فیلمهایی وجود دارند که در آنها نقش منفی توانسته است ماندگار شود و در انتها، بیشتر از سایر شخصیتها در ذهن مخاطب باقی بماند. با وجود تمایل همیشگی فیلمها به پرداختن به علایق و اهداف قهرمانهای داستان، در بعضی آثار، نقشهای منفی توانستهاند بیشتر از قهرمان، روی مخاطب تاثیر بگذارند. در حالی که داستان از نظر روایت، مجبور است تمرکز خود را روی قهرمان و ماجراجوییهای او بگذارد، در این موارد خاص، مخاطبان با تمام وجود منتظر بازگشت شخصیت منفی به پردهی نقرهای میمانند و علاقه دارند بیشتر و بیشتر دربارهی اهداف و انگیزههای او اطلاعات کسب کنند.
یک شخصیت منفی ماندگار حقیقی، میتواند بهترین ویژگی یک فیلم باشد و در آخر، شخصیتی به مراتب بهتر از قهرمان فیلم شود. شخصیتهای منفیای وجود دارند که به داستان قهرمان عمق بیشتری میبخشند، مانند جوکر برای بتمن و در نتیجه از خود قهرمان هم طرفداران بیشتری پیدا میکنند. شخصیتهای منفی دیگری وجود دارند که به خاطر داشتن گذشتهای اسرارآمیز و رازآلود، در ذهن مخاطب ایجاد سوال میکنند، بنابراین، مخاطب نمیتواند اهداف و انگیزههای آنها را درک کند و آنها را دنبال میکند تا بتواند پاسخ سوالهای خود را بیابد. شخصیتهای منفی، یکی از بخشهای مرکزی روایتهای داستانی هستند و بعضی اوقات شخصیت منفی میتواند از سایر شخصیتها، ماندگارتر باشد.
- ۱۰. جوکر در «شوالیهی تاریکی» (The Dark Knight)
- ۹. گرین گابلین در «مرد عنکبوتی» (Spider-Man)
- ۸. هانیبال لکتر در «سکوت برهها» (The Silence of the Lambs)
- ۷. نورمن بیتز در «روانی» (Psycho)
- ۶. میلدرد رچد در «دیوانه از قفس پرید» (One Flew Over the Cuckoo’s Nest)
- ۵. امی دان در «دختر گمشده» (Gone Girl)
- ۴. هانس لاندا در «حرامزادههای لعنتی» (Inglourious Basterds)
- ۳. آنتون چیگور در «جایی برای پیرمردها نیست» (No Country for Old Men)
- ۲. کیلمانگر در «پلنگ سیاه» (Black Panther)
- ۱. جان دو در «هفت» (Seven)
۱۰. جوکر در «شوالیهی تاریکی» (The Dark Knight)
- سال تولید: ۲۰۰۸
- کارگردان: کریستوفر نولان
- بازیگران: کریستین بیل، هیث لجر
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۴ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۸۴ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۹ از ۱۰
بیش از این که بتمن یک قهرمان هیجانانگیز باشد، جوکر یک نقش منفی جذاب و عجیب بود. از «شوالیهی تاریکی» کریستوفر نولان، معمولا به عنوان بهترین فیلم ابرقهرمانی تاریخ سینما یاد میشود و دلیل عمدهی آن، نقشآفرینی درخشان هیث لجر به عنوان جوکر است. در تمام طول «شوالیهی تاریکی»، هر زمانی که تمرکز فیلم روی بتمن یا سایر شخصیتها بود، کاری از مخاطبان بر نمیآمد جز این که با هیجان و دلهره، منتظر بازگشتن جوکر بمانند تا بتوانند شاهد ذات شیطانی و غیراخلاقیاش باشند. لجر برای ایفای این نقش، مورد ستایش همه قرار گرفت و پس از فوت تراژیکاش، توانست اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را برای این نقشآفرینیاش در نقش یک شخصیت منفی ماندگار، به دست آورد.
۹. گرین گابلین در «مرد عنکبوتی» (Spider-Man)
- سال تولید: ۲۰۰۲
- کارگردان: سم ریمی
- بازیگران: توبی مگوایر، ویلم دفو
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۰ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۷۳ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۴ از ۱۰
گرین گابلین، یکی از بهترین شخصیتهای شرور فیلمهای ابرقهرمانی و سرگرمکنندهترین شروری است که تاکنون با مرد عنکبوتی جنگیده. «مرد عنکبوتی» سم ریمی به احیای دوبارهی ژانر ابرقهرمانی کمک شایانی کرد و مخاطبان را با مرد عنکبوتیای کاملا جدید آشنا کرد؛ جوانی به نام پیتر پارکر که با تارهایش، شهر را زیر پا میگذارد. اگرچه شخصیت گرین گابلین بود که با بازی هوشمندانهی ویلم دفو، به راستی در این فیلم درخشید. نورمن آزبورن، یک شخصیت منفی دیدنی بود با اختلال روانی چند شخصیتی. وسعت تواناییهای دفو، به عنوان یک بازیگر، با ذات جذاب و سرگرمکنندهی شخصیت گرین گابلین ترکیب شد و توانست مخاطبان را با یک شخصیت منفی ماندگار، شگفتزده کند.
۸. هانیبال لکتر در «سکوت برهها» (The Silence of the Lambs)
- سال تولید: ۱۹۹۱
- کارگردان: جاناتان دمی
- بازیگران: جودی فاستر، آنتونی هاپکینز
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۵ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۸۶ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۶ از ۱۰
دکتر هانیبال لکتر حضور کوتاهش روی پردهی نقرهای را تبدیل به به یادماندنیترین نکتهی فیلم «سکوت برهها» کرد. آنتونی هاپکینز برای پرترهای که از قاتل آدمخوار سریالی، دکتر هانیبال لکتر ترسیم کرد، توانست اسکار بهترین بازیگر نقش اصلی مرد را دریافت کند. با وجود این که او تنها ۱۶ دقیقه در فیلم حضور داشت، این شخصیت شیطانی و ترسناک، سرگرمکنندهترین چیز فیلم خارقالعادهی «سکوت برهها» بود.
اگرچه جودی فاستر، در نقش کلاریس استرلینگ و تد لوین، در نقش بوفالو بیل هم نقش آفرینیهای درخشانی از خود به نمایش گذاشتند و جودی فاستر توانست اسکار بهترین بازیگر نقش اصلی زن را به خانه ببرد، با این حال، هانیبال لکتر نهتنها تبدیل به، به یاد ماندنیترین چیز این فیلم شد، بلکه تبدیل به یک شخصیت منفی ماندگار در تاریخ سینما گردید.
۷. نورمن بیتز در «روانی» (Psycho)
- سال تولید: ۱۹۶۰
- کارگردان: آلفرد هیچکاک
- بازیگران: آنتونی پرکینز، جنت لی
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۷ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۹۷ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۵ از ۱۰
نورمن بیتز به اندازهای قانعکننده و باورپذیر بود که ضدقهرمان فیلم «روانی» را تبدیل به شخصیت اصلی فیلم کرد. با وجود این که روایت داستانی فیلم «روانی» با تمرکز بر یک منشی مشاور املاک، به نام ماریون کرین، آغاز میشود، فیلم هیچکاک، بلافاصله بعد از اینکه ماریون به طرز شوکهکنندهای زیر دوش حمام به قتل میرسد، تمرکز خود را به صاحب مسافرخانهی بیتز منتقل میکند؛ نورمن بیتز.
- ۱۵ فیلم برتر آلفرد هیچکاک از بدترین تا بهترین (فیلمساز زیر ذرهبین)
با وجود این که، در ابتدا، نورمن به عنوان مردی خوددار و آرام به مخاطب شناسانده میشود، به تدریج تبدیل به موجودی وحشتناک و خبیث میگردد و مخاطب در مییابد که او یک مریض روانی است. هنگامی که «روانی» سال ۱۹۶۰ به اکران درآمد، تبدیل به فیلمی موفق شد و بخش زیادی از موفقیت خود را مدیون نقش منفی ماندگار آنتونی پرکینز بود؛ شخصیتی که بعدتر، در فیلمهای دیگری هم ظاهر شد.
۶. میلدرد رچد در «دیوانه از قفس پرید» (One Flew Over the Cuckoo’s Nest)
- سال تولید: ۱۹۷۵
- کارگردان: میلوش فورمن
- بازیگران: جک نیکلسون، لوئیز فلچر
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۳ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۸۴ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۷ از ۱۰
ذات اهریمنی پرستار رچد، در این بیمارستان روانی، تنها چیزی بود که میتوانست با حیلهگری مکمورفی مقابله کند. در حالی که «دیوانه از قفس پرید»، بیش از هر چیز، به دنبال نقشآفرینی کمنظیر جک نیکلسون به عنوان مکمورفی مورد ستایش قرار گرفت، یکی دیگر از ستارههای واقعی این فیلم، پرستار میلدرد رچد بود؛ یک مستبد خونسرد و بیاحساس.
پرستار رچد از قدرتی که روی بیماران این بیمارستان روانی دارد، لذت میبرد و علاقهی فراوانی به تحقیرکردن و گرایش زیادی به کنترل کردن داروها و امتیازات بیماران دارد. بدون پرستار رچد، هیچ کنش و واکنشی در «دیوانه از قفس پرید» به وجود نمیآمد. لوئیز فلچر توانست برای این نقشآفرینیاش، اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل زن را به خانه ببرد.
۵. امی دان در «دختر گمشده» (Gone Girl)
- سال تولید: ۲۰۱۴
- کارگردان: دیوید فینچر
- بازیگران: بن افلک، رزمند پایک
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۸ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۷۹ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۱ از ۱۰
امی دان در «دختر گمشده» دیدنی بود و خودش را به عنوان یکی از بهترین نقشهای منفی ماندگار سینما به همه معرفی کرد. اگر چه در اوایل فیلم، شخصیت امی دان به عنوان همسری گمشده، درمانده و سردرگم ظاهر میشود، به تدریج مشخص میگردد که او طی یک عمل برنامهریزی شده، خودش را ناپدید کرده است تا همسرش را به دردسر بیاندازد و درسی به او بیاموزد. با نقشآفرینی موفق رزمند پایک، شخصیت امی بیش از همه، در این فیلم دیده شد. مونولوگ امی با عنوان «دختر باحال»، یکی از قدرنادیدهترین مونولوگهای تاریخ سینما است. «دختر گمشده» یک تریلر روانشناختی فوقالعاده از دیوید فینچر است و امی بهترین نکتهی آن.
۴. هانس لاندا در «حرامزادههای لعنتی» (Inglourious Basterds)
- سال تولید: ۲۰۰۹
- کارگردان: کوئنتین تارانتینو
- بازیگران: برد پیت، کریستوف والتز
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۹ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۶۹ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۴ از ۱۰
کلنل هانس لاندا، مامور اساس آلمان نازی، از همان نمای اول، بهترین شخصیت حاضر در فیلم است. از صحنهی افتتاحیهی «حرامزادههای لعنتی» کوینتین تارانتینو، مشخص بود، هانس لاندا که یک مامور اطلاعاتی نازی است، قرار است یکی از بهترین نقشهای منفی تاریخ سینما باشد. با یک نقشآفرینی کاریزماتیک توسط کریستوف والتز، لاندا موفق میشود یک سکانس افتتاحیهی نفسگیر و پرتنش برای فیلم خلق کند؛ چرا که مزرعهدار فرانسوی، به یک خانوادهی یهودی پناه دادهاست.
این یکی از لحظات کلیدی فیلم است که در آن، مخاطب هر آنچه باید دربارهی هانس لاندا بداند را میفهمد. اگرچه برد پیت و ملانی لارنت هم نقشآفرینیهای درخشانی از خودشان به نمایش میگذارند، اما «حرامزادههای لعنتی» متعلق به هانس لاندا است. کریستوف والتز برای بازی در نقش هانس لاندا، توانست اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را به کارنامهی هنری خود اضافه کند.
- ۱۰ شرور سینمایی برتر ۲۰۲۳؛ از باوزر تا گودزیلا
۳. آنتون چیگور در «جایی برای پیرمردها نیست» (No Country for Old Men)
- سال تولید: ۲۰۰۷
- کارگردان: برادران کوئن
- بازیگران: خاویر باردم، جاش برولین
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۳ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۹۲ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۲ از ۱۰
آنتون چیگور شخصیتی جالب بود که حضورش روی پرده، باعث افزایش تنش در «جایی برای پیرمردها نیست» میشد. این ضدقهرمان فیلم «جایی برای پیرمردها نیست»، به نام آنتون چیگور، توانست قانعکنندهترین شخصیت فیلم درخشان برادران کوئن باشد. شخصیتی بدون پشیمانی، همدردی یا دلسوزی. چیگور یک قاتل روانی است که به سرنوشت اجازه میدهد تا افسار اعمال شیطانیاش را به دست بگیرد. به عنوان یک شیطان توقفناپذیر، چیگور، و نقشآفرینی درخشان خاویر باردم به عنوان چیگور، تشویق تمام منتقدان و مخاطبان را دریافت کردند و تبدیل به بخشی جدایی ناپذیر از این نئو-وسترن هنری برادران کوئن شدند. خاویر باردم برای نقشآفرینی خود، توانست اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را به دست آورد.
۲. کیلمانگر در «پلنگ سیاه» (Black Panther)
- سال تولید: ۲۰۱۸
- کارگردان: رایان کوگلر
- بازیگران: چادویک بوزمن، مایکل بی. جردن
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۶ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۸۸ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
بیش از این که پلنگ سیاه یک قهرمان سرگرمکننده باشد، کیلمانگر یک نقش منفی ماندگار است. انگیزهی پیچیدهی کیلمانگر در «پلنگ سیاه» او را تبدیل به نقش منفی ماندگاری کرد که از قهرمان اصلی فیلم هم باورپذیرتر است. با یک گذشتهی غمانگیز و انگیزههایی که ریشه در مشکلات دنیایی واقعی جمعیت اقلیتها دارند، کیلمانگر تبدیل به شخصیتی میشود فراتر از شخصیتهای منفی ژانری دنیای مارول. ترکیب شدن این کیفیتهای داستانی با نقشآفرینی قدرتمند مایکل بی. جردن، کیلمانگر را تبدیل به شخصیتی با بینش و کاریزماتیک میکند که تفاوتهایش با تیچالا، باعث میشود داستان حرفی برای گفتن داشته باشد.
۱. جان دو در «هفت» (Seven)
- سال تولید: ۱۹۹۷
- کارگردان: دیوید فینچر
- بازیگران: برد پیت، مورگان فریمن
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۳ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۶۵ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۶ از ۱۰
نقشهکشیدنهای شیطانی جان دو، او را تبدیل به شخصیتی بسیار جذابتر از کارآگاهان فیلم میکند. هویت مخفی و مقاصد ناشناختهی جان دو و دیده نشدن او در طول فیلم، به معنی آن است که رمز و راز، بیش از شخصیتهای دیگر «هفت» دیوید فینچر، این شخصیت را احاطه کردهاست. با اینحال، وقتی که انگیزههای اخلاقی جان دو که نقش او را کوین اسپیسی ایفا میکند، در انتهای فیلم برملا میشوند، مخاطب بیش از پیش درگیر عقاید او میگردد. او مجازاتهایی که بر سر مردم میآورد را نتیجهی گناهان خودشان میداند و همهچیز را حاصل اعمال انسانها تلقی میکند. سکانس نهایی «چی تو جعبست» که فیلم «هفت» با آن به پایان میرسد، یکی از تلخترین پایانبندیهای تاریخ سینما است و جان دو، همهچیز را از قبل برنامهریزی کرده. هر چه نباشد او یک نقش منفی ماندگار در دل تاریخ سینما است.
منبع: screenrant