در اول اسفند ۱۴۰۲ دو سیاره‌ی مریخ و زهره به ملاقات هم می‌رسند و علاوه بر این می‌توانید رویدادهای نجومی جذابی را ببینید که صاف بودن آسمان زمستانی، لذت تماشای آن‌ها را دوچندان می‌کند.
در آسمان شهرها که دیدن بیشتر اجرام اعماق آسمان بدون ابزار رصدی ممکن نیست، رویداد نجومی وابسته به سیاره‌های داخلی منظومه‌ی شمسی می‌توان بسیار هیجان‌انگیز باشد. در اول اسفند ۱۴۰۲ آسمان دقیقا میزبان چنین رویدادی است و اگر کمی پیش از طلوع خورشید بیدار شوید و افق بازی در اختیار داشته باشید، می‌توانید مقارنه‌ی دو سیاره‌ی مریخ و زهره را تماشا کنید.
مشاهده همه
رویدادهای نجومی هفته اول اسفند ۱۴۰۲
شنبه ۲۸ بهمن
درست پس از تاریک شدن کامل آسمان، در سمت غرب و شمال غربی، صورت فلکی «ذات‌الکرسی» (Cassiopeia) در شمال غربی می‌درخشد و تقریبا به پایان می‌رسد. نزدیک نقطه‌ی اوج، ستاره‌ی درخشان «سروش» (Capella) دیده می‌شود.
آسمان شامگاهی آخر بهمن ۱۴۰۲
تقریبا در میانه‌ی راه میان ذات‌الکرسی و ستاره‌ی سروش «آلفا برساوش» (Alpha Persei) یا «مرفق‌الثریا» با قدر ۱.۸ جای گرفته است. این ستاره در لبه‌ی سمت راست پایین خوشه‌ی آلفا برساوش قرار دارد: یک دسته‌ی بزرگ و کشیده از ستاره های کم‌نورتر که به اندازه‌ی نوک انگشت شست شما در طول بازوی کشیده را پوشش می‌دهند. با این حال این خوشه به اندازه‌ی کافی روشن است که زیر نور مهتاب امشب به خوبی در دوربین دوچشمی دیده شود.
خود آلفا برساوش هم، یک ابرغول سفید، عضو واقعی این خوشه است و درخشان‌ترین عضو آن محسوب می‌شود. این مجموعه حدود ۵۶۰ سال نوری از ما فاصله دارند.
یکشنبه ۲۹ بهمن
ابتدای شب ستاره‌ی «سهیل» (Canopus) دومین ستاره‌ی درخشان پس از شباهنگ، با فاصله‌ی تقریبا ۳۶ درجه در جنوب آن قرار گرفته است. بدین ترتیب هرگز بالای افق شما ظاهر نمی‌شود، مگر اینکه در عرض جغرافیایی ۳۷ درجه‌ی شمالی به رو به خط استوا باشید و یک افق باز در اختیار داشته باشید. بنابراین اگر چنین شرایطی در اختیار دارید، باید بدانید که این ستاره‌ی معروف فقط ۲۱ دقیقه قبل از شباهنگ از نقطه‌ی جنوب در افق شما عبور می‌کند و حدود ساعت ۸ یا ۹ شب زمان مناسبی برای رصد آن است.
دوشنبه ۳۰ بهمن
پس از تاریکی هوا به سمت جنوب شرقی آسمان نگاه کنید تا بتوانید ماه غول‌پیکر درخشان را که تقریبا در میانه‌ی راه بین ستاره‌ی «شعرای شامی» و «سروش» قرار دارد، تماشا کنید. البته حضور ماه به اندازه‌ی واضح است که احتمالا باید بر اساس آن این دو ستاره را که به ترتیب پایین و بالاتر قرار گرفته‌اند، پیدا کنید.
در سمت راست ماه هم می‌توانید «دبران» (Aldebaran) و خوشه‌ی «پروین» (Pleiades) را ببینید که خودش بالاتر از جبار هم هست. سمت چپ پایین‌تر از ماه هم ستاره‌ی «سرپسین» (Pollux) و در بالای آن «سرپیشین» (Castor) از صورت فلکی «دو پیکر» (Gemini) حضور دارند. حالا که هوش مصنوعی مولد گوگل رسما «جمنای» (Gemini) نام گرفته است، تماشای این صورت فلکی هم خالی از لطف نخواهد بود.
سه‌شنبه ۱ اسفند
ماه درخشان که در حال افزایش فاز است، امروز عصر نزدیک به سرپسین می‌درخشد و سرپیشین هم کمی بالاتر از آن‌ها حضور دارد. برای رصد بهتر آن‌ها دوربین دوچشمی کمک خواهد کرد. فاصله‌ی ماه و پولوکس امشب تا سحرگاه از حدود ۳.۲ درجه به ۲.۲ درجه می‌رسد.
چهارشنبه ۲ اسفند
اندکی پس از تاریکی هوا، صورت فلکی «دب اکبر» (Ursa Major) که روی دسته‌ی خود ایستاده است، در شمال شرقی به همان ارتفاعی می‌رسد که ذات‌الکرسی در شمال غربی رو به پایین قرار گرفته است.
آسمان بامدادی ابتدای اسفند ۱۴۰۲
پنج‌شنبه ۳ اسفند
اگر تا بامداد بیدار بمانید یا سحرخیز باشید، می‌توانید مقارنه‌های زیبایی را تماشا کنید. ساعت ۰۴:۰۵ ماه و خوشه‌ی ستاره‌ای کندوی عسل (M44) به مثارنه‌ی ۳.۵ درجه‌ای می‌رسند که برای مشاهده‌ی آن‌ها به ابزار اپتیکی نیاز است.
کمی بعد و حدود ساعت ۰۶:۰۰ پنج‌شنبه هم می‌توانید هم‌نشینی ناهید و بهرام را تماشا کنید. دو سیاره‌ی معروف منظومه‌ی شمسی کمی پیش از طلوع خورشید درست بالای افق شرق وجنوب شرقی به ملاقات هم می‌رسند.
حدود ۴۰ دقیقه پیش از طلوع خورشید، زهره را فقط چند درجه بالاتر از افق مشاهده خواهید کرد. سپس، بهتر است از یک تلسکوپ برای پیدا کردن حباب نارنجی کوچک مریخ در ۰.۶ درجه‌ای پایین سمت چپ زهره استفاده کنید. در این زمان روشنایی مریخ تنها ۱/۱۲۰ زهره است. اما اگر این بامداد را از دست دادید، برای دیدن این مقارنه با فاصله‌ی بیشتر، فردا هم فرصت خواهید داشت.
عصر امروز هم می‌توانید یک مثلث متساوی‌الساقین را در آسمان ببینید که یک رأس آن ماه و دو رأس دیگر آن ستاره‌های صورت فلکی «شیر» (Leo) یعنی قلب‌الاسد و «جبهه» (Algieba) یا گاما اسد هستند.
جمعه ۴ اسفند
هنوز یک ماه تا بهار مانده است اما به نظر می‌رسد که ستاره‌ی بهاری «سماک رامح» (Arcturus) مشتاق است خود را در معرض دید زمینیان قرار دهد. اکنون، بسته به عرض جغرافیایی شما، کمی پس از غروب از افق شرق و شمال شرقی بالاتر می‌رود و قابل مشاهده است.
برای اینکه ببینید برای دیدن این ستاره باید به کجا نگاه کنید، به محض بیرون آمدن ستاره‌ها، دب اکبر را پیدا کنید و منحنی دسته‌ی آن را به سمت راست امتداد دهید تا به نزدیکی افق برسید. آن نقطه در افق، ستاره‌ی «نگهبان شمال» یا سماک رامح است که تا ساعت ۱۰ یا ۱۱ شب بر آسمان شرقی مسلط است.
ماه کامل فردا ساعت ۱۶:۰۰ روی می‌دهد اما امشب هنگام غروب خورشید می‌توانید طلوع آن را از سمت شرق آسمان دنبال کنید. با پیشروی شب می‌بینید که ماه تقریبا روی خطی مستقیم بین قلب‌الاسد و گاما اسد کم‌نورتر جای گرفته است. دوربین دوچشمی به شما کمک می‌کند تا آن‌ها را از میان نور مهتاب شناسایی کنید.
وضعیت سیارات در هفته‌ی اول اسفند ۱۴۰۲
عطارد در حضور خورشید از دید ناظر زمینی خارج است.
زهره با قدر ۳.۹، در جنوب شرقی آسمان ساعتی پیش از طلوع خورشید، حضور خواهد یافت و هنگام سپیده‌دم با وجود روشنایی زیاد آسمان، باز هم قابل رؤیت خواهد بود.
مریخ با قدر ۱.۳ در ژرفای طلوع خورشید باقی می‌ماند اما این هفته مقارنه‌ای دیدنی با ناهید دارد که با ابزار رصدی بهتر هم دیده خواهد شد.
مشتری با قدر ۲.۲- در صورت فلکی حمل حضور دارد و هنگام غروب، در جنوب غربی آسمان قرار دارد. این سیاره‌ی شاخص شامگاهی حدود ساعت ۲۳:۰۰ در سمت غرب غروب خواهد کرد. در یک نمای تلسکوپی می‌توانید قرص مشتری را با عرض تنها ۳۶ ثانیه‌ی قوسی تماشا کنید.
زحل که در ماه‌های گذشته حضور چشمگیری در آسمان عصرگاهی داشت، حالا در غروب خورشید از نظرها پنهان می‌شود.
اورانوس با قدر ۵.۷ در صورت فلکی حمل حضور دارد و ۱۰ درجه سمت چپ بالای مشتری با ابزار رصدی می‌توانید آن را ببینید. در یک تلسکوپ با قدرت بالا حتی کروی بودن آن با قطر ۳.۷ ثانیه‌ی قوسی قابل تشخیص است.
نپتون هم با قدر ۷.۹ در گرگ‌ومیش غروب از دید پنهان است.
منابع: Sky and Telescope, مجله نجوم
مشاهده همه