کنید و مطمئن شوید با چه نوع پارچه‌ای سر‌و‌کار دارید. حالا بین پودر بدون آنزیم و آنزیم‌دار این نکته را به یاد داشته باشید که احتمال بروز حساسیت در استفاده از پودر بدون آنزیم خیلی کمتر از نوع آنزیم‌دار آن است. هرچند، اگر قصد شستن کوهی از لباس کثیف را دارید بهتر است از آنزیم‌دارها استفاده کنید، چون در زمان و دمای کمتری می‌توانند لباس‌های شما را از لکه‌ها پاک کنند. در آخر اینکه، هنگام انتخاب پودر لباسشویی و نوع آنزیم مورد استفاده در آن، ابتدا از نوع پارچه و نوع آب مورد استفادهی خود اطمینان حاصل کنید. با این کار، بهترین نتیجه را از شستشو خواهید گرفت.