حفظ سلامت پوست و داشتن پوستی صاف و بی‌نقص یکی از مهمترین دغدغه‌های افراد است. لکه‌های سفید پوستی یکی از مشکلاتی هستند که برخی افراد با آن مواجه‌اند و ممکن است بر اثر عوامل و اختلالات مختلفی ایجاد شوند. در این مطلب قصد داریم با مرور عوامل ایجاد‌کننده‌ی لک‌های سفید روی پوست انواع روش‌های درمان لک‌های سفید پوستی را بررسی کنیم؛ با ما همراه باشید.
علل ایجاد لکه‌های سفید روی پوست
لک‌های سفید روی پوست ممکن است انواع مختلفی داشته باشند و بر اثر عوامل مختلفی ایجاد شوند؛ در این بخش از مطلب شایع‌ترین عواملی که سبب ایجاد لک‌های سفید روی پوست می‌شوند را بررسی خواهیم کرد.
تینا ورسیکالر (Tinea-versicolor)
ایجاد لکه‌های پوستی سفید بر اثر قارچ که به آن پیتریازیس ورسیکالر نیز گفته می‌شود، یک بیماری قارچی است که به صورت لکه‌های مسطح تغییر رنگ داده روی پوست ظاهر می‌شود. این بیماری بیشتر در نوجوانان و جوانان دیده می‌شود، اما می‌تواند بچه‌ها و بزرگسالان مسن‌تر را نیز درگیر کند.
تینا ورسیکالر باعث ایجاد لکه‌هایی می‌شود که ممکن است روشن‌تر یا تیره‌تر از پوست اطراف باشد و این لکه‌ها ممکن است سفید، صورتی، قرمز، برنزه یا قهوه‌ای باشند. علاوه بر تغییر رنگ بخش‌هایی از پوست عوارضی همچون خارش، بزرگتر شدن لکه‌ها و خشکی پوست هم در این بیماری رخ می‌دهند.
در این نوع بیماری قارچ پیتیروسپوروم اووال که به طور طبیعی در منافذ پوست زندگی می‌کند، بیش از حد تکثیر می‌شود و باعث رنگ پوست غیریکنواخت می‌شود. این قارچ در هوای گرم و مرطوب رشد می‌کند، بنابراین این عارضه معمولاً در تابستان تشدید می‌شود. کسانی که زیاد عرق می‌کنند، افرادی که پوست چرب دارند و افرادی سیستم ایمنی تضعیف شده دارند بیشتر در معرض این قارچ هستند و نوجوانان به دلیل این که پوستشان در دوران بلوغ چرب‌تر از سایر افراد است بیشتر در معرض این نوع بیماری هستند.
اگزما
اگزما که با نام دیگر درماتیت آتوپیک شناخته می‌شود، یک بیماری پوستی است که باعث خشکی، قرمز شدن و خارش پوست و التهاب آن می‌شود و می‌تواند علت بروز لکه‌های سفید روی پوست باشد. در بعضی موارد، لکه‌های سفید روی بدن ممکن است به همراه جوش‌های قرمز ظاهر شود.
این عارضه به طور معمول در کودکان ظاهر می‌شود، با این حال، مشکلات ناشی از این بیماری می‌توانند تا بزرگسالی ادامه پیدا کنند. علایم اگزما شامل خشکی، زبری و ضخیم شدن پوست و ایجاد حس خارش می‌شود. در میان افرادی که پوست تیره‌تری دارند، این مشکل می‌تواند باعث تغییر رنگ پوست شود.
- ۱۰ محصول برای روشن کردن نقاط تیره‌ی بدن که معجزه می‌کند
بیماری پیسی، برص یا ویتیلیگو (Vitiligo)
بیماری برص، پیسی یا به انگلیسی ویتیلیگو یک بیماری پوستی است که طی آن با از بین رفتن رنگ یا رنگ‌دانه‌های پوست، نواحی مختلفی روی بدن صاف، سفید یا روشن می‌شود. ویتیلیگو زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های خاصی به نام ملانوسیت تولید ملانین را متوقف کنند. ملانین رنگدانه‌ای است که به پوست، مو و چشم شما رنگ می‌دهد؛ بدون رنگدانه، لکه‌های سفید تشکیل می‌شود.
در سراسر جهان، حدود ۱ درصد از جمعیت به ویتیلیگو مبتلا هستند. این بیماری ممکن است قبل از سن بیست سالگی رخ دهد با این وجود شما در هر سنی ممکن است به این بیماری مبتلا شوید. گاهی اوقات نور شدید آفتاب یا قرار گرفتن در معرض یک ماده شیمیایی ممکن است باعث وقوع ویتیلیگو شود؛ همچنین ممکن است این بیماری در اثر بیماری‌های ژنتیکی یا خودایمنی مانند پرکاری تیروئید رخ دهد.
در بیماری ویتیلیگو لکه‌های پوستی سفید روی هر قسمتی از بدن ممکن است رخ دهند اما معمولا این لکه‌های سفید در زانوها، دست‌ها، اندام تناسلی، مو و غشای مخاطی مانند دهان و بینی اتفاق می‌افتند.
- ۶ ماده‌ی ساده با خواص شگفت‌انگیز که به درمان مشکلات پوستی کمک می‌کنند
هیپوملانوز روده ایدیوپاتیک؛ ایجاد لکه‌های سفید پوستی بر اثر نور آفتاب
هیپوملانوز روده ایدیوپاتیک Idiopathic guttate hypomelanosis یا (IGH) باعث بروز لکه‌های کوچک سفید روی پوست می‌شود و اغلب افراد بالای چهل سال با پوست روشن به آن مبتلا می‌شوند. باور عمومی متخصصان بر این است که اختلال IGH بر اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید رخ می‌دهد و این لکه‌های سفید روی دست‌ها، صورت و گردن که بیشتر در معرض نور خورشید هستند بیشتر رخ ایجاد می‌شود؛ این لکه‌ها بدون درد و خارش هستند.
بیماری پیتریازیس آلبا
پیتریازیس آلبا یک اختلال پوستی است که به طور معمول در میان کودکان و نوجوانان مشاهده می‌شود؛ این اختلال می‌تواند به ایجاد لکه‌های فلس مانند صورتی و قرمز رنگ‌پریده بر روی پوست بیانجامد. شکل این لکه‌ها ممکن است گرد، بیضی یا نامنظم باشد و معمولاً لکه‌ها هنگام لمس خشک و پوسته پوسته می‌شوند. زمانی که این تکه‌ها محو شوند، پوست تغییر رنگ پیدا می‌کند و در این نواحی تکه‌های روشن نرم جایگزین می‌شود. این اختلال پوستی معمولاً کودکان و نوجوانان و افراد رنگین پوست رخ می‌دهد و احتمالاً با اگزما مرتبط است.
میلیا
لایه‌ی خارجی پوست بدن دارای پروتئین کراتینه است. زمانی که کراتین در زیر پوست تجمع یابد، عارضه‌ی میلیا آشکار می‌شود. کیست‌های کوچک و سفید رنگی که بر روی پوست مشاهده می‌شوند ممکن است نتیجه بروز بیماری پوستی میلیا باشند. این کیست‌ها پس از ترمیم و بازسازی پوست و یا به کار بردن کرم‌های موضعی استروئیدی نیز ایجاد شده و اثرات ناخوش‌آیندی بر بافت پوست بدن ایجاد می‌کنند. بینی، اطراف چشم‌ها، گونه‌ها، پوست اطراف دهان و پیشانی نواحی مختلفی از صورت هستند که دچار عارضه میلیا می‌شوند.
کمبود برخی از ویتامین‌ها
کمبود برخی از ویتامین‌ها مانند ویتامین D، E و B12، می‌تواند سبب ایجاد مشکلات پوستی از جمله لکه‌های سفید روی پوست شود. علاوه بر این ویتامین‌های ضروری، کمبود عنصر کلسیم در بدن هم ممکن است باعث ایجاد چنین مشکلی گردد. برای جلوگیری از این عارضه، کافی است رژیم غذایی سالمی داشته باشید و مصرف درست لبنیات را فراموش نکنید.
انواع روش‌های درمان لک‌های سفید پوستی
برای درمان لک‌های سفید پوستی نخست باید علت وقوع این لک‌ها و نوع اختلال و بیماری مشخص شود؛ سپس می‌توان درمان را با توجه به نوع اختلال تعیین کرد.
درمان لکه‌های سفید پوست که بر اثر قارچ یا بیماری تینا ورسیکالر به وجود آمده‌اند
اگر لک‌های سفید پوستی بر اثر بیماری تینا ورسیکالر به وجود آمده باشد معمولا با داروهای ضد قارچ درمان می‌شود. داروهایی همچون سولفید سلنیوم، کتوکونازول، کلوتریمازول داروهایی هستند که برای درمان لکه‌های سفید پوست به وجود آمده بر اثر قارچ مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگر درمان‌های خانگی کافی نباشد، متخصص پوست می‌تواند کرم‌های موضعی قوی‌تر یا داروهای خوراکی هورمونی تجویز کند.
از آنجایی که در این بیماری ممکن است لکه‌های قهوه‌ای هم روی بدنتان به وجود بیایند از بین بردن لکه‌های قهوه‌ای پوست که بر اثر قارچ به وجود آمده‌اند هم همانند درمان لکه‌های سفید تینا ورسیکالر با داروهای ضد قارچ صوت می‌گیرد.
درمان لک‌های سفید پوست به وجود آمده بر اثر اگزما
اگر اگزما دلیل به وجود آمدن لکه‌های سفید روی پوست شما باشد درمان آن بر مدیریت علایم اگزما متمرکز می‌شود. برای درمان علایم اگزما باید این موارد را رعایت کنید.
- به جای صابون‌های تند از پاک‌کننده‌های ملایم استفاده کنید.
- جوش را با کرم‌های دارویی درمان کنید.
- پوست خود را مرطوب نگه دارید.
- از دوش گرفتن یا حمام بیش از حد طولانی و گرم خودداری کنید.
- هنگام استفاده از حلال‌های پاک‌کننده از دستکش استفاده کنید.
- به جای مواد شیمیایی از حلال‌های کاملا طبیعی استفاده کنید.
استفاده از کرم‌های ضد خارش یا داروهای خوراکی آلرژی، مانند آنتی هیستامین، ممکن است به کاهش خارش کمک کند. اگر این موارد به درمان علایم کمک نکند پزشک ممکن است بسته به نوع اگزمای شما، کورتیکواستروئیدهای موضعی یا سایر درمان‌ها را توصیه کند.
درمان لک‌های سفید پوست به وجود آمده بر اثر برص یا بیماری ویتیلیگو
بیماری ویتیلیگو معمولا به طور قطعی درمان نمی‌شوند و گزینه‌های درمانی این بیماری بر بازیابی رنگ از دست رفته در بخش‌های مختلف پوست که رنگشان روشن شده است متمرکز می‌شوند. پزشکان معمولا روش‌های زیر را برای درمان لکه‌های سفید پوستی ناشی از ویتیلیگو تجویز می‌کنند:
- درمان با استروئیدها یا کورتون‌ها
- داروهای تعدیل‌کننده‌ی سیستم ایمنی
- درمان با اشعه‌ی‌ماوراء بنفش
- مهارکننده‌های موضعی ژانوس کیناز Janus kinase (روکسولیتینیب) ruxolitinib
- درمان با پیوند سلول‌های بنیادی
- در موارد شدید ویتیلیگو، درمان‌های جراحی نیز ممکن است یک گزینه باشد.
برخی از افراد مبتلا به این بیماری از مواد آرایشی برای پوشاندن لکه‌های سفید ناشی از برص یا پیسی استفاده می‌کنند. کرم‌ها و پمادهای ویژه‌ای برای کاهش علایم پیسی وجود دارد که اصطلاحاً به آن‌ها کرم‌های استتار کننده پوست گفته می‌شود؛ این کرم‌ها به‌گونه‌ای ساخته شده‌اند که با طیف وسیعی از رنگ‌های پوست مطابقت داشته باشند. این کرم کمک می‌کند تا لکه‌های سفید با بقیه قسمت‌های پوست شما ترکیب شود و چندان قابل توجه نباشد.
درمان لکه‌های سفید روی پوست بر اثر آفتاب
همان طور که در بخش قبل به آن اشاره شد قرار گرفتن در معرض نور شدید آفتاب ممکن است باعث ایجاد اختلال (IGH) و به وجود آمدن لک‌های سفید پوستی شود. به طور کلی استفاده از کرم ضد آفتاب و پرهیز از قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید اولین قدم مناسب برای کاهش آسیب بیشتر پوست است. پزشکان برای درمان لکه‌های سفید پوست صورت و بدن که بر اثر IGH به وجود آمده‌اند به سراغ مهارکننده‌های کلسینئورین یا درمان‌های لیزری می‌روند.
کرم‌های حاوی اسید ال اسکوربیک (ویتامین C)، اسیدهای گلیکولیک، کورتیکواستروئیدها، رتینوئیدها و اسید آزلائیک به درمان لکه‌های سفید و لکه‌های قهوه‌ای به وجود آمده بر اثر نور خورشید کمک می‌کنند.
درمان لکه‌های سفید به وجود آمده بر اثر میلیا
از آنجایی که میلیا بی‌ضرر است، نیازی به درمان ندارد مگر اینکه ظاهر شما را آزار دهد. بهتر است که به متخصص پوست خود مراجعه کنید تا میلیاها را از پوستتان خارج کند. شما می‌توانید با استفاده از یک لایه‌بردار شیمیایی ملایم مانند BHA یا AHA چند بار در هفته از ایجاد میلیای جدید نیز جلوگیری کنید.
درمان لکه‌های سفید پوستی به وجود آمده بر اثر بیماری پیتریازیس آلبا
پیتریازیس معمولاً خود به خود برطرف می‌شود، اما ممکن است عود کند. درمان‌های مورد استفاده برای کاهش لکه‌های سفید عبارتند از:
- کرم‌های مرطوب‌کننده
- استروئیدهای موضعی
- کرم‌های غیر استروئیدی
درمان لکه‌های سفید پوستی در طب سنتی
در طب سنتی هم روش‌هایی برای درمان لک‌های سفید روی پوست صورت و بدن وجود دارد البته این درمان‌ها هم به نوع پیدایش لکه‌های بیماری بستگی دارند؛ به عنوان مثال اگر بر اثر قارچ یا اگزما این لکه‌های سفید روی پوستتان ایجاد شده مواد گیاهی که خاصیت تسکین‌دهنده و ضد التهابی دارند و چربی زاید پوست شما پاکسازی می‌کنند می‌توانند در درمان این اخلال پوستی موثر باشند؛ به عنوان مثال با توجه به خواص گلاب برای پوست ملتهب و خاصیت پاک‌کنندگی گلاب این ماده می‌تواند برای کاهش التهابات پوست مورد استفاده قرار بگیرد و دیگر ماده‌های طبیعی همچون آلوئه‌ورا، روغن چریش، عسل، خاک رس قرمز، روغن درخت چای و سرکه‌ی سیب هم می‌توانند در درمان لکه‌های پوستی به وجود آمده بر اثر قارچ موثر باشند.
زردچوبه هم یکی از مواد طبیعی است که هم در رفع نقاط تیره بدن موثر است و هم می‌تواند در درمان لکه‌های سفید روی پوست موثر باشد؛ کورکومین و پلی فنول مشتق شده از زردچوبه به بازیابی رنگدانه در لکه‌های سفید پوست کمک می‌کنند.
طب سنتی برای مبتلایان به ویتیلیگو یا پیسی درمان‌هایی همچون اصلاح تغذیه و رژیم غذایی را توصیه می‌کند و به گفته‌ی متخصصین طب سنتی مصرف مواد غذایی همچون فالوده‌ی سیب همراه عسل و گلاب و عرق بیدمشک، انار و هویج هم می‌تواند برای بهبود علائم در بیماران مبتلا به ویتیلیگو موثر باشد. برخی از متخصصین طب سنتی استفاده از ترکیب حنا و نوره روی لکه‌های سفید پوست را هم به مبتلایان به این بیماری توصیه می‌کنند.
درمان لکه‌های سفید روی پوست کودکان
برای درمان لکه‌های سفید روی پوست صورت کودکان و از بین بردن لکه‌های سفید روی بدن کودک نخست باید منشا اختلال شناسایی شود؛ با توجه به این که بیماری پیتریازیس آلبا بیشتر کودکان را درگیر می‌کند احتمال بسیار زیادی دارد که لکه‌های سفید به وجود آمده روی پوست صورت و بدن کودک بر اثر این بیماری به وجود آمده باشد؛ با این وجود بیماری ویتیلیگو و همچنین بیماری قارچی تینا ورسیکالر هم ممکن است منشا به وجود آمده لکه‌های سفید روی پوست کودک باشند.
اگر کودک بر اثر پیتریازیس آلبا دچار لکه‌های سفید شده باشد احتمالا این لکه‌ها پس از مدتی از بین می‌روند با این وجود پزشکان برای برطرف کردن خارش پوست و کم کردن التهاب آن معمولا در ابتدا کرم‌های مرطوب‌کننده‌ی کودک را تجویز می‌کنند و اگر علایم شدید باشد داروهای درمانی شامل استروئیدهای موضعی و کرم‌های غیر استروئیدی برای کودک تجویز می‌شود.
اگر کودک بر اثر ویتیلیگو دچار لکه‌های سفید شده باشد PUVA یکی از روش‌های درمانی است که برای بیمار به کار برده می‌شود. این روش درمانی یک روش درمانی ترکیبی است که شامل مصرف داروهای خوراکی و قرار گرفتن در در معرض اشعه ماوراء بنفش خواهد بود. برای کودکانی که به پیسی مبتلا هستند لیزر اگزایمر و سلول‌درمانی هم به عنوان درمان‌های پیشرفته توسط متخصصان پوست تجویز می‌شود.
مشاهده همه
و در آخر
- لکه‌های سفید روی پوست معمولا خود به خود از بین می‌روند با این حال اگر وجود این لکه‌ها روی پوست بدنتان طولانی شد و یا ظاهرشان برایتان ناخوشایند بود به پزشک مراجعه کنید تا ضمن بررسی علت به وجود آمدن این لکه‌ها توسط پزشک گزینه‌های درمانی برایتان تجویز شود.
- به خاطر داشته باشید که قرار گرفتن در معرض نور خورشید یکی از علل شایع بروز لکه‌های سفید است بنابراین استفاده از کرم ضد آفتاب را فراموش نکنید.
- به خاطر داشته باشید که لکه‌های سفید روی پوست با جوش‌های سر سفید متفاوتند. مطالعه‌ی روش خانگی درمان جوش سرسفید می‌تواند به شما کمک کند.
- تقویت سیستم ایمنی بدن می‌تواند از بروز لکه‌های سفید روی پوست جلوگیری کند بنابراین مصرف مواد غذایی که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شوند را در رژیم غذایی تان بگنجانید؛ مواد غذایی مانند موز، سیب، انجیر، خرما، سبزیجات برگ‌دار، سبزیجات ریشه‌دار و نخود.
منبع: healthline